Türkiye'de erkekler için berbere gitmek standart bir saç-sakal tıraşının çok ötesinde anlamlar ifade eder. O küçük berber dükkanları yeri gelir küçük bir millet meclisi simülasyonu yeri gelir futbolun kıyasıya tartışıldığı ateşli bir platform, bazen de gelir emlak piyasasından son havadislerin havada uçuştuğu canlı bir odak noktası olur. Kısacası sosyalleşmenin birçok boyutuyla yaşandığı mekanlardır burası. Aynı zamanda geleneksel tıraş yöntemleriyle modern stillerin son yıllarda epey başarılı bir şekilde harmanlandığını da söylemek gerek... Peki, size berberlerimizin ünü ülke sınırlarının dışına taştı desek... Bu doğrultuda geçen haftalarda İngiltere'deki The Economist dergisinde yayımlanan bir makalenin başlığı ve yazının içindeki ifadeler hayli ilgi çekiciydi. "Türk berberler İngiltere sokaklarındaki saç stillerini nasıl değiştirdi" başlığıyla yayımlanan makalede geçen yıl İngiltere'de yeni açılmış 675 berber dükkanının çoğunun Türk berberleri olduğu belirtiliyordu. Yine aynı yazıda Türkiye'de erkek kuaförlerinde görmeye aşina olduğumuz usturayla tıraş, sıcak havlu kullanımı, kulak kıllarını yakmak gibi ritüellerin İngiltere'de nasıl 'trend' haline geldiğinden bahsediliyordu. Doğrusu Türk berberlerin İngiltere'deki yükselişi konusu her bakımdan ilgi çekici görünüyordu. Belli ki İngiltere'de keşfedilen 'yeni ve farklı' bir şeyler söz konusuydu. Peki ama bunlar neydi? Bunun cevabını aramak için hızlıca yolu İngiltere'ye düşmüş eli makas tutan isimlerin arayışına çıktık. İngiltere'deki Türk erkek kuaförleri sosyal medyada epey etkinler. Facebook'ta yaşadıkları şehirlere göre açtıkları ortak grupları var fakat esas potansiyel müşterileri ile etkileşim kurdukları sosyal mecra Instagram. Bazılarının takipçi sayısı ise hiç de azımsanacak gibi değil...
İNGİLİZLERİN HİZMETİ ZAYIF
Türk berberlerin etkinliği başkentin sınırlarını çoktan aşmış bile. Birmingham, Bournemouth, Watford, Crowthorne, Londra haricinde Türk berber dükkanlarına rastlayabileceğimiz yerlerin başında geliyor. Buralarda dükkan sahibi olan bazı isimlerle İngiltere'de Türk makasının yükselişi öyküsünü konuştuk. Birmingham'daki Turkish Barbers Club'ın sahibi Cemil Maman o isimlerden biri. 35 yaşındaki Maman, 15 yıldır İngiltere'de yaşıyor ve 21 yıldır berberlik yaptığını söylüyor. Kendisine ait ilk şubesini ise 2010 yılında açıp 2012'den itibaren de kurumsallaşmaya girişmiş. Halihazırda Birmingham'da yedi şubeleri var ve Maman bazılarında sekiz bazılarında 20 kişiye kadar ekiplerin çalıştığını söylüyor. Bulundukları şehir Birmingham'da çekilen BBC'nin popüler dizisi Peaky Blinders'taki saç stillerinin kendilerine olan ilgiyi artırdığını söyleyen Cemal Maman "Dizinin ilk çıktığı zamanlar Peaky tıraşına çok talep vardı. Genellikle gençler özeniyordu. Şimdi de en çok skin fade dedikleri yanları kazıttıkları tıraş popüler. Ve sıcak havlu ustura tıraşı tabii ki" diyor. İngiliz berberlerle kendileri arasında ne gibi farklar olduğunu sorduğumuzda ise Maman'ın yanıtı şu şekilde oluyor: "Aramızda çok fark var. Biz bu işi daha profesyonelce yapıyoruz. Türk berberinin sanatı daha iyi. Onlarda saç yıkama ve ustura yok. Müşteri hizmetleri zayıf. Onlar kolejde teorik olarak öğreniyor ama Türk berberi temelden, çıraklıktan yetişiyor." Türk berberlerinin İngiltere'de gördüğü talep üzerine yolu bu ülkeye düşen Türklerin artık giriştikleri ilk iş kolu bir kebapçı açmak değil berber dükkanı açmak olmuş. Maman Türkiye'deki gibi tıraş esnasında İngilizlerin de futboldan konuşmaktan çok zevk aldıklarını söylüyor. Eh malum futbolun doğduğu topraklar, şaşırmıyoruz. Buna karşın siyaset konuşmaya ise biraz mesafelilermiş. Ancak Cemal Bey'i asıl şaşırtan ise sohbet konusu olarak çoğunlukla tatil anılarını anlatmaları oluyormuş. Birmingham'daki bir diğer berber dükkanının sahibi ise iki şubesi bulunan Erkan Çiftçi. First Class Turks işletmesinin sahibi Çiftçi tıpkı Cemal Maman gibi yoğun bir ilgi gördüklerini belirtirken şöyle bir ek de yapıyor: "Zaman zaman ünlüler ve sporcular da geliyorlar tıraş olmaya, şaşırıyoruz..."
ABİ YANLARI AL, ÜST KALSIN
Hikayesini bizimle paylaşan bir diğer isim ise Burak Çetintürk oldu. Aslen İzmirli olan 30 yaşındaki Çetintürk aslında sadece iki yıl önce, 28 yaşında başlamış berberliğe. 10 senedir ise Reading/Berkshire bölgesinde yaşamaktaymış. Çiçeği burnunda bir dükkan sahibi henüz iki ay önce Crowthorne Turkish Barbers tabelasıyla açmış işletmesini. Çetintürk de tıpkı diğer meslektaşları gibi Peaky Blinders dizisinden sonra dizideki saç stilinin popülerleştiğini anlatıp şöyle devam ediyor: "Bizim skin fade sizlerin ise 'Abi yanları al üstler kalsın' dediğiniz model en sık tercih edilen saç. Bunun dışında bizim için masaj olmazsa olmaz, keza kulak ağdasından burun ağdasına birçok hizmeti de sağlıyoruz..." Burak Bey'den de İngiliz berberlerle kendilerini kıyaslamasını istediğimizde yanıtı bir tutam esprili oluyor: "Bizim gelmemiz İngilizleri hiç mutlu etmedi. Neden diyecek olursanız, kendileri ustura kullanmaz, sakal tıraşı yapmazlar. Biz kapıdan girdiğinizde montunuzu alan, çay kahve ikram eden bir milletiz, eh bu da İngilizlere hem farklı geliyor hem de hoşlarına gidiyor..." Birmingham'dakinin aksine Çetintürk İngilizleri bir ölçüde Türkleştirdiklerini de söylüyor. Örneğin onların dükkanında artık siyaset konuşuluyor, bazı müşteriler de sırlarını anlatıyormuş... Burak Bey "Berberde olan berberde kalır" diyerek sarih bir güvence vaat ediyor.
SICAK HAVLU OLAYIN BELKEMİĞİ
Reading'li Türk berber Burak Çetintürk verdiği hizmetler arasında en önemlisinin sıcak havlu kullanımı olduğunu söylüyor. Çetintürk, Türk berberlerin yayılmasıyla birlikte İngiliz berberlerde de değişimler olduğunu anlatıyor: "Türk berberler bu kadar popüler olmadan önce İngiltere'de masalarda musluk yoktu. Şimdi çeşmenin olmadığı bir yere biz ustura ile köpüklü sakal tıraşı getirip, öncesinde veya sonrasında ıslak havlu atıp, kolonyalarla süsleyip ve kulaklarındaki kılları kısık ateşle aldıktan sonra insanların ağzından tek bir kelime çıkıyor, Vaaoovv... Eh, daha önce berberde saçını yıkatmamış birisine bu hizmetleri sunarsınız 'Turkish Barber' olur size baştacı."
