Çocuktaki bacak kısalığı bir sabah ortaya çıkabilir

Boy uzatmak, bir zamanlar hayaldi ama artık değil... İnsanları topallamaktan kurtarmak, cüceleri kısa boylu insanlara dönüştürmek mümkün. Bilim Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Küçükkaya; boy uzatma tekniklerini en çok kullanan doktorlardan ve bu hafta bize yenilikleri anlatacak... Dünyada ilk kez yapılan ameliyatlardan bahsedecek; estetik boy uzatmanın mümkün olabileceğiyle ilgili bilgiler verecek...

ÜMİTSİZLİĞE KAPILMAYIN
Bu diziye; çocuklardaki boy kısalıklarını anlatarak başlayan Prof. Dr. Küçükkaya, "Aileler bir sabah uyandıklarında, çocuklarının tek bacağının kısa olduğunu görüp ümitsizliğe kapılmasın! Karşınızda bir sürü seçenek var" diyor.
Çocuklarda bacak boyu kısalıkları nasıl fark edilir?
Doğuştan olan bacak kısalıkları bazen yavaş gelişir. Böyle vakalarda; iki bacak arasındaki boy farkı dört-beş santimetreye ulaştığında ortaya çıkar. Çocuk 4-5 yaşına geldiğinde görülebilen bu farklılık; bir sabah aniden fark edilebilir! Aileler bu noktada kendilerini suçlayabilir ama problem ilgisizlik değildir.
Ergenlik dönemine gelindiğinde de çocukların bacaklarından biri kısa kalabilir mi?
Çocuk, daha önce bir kırık geçirdiğiyse o bacak yavaş büyümeye başlayabilir. Büyüme kıkırdağında oluşan kırıkların izlenmesi gerekir. Bu kırıklar, röntgende bile görülür. Bu hastaları baştan uyarırız.

20 SANTİMETRE UZARLAR
Bacakları kısa olan çocuklara kaç santimetreye kadar uzatma işlemi yapılabilir?
Boyu 130 santimetreyi geçme şansı olmayan bir çocuk, doğru boy uzatma ameliyatları sayesinde 150 santimetrenin üzerine rahatlıkla çıkabilir. Çocuklarda boy uzatma ameliyatlarına, beş ya da yedi yaşında başlanır. Daha önce kesinlikle ameliyat yapılmamalıdır. İlk ameliyat sonrasında bacağın boyu 10 santim uzar. İkinci seans genellikle 10-12 yaşlarında yapılır. Bu dönemde kemik iyileşmesi çok fazla olacağı için bir kerede sekiz santim uzatılır.
Çocuklarda bacak kısalıkları ve eğrilikleri ne sorunlara yol açar?
Bacak boyu kısalıkları; çocuktaki topallama, bel ağrısı ve omurga problemleri, ayak problemleri ve diğer eklem sorunlarını artırır. 'Sadece bacak eğriliği' ya da 'hafif bir kısalık' deyip geçmeyin; estetik kaygıyla birlikte zincirleme pek çok sorun doğurur.

BÜŞRA İLE BEYZA'NIN BACAKLARI UZUYOR
Büşra İşçi 10, Beyza Yıldırım 13 yaşında. Boy uzatma ameliyatları bir gün arayla yapıldığı için çok yakın dost olmuşlar. İkisinin de tek bacakları doğuştan kısaymış. Beş santimlik kısalık için ilk ameliyatları bu yıl yapılmış. Çocuk oldukları için fiksatörlü uzatma tercih ediliyor. Okullarından geri kalmıyorlar. Şu anda bacakları ilerde boyları uzayacağı için biraz fazla uzatılıyor. Yakında topallamadan yürüyebilecekler.

EĞRİLİKLER DÜZELTİLMELİ
Çocuklardaki bacak eğriliği doğuştan mı oluyor?
Doğuştan bacak kısalığı varsa buna bağlı olarak bacak eğriliği oluşabilir. Ancak bacak kısalığının yalnızca doğuştan olmasına gerek yok! Yani, son derece sağlıklı görünen, spor yapan bir çocuğun, bir bacağının kısa olduğu aniden fark edilebilir. Bu aniden çıkan bacak kısalıklarının pek çok nedeni vardır. Enfeksiyonlar, travma, böbrek hastalıkları buna sebep olabilir. Özellikle böbrek hastalıkları, bacaklarda 'genu valgum' dediğimiz X bacak şeklinde eğriliklere yol açabiliyor.
Bir bacağı kısa olan birinin önünde kaç tane tedavi imkanı var?
Tabanlık kullanabilir, hızlı büyüyen uzun bacağın uzama hızı yavaşlatılabilir, kısa bacak uzatılabilir.

BÖBREK HASTALIĞI ETKİLİ
Uzatma ve düzeltme ameliyatı ne zaman ve kimlere yapılmalı?
Beş yaşından küçük çocuklarda kesinlikle uzatma ameliyatına başlamıyoruz. Ameliyata karar vermeden önce kısalık veya eğriliğin nedeni mutlaka araştırılmalı. Bazen hasta, böbrek problemi tespit edilmeden önce eğri bacak şikayeti ile bize başvuruyor. Böyle bir durumda böbrek hastalığı tedavi edildiği zaman eğrilik de zamanla azalıyor. İki santimetreden az bacak kısalığına uzatma ameliyatı yapılması gerekmez ama eğriliğin mutlaka düzeltilmesi gerekiyor.

5 YAŞINDAN ÖNCE KESİNLİKLE UZATMA AMELİYATI YAPILMAZ
Boy kısalığı kişide ne gibi sorunlara yol açıyor?
Bu konuda en belirgin problem, toplum içinde kısa boylu olmanın yol açtığı psikolojik sorunlar oluyor. Eğer beraberinde eğrilik gibi diğer ortopedik problemler varsa, uzun dönemde eklemlerde kalıcı kireçlenmeye yol açabiliyor.
Uzatma ameliyatı ne zaman yapılmalıdır?
5-7 yaş arası başlanıp son uzatmayı 14-16 yaşlarında yaparız. Kollarda kısalık var ise genellikle ameliyatı 14-16 yaşlarında gerçekleştiriyoruz.
Bu tür ameliyatların riski var mı?
Uzatma operasyonlarına, çocukluk çağında başlandığında riskler çok daha azalır. Ancak 5 yaşından önce ameliyat yapılmadığını tekrar hatırlatmak isterim. Cerrahi tedaviye erişkin yaşta başlandığı zaman yaşanacak en büyük risk ise vücudun yeni bacak boyuna uyum sağlayamamasıdır. Bunun hangi hastalarda sorun olacağını tahmin edebiliyoruz.

KİŞİSEL BAKIMINI YAPAMAZ
Çocukta kol kısalıklarına neler yol açıyor?
Kol boyu kısalığına; akondroplazi ve hipokondroplazi gibi doğuştan iskelet gelişim bozukluğu veya sonradan gelişen büyümeyi yavaşlatan durumlar yol açar. Bunlar genellikle, yenidoğan döneminde geçirilmiş enfeksiyonlar ve bazı iyi huylu kemik tümörleridir. Çocuklarda kol kısalığı, tek başına genellikle sorun oluşturmaz. Ancak akondroplazi gibi hastalıklarda, özellikle omurga eklemleri belirli bir yaştan sonra elastikiyetini kaybediyor. Bu durum da kişinin hijyenik bakımını kendisinin yapmasını imkansız hale getirebiliyor.

BACAKLARI DÜZELDİ BOYU 10 SANTİM UZADI
Bacakları parantez olduğu için geçen sene yanındakine çarpmadan yürüyemeyen Doğan Yücesoy, bu yıl okulun en yakışıklıları arasında yer almaya aday! Doğduğu günden beri en büyük sorunu olan çarpık bacakları; 17 yaşında yapılan ameliyatla cetvelle çizilmiş gibi düzgün hale geldi. Boyu da tam 10 santim uzadı.

YARIN: 40 YAŞINDA 10 SANTİM UZADI