Kesik hakkında önlemler ve ilkyardım
Sadece dış derinin hasarına neden olan hafif kesik tipleri olduğu gibi, daha derin olan ve damarların da açılmasına neden olan ağır durumlar da olabilir. Kesik durumunun az ya da çok hasarlı olmasına bakılmadan, en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek TETANOS AŞISI yaptırılmalıdır. Kesici aletlerin hepsinde (paslı olsun veya olmasın), tetanos mikrobunun bulunma olasılığı çok yüksektir. Tetanos hastalığı başlamadan önce aşısı yapılmalıdır; hastalık başladıktan sonra bir tedavisi yoktur. Zamanında yapılacak aşı ile tetanostan korunmak mümkündür.
Kesik olaylarına karşı alınacak önlemler:
Bıçak, makas, jilet gibi kesici araçları, çocukların ulaşamayacağı biçimde yüksek yerlerde ya da kapalı dolaplarda bulundurun.
Bebeklerin ve özellikle yürümeye yeni başlamış çocukların eline şişe, bardak gibi cam eşyalar vermeyin.
Çocukların içecek ve yiyecek kaplarını plâstik ya da diğer kırılmaz maddelerden seçin.
Çocuklara oyun amaçlı olarak kesinlikle çivi, makas, bıçak gibi sivri kenarlı, delici ve kesici aletler vermeyin.
Teneke kutudaki konserve ve yağların kapaklarını, kesik oluşturmayacak şekilde açın.
Pencere ve kapı vb camlarının zor kırılır kalınlıkta olmasına özen gösterin.
Kesik durumlarında en önemli tehlike, ciddi miktarda kan kaybıdır. Ciddi kanaması olan kişiyi, bir yandan kanayan yara üzerine temiz bir bezle basınç uygulayarak kanamayı durdurmaya çalışılırken; diğer yandan da hızla en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın.
önlemler'den sonra, konunun diğer bir önemli bölümüne geçiyoruz:
Kesik olaylarında ilkyardım:
Özellikle göğüse, karna ve göze saplanan kesici veya delici aleti KESİNLİKLE ÇIKARMAYIN. Çıkarmayı denemeyin. Bu gibi durumlarda kesik oluşan kişiyi en kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın.
Kesik yerin üzeri kirlenmişse, sabunlu suyla ve temiz bir bez yardımıyla yıkayın.
Kesik yerinin üstünde, dışarıdan görülebilen yabancı cisim (taş, kum, cam parçası vb.) varsa kesik yarasına dokunmadan onları alın. Görülmeyen parçalar olabilir düşüncesiyle kesik içini araştırmayın, ete batmış durumda olan parçaları çıkarmaya çalışmayın.
Kesik yerin doğrudan doğruya üzerine oksijenli su ve tentürdiyot sürmeyin. Ancak, kesilen yere değmeyecek biçimde kesik çevresine tentürdiyot sürülebilir.
Kesik üzerine pamuk, sünger gibi emici nitelikteki hiçbir şey koymayın.
Kesikte sızıntı biçiminde bir kanama varsa, kanayan yeri kalp hizasından yukarıda olacak şekilde kaldırın, üstüne temiz bir bez koyup bastırın. Kanama durursa, bu haliyle, fazla sıkmadan bağlayın.
Üzerine yaptığınız basınca rağmen kanama durmuyorsa, aşağıdaki önerileri yapmak koşuluyla "turnike" uygulayın:
Turnike: kalpten damarlar yoluyla pompalanan kanın, kanayan yere gelmesini önlemek için uygulanan damarları sıkıştırma işlemidir.
Turnike yalnızca kollardaki ve bacaklardaki kanamalarda uygulanır.
Turnike uygulamasında kemer, enli lastik, kravat gibi genişliği olan malzeme kullanılır; kablo, çamaşır ipi, tel gibi ince malzeme kullanılması zararlıdır.
Kanama kolda ise omuzla dirsek arasına; kesik bacakta ise diz ile uyluk arasındaki bölgeye turnike uygulanır.
Turnike malzemesi (bez, kemer vs) kesiğin yerine göre belirtilen turnike bölgesinde ilmek şeklinde bağlanır; asla DÜĞÜM YAPILMAZ.
Turnike işleminin uygulandığı el ve ayakta, parmaklar açıkta bırakılır. Parmaklar sürekli olarak kontrol edilir. Eğer parmaklarda morarma, uyuşma, karıncalanma gibi durum oluşursa, kangrene yol açmadan turnike derhal çözülür.
Üstte belirtilen morarma, uyuşma, karıncalanma gibi durumlar görülmese bile, turnike her 15 – 20 dakikada bir çözülür; 3 – 5 dakika beklenip tekrar uygulanır. Bu işlem, kanama yaşayan kişinin sağlık kuruluşuna ulaştırılmasına kadar tekrarlanır.
Kesik türü yaralara belli bir süreden sonra dikiş atılamayacağından, yaralı kişi en geç 6 saat içinde bir sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Kesik durumlarında dikkat edilecek noktalar:
Kanama, önemli bir kan kaybına neden olacak kadar büyük değilse, turnike uygulamayın. Bunun yerine kesik yerin üzerine basınç uygulayarak kanı durdurmaya çalışın.
Kesik yarasının üzerine merhem, toz vb şeyler sürmeyin, kesik üzerine kirli bezler koymayın. Bunların gangren, tetanoz ve kan zehirlenmesi gibi tedavisi çok zor durumlara yol açabileceğini unutmayın.
