Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Tunç Laçin, akciğer zarı kanseri ile ilgili sorularımızı yanıtladı…
Akciğer zarı tümörü neden oluşur?
Mezotelyoma dediğimiz tümör, akciğer zarına özgü bir tümördür. Türkiye'de de son zamanlarda sık sık görülmeye başlandı. Ülkemizde mezotelyoma daha çok iki grupta görülüyor. Birincisi, bazı köylerde beyaz toprak ile yapılmış evlerde yaşayanlar, ikincisi de endüstriyel dediğimiz asbest madenlerinde çalışanlar, demiryolu işçileri, gemi söküm atölyelerinde çalışan insanlarda... 30-50 yıl sonra ortaya çıkıyor
Kaç yaşları arasında daha sık görülüyor?
Asbest lifine maruz kalınca hastalık hemen ortaya çıkmıyor. Maruziyetten sonra yaklaşık 30-50 yıl geçmesi ve o bölgede yaşamış olması gerekiyor. Eğer mesleki maruziyetse, o işle uzun süre uğraşması gerekiyor. Yani genellikle 50'li yaşlardan sonra ortaya çıkıyor ve tedavisi de zor oluyor.
En çok hangi bölgelerde görülüyor?
Daha çok İç Anadolu bölgesinde Nevşehir, Afyonkarahisar gibi Türkiye'nin orta kesiminde görülüyor. Bir harita çıkartıldı, haritaya göre hastalık yükleri belirlenmeye başladı. Hastaların daha çok o bölgelerden geldiği tespit edildi. Köylerdeki topraklardan da örnek alınarak hangi köyler de daha fazla asbest lifi var, o ortaya çıkartılmaya başlandı.
Bu bir kanser türü mü?
Evet, bu akciğer zarının kanseri. Ameliyat edilebilir tipi, daha doğrusu ameliyattan daha fazla fayda gören bir tipi var, bir de daha agresif seyreden bir tipi var. Epitelyalmezotelyoma, ameliyattan en fazla fayda gören tipi. Biz üçlü tedavi yöntemi uyguluyoruz; önce ameliyatla akciğer zarını soyuyoruz. Gerekirse kalp üzerindeki zarı ve solunum kası olan diyafram üzerindeki zarı da alıyoruz. Daha sonra ameliyat nekahet dönemini geçirdikten sonra hastaya mutlaka kemoterapi uyguluyoruz.
Peki, o zar sonradan kendini yeniliyor mu?
Hayır, akciğer göğüs kafesine tamamen yapışmış oluyor; akciğer zarını tamamen tümörlü dokuyla beraber çıkartıyoruz. Biz makroskopik yani gözle gördüğümüz tümörü çıkartabiliyoruz. Bu tümör, akciğer zarının içine işlediği için akciğere de geçiyor bölgesel olarak; o mikroskobik düzeyde oluyor, onu gözle göremiyoruz. Eskiden mezotelyomanın olduğu tüm akciğeri de çıkartıyorduk akciğer zarıyla beraber ama tüm akciğeri çıkartmanın hastaya bir faydası olmadığı, hastalığın yine geri geldiği gösterildi.
ZARLARI TAMAMEN ÇIKARTIYORUZ
Kalp zarı ve diyafram zarını niye alıyorsunuz?
Bu, mezotel hücrelerinden gelişen tümör olduğu için akciğer zarından başlayıp kalbin zarına ve oradan diyaframın üstündeki yine göğüs kafesi içindeki zara da sıçrayabiliyor. O yüzden o zarları da tamamen çıkartıyoruz. Eğer hastalık yayılmamışsa çıkartmıyoruz. Mesela kalbin zarını çıkarttıysak, kalbin üzerini örtmek gerekiyor. O zaman, meş dediğimiz sentetik zarlar var, onu koyuyoruz. Diyaframı çıkarttıysak, bu sefer diyaframın yerine bir meş koymak gerekiyor çünkü o zaman karındaki organlar akciğerin olduğu yere geçer, baskı yapar. O zaman diyafram kasının yerine bir sentetik meş koyuyoruz.
Akciğer zarı kanseri, akciğer kanserinden daha mı zor?
Akciğer kanserinin birden dörde kadar evreleri var. Evre 1 akciğer kanseri bu hastalıktan daha iyi ama evre 4 bu hastalıktan daha kötü. Çünkü evre 4 akciğer kanserini ameliyat edemiyoruz, sadece kemoterapi ve radyoterapi görüyorlar. Bu hastalıktan daha kısa bir yaşam ömrü var o hastaların. Erken dönemde tespit edilen her kanser tipinin tedavi başarısı daha yüksektir.
64 YAŞINDAKİ AYNUR TEYZE'YE AKCİĞER ZARI AMELİYATI YAPILDI
Yard. Doç. Dr. Tunç Laçin, 64 yaşındaki hastası Aynur Külahlı'nın tedavi sürecini şu sözlerle anlattı: "Aynur Hanım bize nefes darlığıyla başvurdu. Akciğer filmi ve tomografi çekildikten sonra sol akciğerinde sıvı olduğu görüldü. Daha sonra bu hastaya sıvı alma ve akciğer zarından biyopsi alma işlemleri gerçekleştirildi. Ve mezotelyoma tanısı konuldu. Mezotelyoma akciğer zarının tümörü, bu akciğer zarına özgü bir tümör. Ve Türkiye'de de son zamanlarda sık sık görülmeye başlandı. Mezotelyomanın birkaç alt tipi var. Mezotelyomanın tek tedavisi ameliyat değil. Ancak hastamız ameliyatla en çok fayda görecek tipteydi. Hastamızın 3.5 saat süren ameliyatı başarılı şekilde gerçekleşti. sıvının yeri zor bulundu Aynur Külahlı ise yaşadıklarını şöyle anlattı:"Ben çok koşturan, hareketli bir insandım. Bir halsizlik oldu ve bir anda üç kilo zayıfladım. Sonra o kiloyu fazlasıyla geri aldım. Çok araştırdılar ama hiçbir yerimde bir şey çıkmıyordu. Akciğerdeki sıvıda da bir şey görünmüyordu. Sıvının nerede olduğunu Tunç Bey çok araştırdı, onlar buldu. Çok şükür ameliyatımı da atlattım. Rabbim kimseye hastalık, sıkıntı vermesin."
GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANINA GİTMELİLER
Bu hastalık erken evrede yakalanabilir mi?
Hasta yol yürüyemiyor, merdiven çıkamıyor ve hatta gece uykusunda nefes darlığı olup uyanıyorsa bir an önce doktora başvurmalı ve solunum testi yaptırmalıdır.
Kime başvurmaları gerekiyor?
Göğüs hastalıkları ve göğüs cerrahisi; ikisi de doğru. Yani bize de gelse göğüs cerrahisi olarak biz bu işlemleri yapıyoruz.
