Hepatit B, Hepatit B virüsünün kan ya da başka yollarla bulaşması sonucunda görülür. HBV enfeksiyonunun karaciğerde oluşturduğu iltihap tedavi edilmez ise ciddi hastalıklara yol açabilir. Bunların başında ise siroz ve karaciğer kanseri gibi hastalıklar geliyor. Dünyada yaklaşık iki yüz elli milyon Hepatit B virüsü taşıyıcısı olmakla beraber yılda beş yüz bin kişi de Hepatit B kaynaklı karaciğer kanserinden hayatını kaybetmektedir.
Bir kişinin HBV ile ilk kez enfekte olmasına akut hepatit denir. Akut hepatiti olan hastaların çoğu sorunsuz bir şekilde iyileşir. Akut hepatit gelişen yetişkin hastaların %1-2'sinde fulminan hepatit adı verilen ölümcül olan bir komplikasyon gelişir. Sorunsuz iyileşen hastaların %5'inde virüs karaciğere yerleşir ve yıllarca çoğalır. Bu kişilere taşıyıcı denir ve uzun süreli bu enfeksiyondan ötürü karaciğer hasarı gelişirse buna kronik hepatit denir. Hepatit B'nin ciddi komplikasyonlarının çoğu kronik enfeksiyondan kaynaklanır. Bu komplikasyonlar, karaciğer sirozu, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseridir. Kronik Hepatit B enfeksiyon olan kişilerin karaciğer kanserine yakalanma riski taşıyıcı olmayanlara göre 12-300 kat daha fazladır. Kronik Hepatit B enfeksiyonu olanların yaklaşık %25'i siroz veya karaciğer kanseri nedeniyle ölmektedir.
Hastalığın tanısı laboratuvar tetkikleriyle yapılır. Kan alınarak yapılan bu tetkiklerde kişinin Hepatit B hastası olup olmadığı ya da Hepatit B aşısına ihtiyacı olup olmadığı anlaşılabilir. Eğer sağlam kişiye Hepatit B virüsü bulaşırşa ortalama 75 gün (bu süre 180 güne kadar uzayabilir) herhangi bir belirti vermeyebilir ya da laboratuvarda tetkik edilemeyebilir. Bu yüzden şüpheli ilişki ya da kontamine iğne ucu batması gibi olaylarda tetkikler bu sürenin sonunda tekrarlanmalıdır. Peki, Hepatit B hangi yollarla bulaşır?
HEPATİT B NASIL BULAŞIR?
Hepatit B kan yoluyla bulaşan bir virüstür. Bulaşma, virüsün bir şekilde sağlam insanın kanına karışması ile olur. Dolayısıyla virüsü taşıyan sıvının (kan veya diğer vücut sıvıları) kişideki bir yara ile temas etmesi gereklidir. Hastalık oral yol ile, yani bulaşıcı maddelerin (yiyecek içecek) ağızdan alınması ile bulaşmaz. Hepatit B bulaşma yolları:
-Jilet, diş fırçası vb malzemelerin ortak kullanımı
-Enfekte kişinin kanı veya açık bir yarası ile direkt temas
-Enjektör veya diğer kesici alet yaralanmaları aracılığıyla kan ile temas
-Kontrol edilmemiş kan nakli ya da kan ürünlerinin kullanımı
-Sterilize edilmemiş araçlarla tıbbi ya da diş müdahaleleri
-Anneden bebeğe doğum sırasında
-Sterilize edilmemiş araçlarla dövme ya da vücut takılarının uygulanması
-Güvenli olmayan cinsel ilişki ile bulaşabilir.
HEPATİT B BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hepatit B hastalığının birçok belirtisi olmakla beraber kişinin bağışıklık sistemi ve yaşına da bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bazen de belirti vermeyebilir ve direkt karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri tanısı konulabilir. Bunun haricinde diğer Hepatit B belirtileri:
-Göz aklarında sararma
-Aşırı halsizlik
-Bacaklarda ödem
-İştahsızlık
-Kilo kaybı
-Karında şişlik
-Kanamanın zor durması
-Kanlı kusma
-Sarılık
-Koyu renk idrar yapma,
-Bulantı-kusma,
-Karın ağrısı gibi belirtileri olabilir.
HEPATİT B VİRÜSÜNDEN KORUNMANIN YOLLARI
Hepatit B virüsünden korunmanın birçok yolu var. Bunların en başında ise Hepatit B aşısı olmak geliyor. Bunun haricinde özellikle sağlık personellerinin risk fazladır. Çünkü bunlar genellikle hastaların kanları ile temas edebilirler. Bütün gebe kadınlara kan testi bakılarak, hepatit B virüsü taşıyan annelerin bebeklerine doğum sonrası Hepatit B Koruyucu Serumu ve hepatit B aşısı uygulanmalıdır. Cinsel yolla bulaşmanın önlenmesi için aşı uygulanmalıdır. Enjektör ve cerrahi malzemelerin steril veya tek kullanımlık olmasına dikkat edilmelidir. Damar içi madde kullanıcıları tarafından iğne, şırınga ve diğer enjeksiyon araç-gereçleri paylaşılmamalıdır. Dövme, piercing, akupunktur uygulaması yapılan yerlerde tek kullanımlık steril malzeme kullanılmalıdır. Aile içinde hepatit B taşıyıcısı olanlar kişiler ile toplu yaşam alanlarında kalan kişiler traş makinesi, diş fırçası, tırnak makası gibi kişisel malzemeleri ortak kullanmamalıdır.
