Toplumda sıkça görülen paranoya saçma olmayan bir kurgu ve iyi düzenlenmiş bir düşünme biçimiyle, herkesten şüphe duymaktır. 7'den 70' herkeste görülen bu rahatsızlığın belirtileri arasında tartışmalarda her zaman haklı olduğuna inanma, eşlerinin-sevgililerinin sadakatinden endişe etme, yanlış anlaşıldığını hissetme, tehdit olmadığında bile mağdur hissetme yer alır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler sürekli ''Arkamdan konuşuyorlar, insanlar veya kuruluşlar tarafından izleniyorum, insanlar beni kötü göstermeye çalışıyor'' gibi düşüncelere kapılırlar. Bu durumda Kendinize iyi bakın; egzersiz yapmak zihinsel sağlığınız için yararlı olabilir. Yeterli uyku zor duygular ve deneyimlerle başa çıkmanız için enerji verebilir. Peki Paranoya nedir? Paranoya belirtileri nelerdir, tedavisi var mı?
PARANOYA NEDİR?
Paranoya, hiçbir kanıt olmasa da kişinin tehdit altında olduğuna inanmasıdır. İzlendiğine, dinlendiğine, zarar göreceğine dair endişe hali olan paranoya; abartılı gurur, bencillik, kuşku ve güvensizlikle kendini gösterir. Hafif paranoyak düşünceler toplumda oldukça yaygındır ve doğal olarak iyileşme eğilimindedir ancak uzun süreli paranoya, şizofreni gibi zihinsel bir bozukluğun belirtisi olabilir ya da uyuşturucu kullanımı, demans veya beyni etkileyen diğer tıbbi durumlardan kaynaklanabilir. Belirtileri arasında korku, öfke, abartılı şüphe, aldatılma ve alay edilme korkusu bulunmaktadır. Paranoyak insanlar sanrıları gerçek algıladıklarından tıbbi yardımı kabul etmezler; bu durum tedavi sürecini yavaşlatır ve zorlaştırır.
PARANOYA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Paranoya belirtileri
Başkalarına karşı aşırı şüphe, güvensizlik
Eleştiriye öfkeyle tepki verme, inkar etme
İnsanların sözlerinde başka anlamlar arama
Rahatlayamama
Tartışmalarda her zaman haklı olduğuna inanma
Eşlerinin-sevgililerinin sadakatinden endişe etme
Yanlış anlaşıldığını hissetme
Tehdit olmadığında bile mağdur hissetme
Fiziksel-duygusal zarar göreceğini düşünme
Düşmanca, saldırgan tutum
Sosyal olarak izole olma
Arkalarından kötü konuşulduğunu düşünme
İlişki kurmada, başkalarıyla çalışmakta zorlanma
Temelsiz komplo teorilerine inanma
Kendi sorunlarını görmekte zorlanma
PARANOİD BOZUKLUK TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Tedavi edilebilen bir hastalıktır. Ancak, hastanın iç görüsünü geliştirmek oldukça zordur. Yani kişinin hasta olduğuna inanması ve kabul edebilmesi gerekmektedir. Bunun için biyolojik kanıt çalışmak çok önemlidir. Kantitatif EEG ve Fonksiyonel MR'la beyindeki fonksiyonel bozukluğu hastaya göstererek, hastanın ikna edilmesi ve iç görü kazandırılması bir miktar daha mümkün olmaktadır. Bazı psikoterapi metodları da hastanın, hasta olduğunu kabul etmesi için kullanılabilir.
PARANOYA NEDEN OLUR?
Kesin nedeni bilinmemektedir, ancak muhtemelen biyolojik ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunu içerir. Şizofreni ve sanrısal bozuklukla yakın akrabaları olan kişilerde daha yaygın olması, iki hastalık arasında (ailede akabilir) genetik bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Ayrıca fiziksel veya duygusal travma dahil olmak üzere erken çocukluk deneyimlerinin gelişiminde rol oynadığına inanılmaktadır. Bunlara kuvvetle inanan ve çevrenin de inanması için sayısız deliller bulmaya çalışan hastanın, günlük hayatı da hezeyanı ile uyum içindedir.
Hasta; mağrur, şüpheci, etrafını tetkik edici tavırlar takınır. Çevresindeki her hareketi şüpheyle incelemeye başlar. Bunu gerçek hezeyanın ortaya çıkması takip eder ki, bu da genellikle bir büyüklük ve azamet fikriyle beraberdir. Çevresindeki insanların kendisine düşman oldukları, onu istismar ettikleri fikrindedir."
