Bundan 17 yıl önce ilk olarak Çin'de rastlanan ve sonrasında birçok ülkede insanların ölümüne neden olan SARS virüsü vatandaşların gündemine geldi. Ülkemizde görülmese de şuanda Corona hastalığının olduğu gibi tüm dünyayı tehdit eden bu hastalık ile ilgili olarak SARS virüsü nedir sorusu araştırılmaya devam ediyor. O dönemde yapılan araştırmaların sonucunda hayvanlarda ve insanlarda üst solunum yolu enfeksiyonları ve enterokolitlere yol açtığı gözlemlenmiştir. Peki, SARS virüsü nedir, neden olur? İşte hakkında detaylar…
SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) 2002 Kasım ayında Çin'de ilk olarak duyduğumuz, 21. yüzyıl dünyasındaki ulaşım olanakları ile dünyanın öbür ucuna dek yayılan, bulaştırıcılık ve mortalitesi yüksek olan ve tıp dünyasının hemen hemen tüm bilgileri internet aracılığıyla aldığı bir hastalık olarak akıllarımızda yer etti. Şubat ve Haziran 2003 tarihleri arasında önce artan, daha sonra azalan bir ivme ile dünya gündemini meşgul eden bu hastalık için takip eden kış dönemi ile birlikte yeniden bir patlama beklenmeye başlandı. Çin, Tayvan, Singapur, ABD ve Kanada gibi SARS olguları ve ölümleri görülen ülkeler eylem planlarını yaparak hazırlandılar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) başta olmak üzere pek çok yerel ve küresel dernek ve kuruluşun yoğun işbirliği ile kriz aşıldı.
Hastalık etkeni SARS-CoV olarak isimlendirildi. Düşman antijenik ve genomik yapısı farklı yeni bir coronavirus idi.
Coronavirusler, tek sarmallı RNA virusleridir. Hayvanlarda ve insanlarda üst solunum yolu infeksiyonları ve enterokolitlere yol açarlar. SARS etkeni olan coronavirus, ölümüne neden olduğu meslektaşımız Carlo Urbani anısına Urbani suşu olarak da adlandırılır.
Bulaşmada yakın temas (Hasta bakımı, hasta ile birlikte yaşama, şüpheli olgunun solunum sekresyonları ve/veya vücut sıvıları ile direkt temas) önemlidir. Bu nedenle hastane personeli ve hasta yakınları birinci derecede risk altındadır.
SARS şüphesi altındaki hastalar, şüphe dışlanana kadar tipik ve atipik pnömoni etkenlerini kapsayan geniş spektrumlu antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Tedavide antiviral ajanlar ve kortikosteroidler önerilmektedir.
SARS'ın tedavisinde kullanılan antiviral ajanlar konusunda yapılmış prospektif çalışma sayısı çok azdır. Ribavirinle yapılmış 7 büyük çalışmadan sadece biri prospektif olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmaların genel sonuçlarında ribavirinin etkinliği kanıtlanamamıştır. Antiviral tedavite ek olarak verilen kortikosteroid tedavinin klinik ve radyolojik iyileşmeden sorumlu ajan olabileceği belirtilmiştir. Ayrıca etkin ve hemoliz gibi korkulan yan etki oranı düşük, güvenli ribavirin dozu konusunda da bir konsensus yoktur. İnterferon alfa da antiviral olarak kullanılan ajanlardan biridir. Ancak ribavirinde olduğu gibi yeterli çalışma yoktur.
Hastalıkta temel tedavi ortaya çıkan solunumsal sorunlara yönelik destek tedavisi, gerekirse oksijen ve ARDS geliştiğinde invasiv mekanik ventilasyondur.
