İnsan vücudunda bulunan en büyük ve en küçük kemiklerin kolayca hareket edebiliyor olmasını eklemlere borçluyuz. İki kemiğin arasında bulunan eklemlerin etrafı yumuşak dokulu kıkırdaklarla sarılıdır. Bu kıkırdak yapısı eklemleri koruma görevini üstlenmiştir. Eklemlerin yıpranması ağrılı bir dönemin başlamasıyla sonuçlanır.
KİREÇLENME NEDİR?
Bir eklem hastalığı olan ve halk arasında bilinen yaygın adıyla Kireçlenme, tıbbi olarak "artroz" veya "osteoartrit" olarak tanımlanır.
KİREÇLENME NEDEN OLUR?
Canlı bedenini oluşturan iskelet yapısını ya da kemiklerini birbirine bağlandığı yerde eklemler vardır. İki kemiği birbirine bağlayan bu eklemlerin etrafında kıkırdak dokular bulunur. Bu dokular eklemlerin rahatça hareket etmesini sağlar. Eklemlerin hareketi sonucu yıllar geçtikçe kıkırdaklarda aşınma ve yıpranma meydana getirir. Bu yıpranma sonucunda ise tıbbi olarak "artroz" veya "osteoartrit" olarak tanımlanan ama halk arasında kireçlenme olarak bilinen bir eklem hastalığı oluşur.
KEMİKLERDE KİREÇLENME NEDEN OLUR?
Kireçlenme genel olarak yaşla bağlantılıdır. Zaman içerisinde insan bedeninin çok fazla hareket etmesi kemiklerin eklemlere baskı yapmasına ve doğal olarak da eklemlerin aşınmasına neden olabilir. Genelde 65 yaş ve üzerinde görüldüğü söylense de kemiklerde kireçlenme zaman zaman erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kıkırdak yapının yıpranması sonucu ortaya çıkan kireçlenmeye sebep olan şeylerden biri fazla kilodur.
Fazla kilonun kemiklere yapacağı baskı daha fazla olacağından kıkırdak dokunun daha kolay aşınmasına neden olacaktır. Çok fazla hareket gerektiren spor gibi, dans gibi konularla uğraşan insanlarda da erken yaşta kireçlenme sorunu olabilir. Tüm bunların yanı sıra başka kemik rahatsızlıkları ya da genetik miras da kireçlenmenin nedeni olabilir.
BOYUN KİREÇLENMESİ NEDEN OLUR?
Kireçlenmenin en yaygın görüldüğü yerlerden biri de boyundur. Canlı bedennin dik durmasını sağlayan omurga 7 omur kemiğinden oluşur. Omurların birbiriyle uyum içerisinde çalışabilmesi için omurlar arasında diskler bulunur. Boyunda da iki kemiği birbirine bağlayan eklemler mevcuttur. Bu eklemlere tıp dilinde faset denir. Boyunda kireçlenme bu faset eklemlerinin yıpranması, aşınması ve işlevini yitirmesi nedeniyle ortaya çıkar.
Fasetlerin yıpranmasına kireçlenmelerin genel sebeplerinin dışında duruş bozuklukları, çok ağır yükler taşıyor olmak, masa baiında ya da hareketsiz işler yapıyor olmak, ya da boyna darbe alınmış olması da neden olabilir.
Fasetlerin yapısı bozuldukça koruyucu görevindeki disklerin de yıpranması başlar. Yıpranma sonucu omurların arasındaki disklerin içindeki sıvı miktarının azalır ve çökme meydana gelir. Disklerin çökmesiyle birbirine yaklaşan omurlarda kemik çıkıntıları oluşur ve bu kemik çıkıntıları da omurilik içinde bulunan sinirlere baskı yapmaya başlar.
Bu baskılar boyunda kireçlenmeyi doğurur. Sinirlerin sıkışması boyunda ağrılar, şişkinliğe hatta kollara ve kürek kemiklerine doğru yayınlan uyuşukluğa da sebep olan şeydir.
KİREÇLENME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kıkırdaklardaki bu yıpranma eklemlerin zedelenmesine ve eklemlerin iç kısmında kemik parçacıklarının birikmesine neden olur. Bu birikintiler kendisini belirgin bir ağrıyla hissettirir. Kireçlenmenin en belirgin belirtilerinden biri de hareket ettikçe eklem bölgelerinde hissedilen yoğun ağrılar olarak kabul edilir.
Ağrıyan eklemlerde zaman içinde şişkinlik, sertleşme ve bu sertleşmenin neden olacağı hareket etmede zorluklar kendini göstermeye başlar. Eklemlerdeki sertlik sebebiyle zaman zaman ağrıyan yerlerde çıtırtılar da duyulur.
Kireçlenme hastalığına sahip olan kişiler ağrılar arttıkça dinlenmeye ihtiyaç duyar. Hareket edilmesi durumundaki ağrı zamanla katlanılmaz olabilir hatta zaman zaman hareketi engelleyecek düzeye bile gelebilir.
Kemiklerin ve dolayısıyla eklemlerin hareketine bağlı aşınmaların neden olduğu kireçlenme vücudun her bölgesinde olabilir ancak yaygın olarak dizlerde, belde, kalça kemiğinde ve ayak bileğinde görüldüğü söylenebilir. Bu eklemlerin özellikle vücudun yükünü taşıyan eklemler olması tesadüf değildir. Kişiden kişiye değişebilmesi mümkün olmakla birlikte zaman zaman bileklerde, omuzlarda ya da dirseklerde de kireçlenme görülebilir.
DİZDE KİREÇLENME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dizde kireçlenme belirtileri içinde de en belirgin olanı elbette yoğun ağrılardır. Özellikle yürüdükçe hissedilen bu ağrılar zaman içerisinde dizin bükülmesini dahi engelleyebilir. Bu hareket zorlukları eklemlerdeki sıvının artmasına neden olacaktır. Eklemlerdeki sıvının artması şişkinliğe ve bunun sonucunda da bacaklarda şekil bozukluğuna neden olabilir.
KİREÇLENMEYE KARŞI NE İYİ GELİR?
Kireçlenme tedavisi için bir doktora başvurulması durumunda pek çok yöntemle karşılaşılır. İlk akla gelen yöntem ağrıları azaltmak amacıyla ilaç ya da krem kullanılmasıdır. Bunun yanında en yaygın tedavi yöntemlerinden bir diğeri de fizik tedavi uzmanıyla birlikte hazırlanmış bir fizik tedavi programıdır. Egzersizlerin kireçlenme tedavisi için önemi büyüktür. Ağrıların ya da eklem içindeki sıvı birikintilerinin önüne geçmek için uygulanan bu tedavi yöntemleri her zaman kalıcı bir sonuç vermeyebilir.
Bu yöntemlerin işe yaramadığı ileri derece hastalarda cerrahi müdahaleye de başvurulabilir. Eklemlerin içine kortizon enjekte edilmesi ya da ameliyat cerrahi müdahalelerden bazılarıdır.
