Midyat'ın eski ismi ''Hah'' olan tarihi Anıtlı köyü, ilk kez görenleri adeta büyüleyen eserleriyle turizme kazandırılmayı bekliyor.
Anıtlı köyünde yer alan ve Süryanilerin Mor Gabriel Manastırı'ndan sonra 9 asır boyunca Metropolitlik merkezi olarak kullandığı Mor Sobo Katedrali ile 2 bin yıllık anıtın üzerine kurulan Meryem Ana Kilisesi görenleri adeta
büyülüyor.
Sabancı Mardin Kent Müzesi Müdürü Gani Tarkan, Anıtlı köyünün sanat tarihi ve arkeoloji bilimi açısından çok önemli bir yer olduğunu söyledi.
Köyde yer alan 2 bin yıllık anıtın üzerine kurulmuş Meryem Ana Kilisesi'nin muhteşem bir yapıya sahip olduğunu ifade eden Tarkan, Meryem Ana Kilisesi'nin bölgenin ilk portatif yapılarından biri olduğunu bildirdi.
Bazı kaynaklarda, köydeki Meryem Ana Kilisesi'nin milattan sonra 1. yüzyılda yapıldığının yer aldığını aktaran Tarkan, şöyle konuştu:
''2 bin yıllık anıtın üzerine kurulmuş bir kilisedir. Meryem Ana Kilisesi'nin başka bir örneği yok. Meryem Ana Kilisesi'nde haçın üzerinde İsa'nın ruhunu betimleyen güvercin figürü var. Bu, sadece buradaki Meryem Ana Kilisesi'nde var. Bu bölgede ve dünyadaki kiliselerde şu ana kadar benzerini görmedik. Mor Sobo Kilisesi olarak bilinen merkezi katedralin bir bilim merkezi olmuş. O dönemlerde bu köye Ortadoğu'dan gelen öğrencilere eğitim verilirmiş.''
Tarkan, inanç turizmi bakımından çok zengin potansiyele sahip köyün turizme kazandırılması gerektiğini de sözlerine ekledi.
''Sanatçılar özel olarak bölgede çalışmalı''
Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Güner Coşkunsu da Mardin'in siyasi, dini ve kültür tarihi açısından çok önemli bir yere sahip olan ve Turabdin bölgesinde istisnai bir şekilde korunabilmiş olan Anıtlı köyüne keşif gezisi düzenlediklerini bildirdi.
Köyü, halka, bilim dünyasına, yöneticilere, sanatçılara ve turizm sektörüne tanıtmak ve disiplinler arası çalışmalara teşvik etmek için uğraştıklarını dile getiren Coşkunsu, bu geziyle köyün arkeolojik, antropolojik, topografik, sanat tarihi ve sanatsal açıdan holistik bir değerlendirmesinin yapılabilmesi ve ileride yapılacak disiplinler arası ve uluslararası projeler için fikir üretilmesini amaçladıklarını kaydetti.
Artuklu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ali Asker Bal ise ilk defa bu köye geldiğini ve çok etkilendiğini söyledi.
Sanatçıların mutlaka burayı görmesi gerektiğini belirten Bal, ''Buradaki mimari yapılar mozaikler bir sanatçı olarak beni çok etkiledi. Birçok sanatçının özel olarak burada çalışması, esinlenmesi gerekiyor. Türkiye'de sanat yapan insanların bu tür yerleri gezerek, bu zengin kaynağı kullanarak çok daha iyi sanatsal ürünler ortaya çıkarabileceklerini düşünüyorum'' dedi.
''40 kilise varmış''
Anıtlı Köyü Muhtarı Habib Doğan da köyün bölgedeki Hristiyanların önemli yaşam alanı olduğunu, halihazırda köyde 18 Süryani ve 1 Müslüman aile bulunduğunu belirtti.
Eski Anıtlı köyünün tamamen toprak altında ve arkeologlar tarafından keşfedilmesi gereken bir yer olduğunu ifade eden Doğan, şöyle dedi:
''Köydeki Mor Sobo Kilisesi olarak bilinen merkezi katedral 9 asır boyunca Turabdin bölgesinde metropolitlik merkezi olarak kullanılmış. Timurlenk döneminde yıkıldıktan sonra o özelliğini yitiriyor. Mardin Müze Müdürlüğü tarafından geçen aylarda Mor Sobo Katedrali'nde bir kazı çalışması yapıldı. İç tarafı iç kısmı temizleniyor. Zannedersem bir dönem sonra her şey açığa çıktığı zaman çok önemli bir yer olacak. Turizm açısından çok önemli bir yer. Hatta mutlaka herkesin gelip görmesi gereken bir yer.''
