BDP'li milletvekillerinin başlattığı "Hayatın her alanında iki dil" tartışmasının Türk Silahlı Kuvvetleri'nde rahatsızlık yarattığı bir süredir Ankara kulislerinde konuşuluyordu.
Lakin bu rahatsızlığın, kamuoyuna yönelik açıklama biçimine dönüşmesi, "şimdilik beklenmiyordu." Askeri, yeniden güncel olayların içine çeken nedenleri analiz etmeden önce, kurumsal genetik kodları okuyabildiğimiz bazı beyanatları, kronolojik olarak incelememizde fayda var.
Örneğin, devletin laik temeli kapsamına sığdırılsa da meşhur 27 Nisan 2007 emuhtırasının içinde şu cümle gizli:
"Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Atatürk'ün, 'Ne mutlu Türküm diyene!' anlayışına karşı çıkan herkes Türkiye Cumhuriyeti'nin düşmanıdır ve öyle kalacaktır!"
Bir başka örnek, demokratik açılım projesinin duyurulduğu 2009 yazından bugüne taşınabilir.
Zafer Haftası vesilesi ile kaleme alınan 25 Ağustos 2009 tarihli mesajında dönemin Genelkurmay Başkanı Org. İlker Başbuğ, şöyle demişti:
"Anayasa'nın değiştirilmesi teklif bile edilemez olan 3'üncü maddesinde ifade edildiği gibi 'Türkiye devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçe'dir.' TSK, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusdevlet ve üniter-devlet yapısının korunmasında taraftır ve taraf olmaya devam edecektir!"
Ve 27 Ağustos 2010. Genelkurmay Başkanlığı devir-teslim töreni sırasındaki Org. Işık Koşaner'in sözleri...
"TSK, anayasamızda yer alan Devletin, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti ve demokrasiyi koruma görevi kapsamında; ulus devlet, üniter devlet ve laik devletin korunmasında her zaman taraf olmuş ve olmaya devam edecektir. Bu konulara ilişkin görüş ve önerilerin anayasa ve kanunlar çerçevesinde, uygun ortamlarda, ilgili makam ve kuruluşlara iletilmesine ve gerekli hallerde de kamuoyuyla paylaşılmasına bir görev olarak devam edilecektir."
Nihayet, dün, 17 Aralık 2010. Bu tarihte de Ağustos 2010 vurgusu neredeyse birebir tekrarlanmakta!

***
O halde şu soruya yanıt bulmamız gerekiyor: "TSK'yı uzun süre sonra yeniden kamuoyuna açıklama yapmaya yönelten görünür ve görünmez nedenler neler olabilir?"
Dün yaptığım kısa ufuk turundan çıkardığım sonuçlar şöyle:
Silahlı Kuvvetler, öteden beri Cumhuriyet'in temel değerleri ve çağdaş kazanımları konusunda duyarlı. Bu duruşun, komutana ve konjonktüre göre değişmediği bir kez daha gösterilmek istendi.
Org. Koşaner'in, Genelkurmay Başkanlığı döneminde TSK'nın kabuğuna çekileceği öngörülmüştü. Dışa açık temasların sayısını veya medyatik boyutunu azaltan bu yaklaşıma karşın asker, ülkenin bekasına ilişkin gelişmelere kayıtsız kalmadığını hissettirmeyi hedefledi.
Balyoz darbe planı iddianamesi öncesinde 3 generalin açığa alınması, makul gerekçeye dayansa da davaya bakacak hâkimin değiştirilmesi, askeri camiada dikkatle izlendi. Bir bakıma, "Balyoz İçtiması" diye sunulan önceki günkü duruşma tablosuna, "Genelkurmay nöbette" mesajı ile yanıt verilmesi düşünüldü.
Generallerin, darbe hazırlığı iddiasıyla mahkeme önüne çıkmasının, TSK'nın gücünü ve etkinliğini azaltacağı yönünde yorumların arttığı sırada Genelkurmay, özellikle Kürt siyasi aktörlerinin bu durumdan cesaret aldığını gizlemeden, dışa dönük tepkisini yansıtmayı tercih etti.
Doğrusal bağ kurmaktan kaçınsak da, bugünkü CHP olağanüstü kurultayında, Genelkurmay açıklamasının iz düşümlerinin görüleceğini varsayabiliriz. CHP'nin, Kürt sorununda yeni çözüm arayışına yöneleceği açıkken, askeri kaygının, değişme çabasındaki CHP'nin kaygıları ile örtüşmesi sürpriz sayılmayacaktır.
Bütün bunların ötesinde, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın "çift dil"e ilişkin uyarılar yaptığı, aklıselim çağrısında bulunduğu, savcıları bile göreve davet ettiği bir ortamda askerin, "Süngümüz düşmedi. Meydan boş değil" manasına gelen açıklamayı niye yaptığını, devlet günündeki paylaşımla neden yetinmediğini izah etme zorunluluğu ortada durmakta!