Kaş ilçesinde tarihi M.Ö. 6 bin yıl öncesine uzanan Patara Antik Kenti'nde, Roma İmparatoru Nero'nun yaptırdığı ve tamamı 1481'deki tsunamide yıkılan 26,5 metre yüksekliğindeki deniz feneri, restorasyonun ardından iskelesi sökülerek ilk kez görüntülendi. 544 yıl sonra yeniden ayağa kaldırılan Patara Deniz Feneri'nin restorasyon projesi, Münir Karaloğlu'nun Antalya Valiliği döneminde, turizmde 2020 yılının 'Patara Yılı' ilan edilmesi kapsamında başlatıldı.
ORİJİNAL HALİNE DÖNDÜ
Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fahri Işık ve eşi Havva İşkan Işık tarafından 37 yıl önce başlatılan kazılarda çıkartılan yüzlerce tarihi eser arasında en önemlilerinden biri olan ve M.S. 64 yılında Roma İmparatoru Nero tarafından yaptırılan deniz feneri, yüzde 80'i kazılarda ortaya çıkartılan orijinal taşları, yapay zeka teknolojileri kullanılarak yıkılmadan önceki halindeki yerlerine konularak inşa edildi. 2020'de başlayan ve 5 yıla yakın devam eden restorasyon çalışmalarının tamamlandığını geçen hafta duyuran ve 1988'den bugüne Patara kazılarında kazı başkan yardımcılığı ve kazı başkanı olarak görev yaptıktan sonra 2023 yılında emekli olan Prof. Dr. Havva İşkan Işık, 26,5 metrelik kulenin etrafını saran iskele söküldükten sonra fenerin görüntülerini de paylaştı. Ayağa kaldırılan deniz feneri, iskelenin sökülmesi ile 544 yıl öncesinde olduğu gibi orijinal görüntüsüne kavuştu.
ÇEVRE DÜZENLEMESİ YAPILACAK
İskele söküldükten sonraki haline ilişkin fotoğrafları paylaşan Prof. Dr. Havva İşkan Işık, "Çok şükür Allahım, çok şükür. Bu mucizeyi emekleriyle yaratanları mahcup etmedin, çok şükür. Patara İmparator Nero Deniz Feneri'nde yürütülen restorasyon çalışmalarında sona gelindi. Deniz feneri; podyum basamakları, kapısı ve Likya Eyalet Valisi Sextus Marcius Priskus'un heykel kaidesinin yerleştirilmesinin ardından çevre düzenlemesinin tamamlanmasıyla birlikte ziyarete açılacak" dedi.
'IŞIK OLSUN'
Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Patara Deniz Feneri'nin restorasyonunun tamamlanması sonrasında, tarihi dönemlerde olduğu gibi yeniden denizlerdeki gemilere yol gösterecek ışığının yanması için de çağrıda bulundu. Prof. Dr. Işık, "Temennim, fenerin ışığının çakması yönünde. Böylece kendi yapılış amacı ve işlevi de gerçekleşmiş olacaktır. Bunun olması simgesel olarak da fenerin restorasyonunu tamamlayıcı bir unsur haline gelecektir. Ve ayrıca Patara Sahili'nin önünden geçen bütün kruvaziyerler ve diğer gemiler, çünkü genellikle gece saatlerinde geçiş yapıyorlar, o fenerin ışığını gördüklerinde anons edecekler, 'Şu anda Türkiye'de, Antalya'da Patara'dan geçiyoruz ve Nero'nun ışığını yakıyoruz' diye. Türkiye'nin tanıtımı için de önemli olacaktır" diye konuştu.
20 YIL SÜRDÜ
Patara'da 16 yılı kazı başkanlığı toplam 37 yıl devam eden kazıların her bir gününde orada olduğunu anlatan Prof. Dr. Işık, "Bu fenerin restorasyonunu mümkün kılan başta Cumhurbaşkanlığımız olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya Valiliği, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, YİKOB çalışanlarına çok büyük teşekkür borçluyum. Deniz fenerinin kazıları ve yeniden ayağa kaldırılması 20 yıl sürdü ve adeta kendi doğurduğum çocuk gibi hissediyorum. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum" dedi.
