Singapur ve Malezya'nın ulusal meyvesi olarak bilinen 'durian' adlı üzeri dikenli, küçük bir kavun büyüklüğündeki tropik meyve ile yerli halk, aşk ve nefreti bir arada yaşıyor. Metroya durian ile binmek yasak; yoksa ağır para cezası ödeniyor. Durian manavları, kentin belli bir noktasına toplanmış. Burada ayıklayıp ağzını sıkı sıkı bağladıkları naylon torbalara koyup öyle veriyorlar. Kimileri eve kadar götürmeyi göze almayıp, hemen oracıkta yiyor. Çünkü olgun bir durian meyvesinin kokusu, insanın midesini kaldırıyor. İlk lokmayı ağza atabilmek cesaret işi. Ama bir kez tadınca, Malay ulusunun bu meyveye niye gönül verdiklerini daha iyi anlıyorsunuz. Lezzeti olağanüstü. Ah, bir de sindirirken, mideden gelen korkunç kokular olmasa! Avokado meyvesini ise İzmir'de kısa dönem yedek subaylığımı yaparken tanıdım. Aramızdan bir arkadaşımız, Antalya'da ziraat mühendisiydi; o dönemde Antalya'da deneme üretimi yapılan avokadolar, ona Antalya'dan çuvalla geliyordu. Bir grup arkadaşla birlikte, karavana yerine bol avokadolu çoban salatası ile karnımızı doyuruyorduk. Bu meyvenin ne kadar besleyici olduğunu da o zaman keşfettim. Dünyanın şanslı bir bölgesinde bulunduğumuz ve dört mevsimi yaşadığımız için, bizim meyvelerimizin dünyanın en iyi meyveleri olduğunu düşünürüm. Kavun ve karpuzun da sıcak egzotik ülkelerde bulunmadığını sanırdım. Caracas'ta, Rio'da her köşe başında görülen meyve barlarında karşıma karpuz ve kavun suyu çıktığında çok şaşırmıştım. Ama yenilgiyi kabullenmedim; "Sizde üzüm suyu, elma suyu var mı?" diye sordum. Yokmuş. Bu meyveler, bizim topraklarımız gibi ılıman iklimlerde yetişiyor, tropik ülkelerdekiler ise bunları büyük paralar ödeyerek satın alabiliyorlar.

ARMUT TARİHE KARIŞIYOR
Zaman içinde dünya küçüldü. Çikita muzun ülkemize girişine karşı ayaklananlar, giderek lüks manavlardan çeşit çeşit meyveleri satın alıp, konuklarına ikram etmeye başladılar. Papaya ve mangonun iyisinin nasıl anlaşıldığını öğrendiler; liçi, karambola, çerimoya, fejoya, pasyon meyvesinin erdemleri ev davetlerinde şık kâseler içindeki meyve salataları kaşıklanırken sohbet konusu oldu. Rambutan, mangosten, guava, pepino yeni yeni tanışmaya başladığımız egzotikler. Ama daha sırada başkaları da var; mundu, belimbing buloh, sursob, duku, rambai, jambu, langsat, kundagan ve daha niceleri... Bunların bizde de bulunabilmesi güzel bir şey. Meraklısı fiyatı neyse verip afiyetle yesin. Bunlar moda oldukları için hoşumuza gidiyor. Yiyoruz, kimini beğeniyor, kimini hiç sevmiyoruz; o kadar. Giderek tarihe karışan yerel elma, üzüm, armut, şeftali, ne bileyim, yerli kavun, karpuz çeşitlerimiz, bizim topraklarımıza özgü yerli tohumlardan üretilen bütün meyveler onlardan çok daha önemli ve lezzetli. Bugün rambutan satın alanların, Amasya elmasına, Ankara armuduna da aynı ilgiyi göstermelerini bekliyorum. Yoksa bir gün gelecek, manavlarda egzotik meyveler bol bol bulunabilirken, o güzelim yerli meyvelerimiz tarihe karışmış olacak!