Meteor kraterindeki ortaçağ kasabası

Almanya'nın Bavyera eyaletindeki Nördlingen kasabası 15 milyon yıl önce bölgeye düşen meteorun oluşturduğu krater üzerine kurulmuş. Derleyen: Lale GENÇALP-SABAH İnternet Meteor düştüğünde Hiroşima'ya atılan atom bombasının 250.000 katı büyüklüğünde bir enerji açığa çıkmış ve 1km derinliğinde, 12 km genişliğinde ve 25 km çapında bir krater açmış. Avrupadaki en büyük krater olan bu kratere de Nördlingen kurulmuş. İnsana masalsı bir ortam sunan Nordlingen'i çevreleyen şehir surları ise 14. yüzyılda yapılmış. Fotoğraftan da görüldüğü üzere bu ilginç Ortaçağ kasabası kraterin üzerine daire şeklindeki yerleşmiştir. 20.000 nüfuslu Nordlingen 'Romantik Yol' güzergahında bulunduğu için de çok fazla turist çekmektedir. Chicxulub, Meksika Meksika'nın Yucatan yarımadasının altında bulunur. 'Chicxulub' (maya dilinde 'şeytanın kuyruğu' demek) köyünün hemen yakınında bulunan bu devasa antik krater 170 km çapa sahiptir. Çarpışma bundan 65 milyon yıl önce, küçük bir şehir büyüklüğünde göktaşı yada kuyruklu yıldızın çarpmasıyla (enerjisi 100 teraton TNT'ye eşit) oluşmuş. Çarpma etkisiyle dünya yüzeyinde yıkıcı mega tsunamiler, depremler ve volkanik patlamalar meydana gelmiş. Yaygın bir teoriye göre, Chicxulub çapışması global bir ateş fırtınasına veya uzun süreli yeryüzü sıcaklığının (greenhouse effect) artmasına neden olmuş, bu da dinazor neslinin yok olmasına sebep olmuştur. Barringer Krateri, Arizona, ABD 49.000 yıl önce yaklaşık 300.000 ton ağırlığında, 45 metre genişliğinde büyük bir nikel-demir göktaşının, 65.000 km/saat hızla dünyaya çarpması sonucu, şu an Arizona-Amerika sınırları içerisinde bulunan 'Barringer Kraterini' oluşmuştur. Patlamanın şiddeti tam 20 milyon TNT'ye eşittir. Dünya üzerinde bulunan bozulmadan korunmuş en iyi kraterdir. Kraterin çapı 1,2 km, derinliği tam 175 metredir. 1902 yılında adını aldığı bir maden mühendisi olan Daniel Barringer tarafından bulunmuştur. Bosumtwi, Gana Gana'nın Kumasi bölgesinden 30 km güneydoğusunda bulunan 'Bosumtwi Krater Gölü', ülkenin tek doğal gölüdür. Çapı tam 10,5 km olan krater bundan 1,3 milyon yıl önce oluşmuş. Zamanla krater suyla dolmuş ve bugünkü gölü oluşturmuştur. Etrafı sık yağmur ormanlarıyla kaplıdır. Ashanti (Gana'nın güneyinde yaşayan etnik bir grup) insanları bu gölün kutsal olduğunu düşünür. Onlara göre ölü ruhlar krater gölüne gelip tanrı Twi'ye burada veda ediyor. Deep Bay, Kanada Kanada'da bulunan Reindeer Gölü'nün güney batısında yer alır. 'Deep Bay' (derin koy) dikkat çekici şekilde yuvarlak, çok derin ve nadiren sığlık alana sahiptir. 8 km çapında olan göl bundan 100 milyon yıl öncesinde oluşmuş. Aorounga Krateri, Çad, Afrika 'Aorounga Krateri', Çad'ın kuzeyinde Sahara Çölü bölgesinde bundan 300 milyon yıl önce, yaklaşık 1,6 km çapında bir göktaşının dünyaya çarpmasıyla oluşmuştur. Tahminlere göre bu çaptaki bir çarpma 1 milyon yılda bir olur. Krater 17 km genişliğindedir, etrafındaki iki halkayla birlikte bu 36 km'ye çıkıyor. Eğer hipotezlere bakacak olursak, bu halkaların zincirleme çarpmaların etkisiyle oluştukları varsayılıyor. Gosses Bluff, Avustralya Yaklaşık bundan 142 milyon yıl önce, 22 km çapındaki büyük bir asteroid yada kuyruklu yıldız, 40 km/saat hızla Avustralya'nın merkezine çarpmasıyla 22.000 mega tonluk TNT'ye eşit muazzam bir enerji ortaya çıkmış. Dünyanın en önemli krater oluşumlarından biri olan 'Gosses Bluff' bu şekilde oluşmuştur. Ölçüleri ise inanılmaz; 24 km çapında ve 5.000 metre derinliğinde. Mistastin Gölü, Kanada Kanada Labrador'da bulunan 'Mistastin Krateri' bundan 38 milyon yıl önce oluşmuş. Çapı 28 km. Gölün tam ortasında çarpışmadan sonra oluştuğu varsayılan kavisli bir ada bulunmakta. Clearwater Gölleri, Kanada Kanada'nın Quebec bölgesinde bundan 290 milyon yıl önce iki asteroidin aynı anda çarpması sonucu oluşmuş iki dairesel krater gölü bulunuyor. Bunlardan daha geniş olanı 'West Clearwater Gölü' 32 km çapa, daha küçük olanı 'East Clearwater Gölü' 22 km çapa sahip. Göllerin içinde irili ufaklı çok sayda adanın olması turistleri çeken bir etken. Ayrıca göller suların temizliği ile de ünlü. Kara-Kul, Tacikistan Deniz seviyesinden 3.900 metre yükseklikte bulunan 'Kara-Kul' aynı zamanda 'Qarokul' olarak da bilinir. 25 km genişliğindeki göl Tacikistan'ın Pamir Dağları'nda Çin sınırına yakın yerde bulunur. Göl, 45 km genişliğindeki çöküntünün tam ortasında yer alır. Çöküntü bundan 5 milyon yıl önce bir göktaşının çarpmasıyla oluşmuş. Yakın zamanda uydu görüntüleri yardımıyla bulunan bir krater. Manicouagan, Kanada 'Manicouagan Gölü' aynı zamanda diğer adı olan 'Qubec'in Gözü', Kanada Quebec'in merkezinde bulunan halka şeklinde bir göldür. 212 milyon yıl önce 5 km genişliğinde bir göktaşının çarpmasıyla oluştuğu sanılmaktadır. Bu çarpma sonucu 100 km genişliğinde muazzam bir delik oluşur. Zamanla buzul ve aşınma etkisiyle bugünkü halini almıştır.