Rusya Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, Ankara'da kritik bir ziyaret gerçekleştiriyor. Türkiye-Rusya arasındaki yakınlaşma sürecinde takvim işlemeye devam ediyor. Yakınlaşma sürecinde ekonomiden enerji işbirliğine kadar bir çok konuda belirlenen başlıklar tek tek hayata geçiriliyor. Bölgesel olarak Suriye konusu da Türk-Rus ilişkilerinin ana gündem maddelerinden biri. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Putin ile iki kez bir araya gelmesinin ardından iki ülkenin askeri alandaki en üst düzey yetkililerinin görüşmesini Taha Dağlı değerlendirdi. GERASİMOV'UN ANKARA ZİYARETİNDE EN ÖNEMLİ GÜNDEM BAŞLIĞI NEYDİ? Kuşkusuz Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'un Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile yaptığı görüşmenin ana gündemini Suriye meselesi oluşturuyor. Bu ziyaret aslında 26 Ağustos'ta yapılacaktı ancak bugüne ertelenmişti. Türkiye ile Rusya Suriye krizinin çözümü için bir insiyatif ele aldılar ve yaklaşık 1 aydır devam eden bu müzakerelerde Suriye için ciddi adımlar atıldı. İki ülkenin genelkurmay başkanlarının da bir araya gelmesi, Suriye'deki ateşkesin kalıcılığı, Suriye krizinin çözümü için ele alınan geçiş planının daha sağlıklı temellere oturtulması açısından büyük önem taşıyor. RUSLARIN BU ZİYARETTEKİ MESAJLARI NELER? Rusya Genelkurmay Başkanının Ankara ziyareti, bu anlamda 11 yıl sonra ilk kez yapılan üst düzey ziyaret, bu nedenle bir önemi var. Ruslar Akar-Gerasimov görüşmesiyle ilgili önemli mesajlar verdi. Bunların başında Türkiye'nin bu bölgenin en önemli gücü olduğu geliyor. Rusya, Ortadoğu'da bir kriz varsa bunun Türkiye olmadan çözülemeyeceğini bu ziyaretle teyit etti. Yapılan resmi açıklamada Türkiye'nin bölgenin en önemli gücü olduğuna vurgu yapıldı. RUSYA, TÜRKİYE İLE BİRLİKTE HAREKET ETMEYE DEVAM MI DİYOR? Ziyaret sonrası Moskova'dan yapılan resmi açıklamada şöyle bir detay var, 'bölgesel konular ancak bölge ülkelerinin kendi aralarındaki insiyatifleriyle çözülebilir' denildi. Buradan şunu anlıyoruz, Suriye'de bir çözüm olacaksa Rusya, bu çözümün Türkiye ile hareket edilerek yapılmasını istiyor, ABD ya da diğer Batılı güçlerin buna müdahale etmesine karşı çıkıyor. Bir başka deyişle Rusya, Ortadoğu'da bir kriz varsa bunun Türkiye olmadan çözülemeyeceğini vurguluyor. MOSKOVA'NIN SON AÇIKLAMALARINI NASIL OKUMAK GEREK? Rusya Genelkurmay Başkanı Ankara'dayken, Moskova'dan da Türkiye-Rusya ilişkilerine dair bir açıklama yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, 'ilişkilerimizin düzelmesi aşama aşama ve emin adımlarla olacak. Ayrıca ilişkiler herhangi bir yapay aksamalar olmadan ilerliyor. Türk mevkidaşlarımızla temas halindeyiz' dedi. Zaharova, Putin'in bu konularda talimat verdiğini ve Putin'in talimatlarıyla ilerlediklerini de söyledi. RUSLARIN FIRAT KALKANI OPERASYONUNA BAKIŞI NASIL? Meselenin terör örgütleriyle mücadelede sınırlı tutulması ve Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması noktasında aksi hamlelerin olmaması, Ruslar için çok önemli. Bu nedenle TSK öncülüğündeki operasyona karşı çıkmadılar. ESAT KONUSUNDA RUSYA-TÜRKİYE ARASINDA BİR KRİZ VAR MI? Türkiye, Suriye politikasını reel politik düzlemler üzerine oturttu yani duygusal, sloganca açıklamalar yerine gerçekçi bir politika yürütülüyor. Bu durum Rusya tarafından anlayışla karşılanıyor. Türkiye'nin Esat'a bakışı belli, Ruslar bunun değişmeyeceğini iyi biliyor, zaten değişim için de bir beklentileri yok. İki ülke arasında Esat ya da Şam rejimi konularında ihtilaf olabilir ancak bunlar çözülemeyecek meseleler değil, ikisi de bunun farkında, o nedenle Esat konusu Türkiye-Rusya arasında bir kriz başlığı değil. Zaten iki ülke sonunda Esat'ın tasfiyesini içeren bir geçiş planı üzerinde çalışıyorlar. RUSLAR, SURİYE KONUSUNDA GERİ ADIM ATAR MI? Rusya için önemli olan Suriye'deki önceliklerinin garanti altına alınması. Türkiye ile yakınlaşma sürecinde Rusya, Suriye'deki iki önemli askeri sahayı, biri Tartus'taki donanma diğeri Lazkiye'deki hava üssü olmak üzere, iki önemli askeri tesisi tescilledi. SON BİR AYDA NELER YAŞANDI? 9 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın St Petersburg'da Rusya lideri Putin ile yaptığı bir görüşme var. Bunun hemen ertesinde Türk ve Rus heyetleri Suriye konusunda ortak toplantılara başladı. İran da bu mekanizmanın dışında tutulmadı. Sonrasında ise Türkiye'nin kendi sınırlarını terör örgütlerinden korumayı amaçlayan ve elbette Suriye halkının güvenliğini, Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunmasını hedefleyen Fırat Kalkanı Operasyonu hayata geçirildi. SURİYE'DE ŞU AN NELER OLUYOR? Fırat Kalkanı operasyonu ile birlikte bir de ateşkes süreci var. Kurban bayramı öncesindeki görüşmeler hayata geçirildi. Ateşkes ile birlikte Suriye'nin geleceği için üç aşamalı bir plan da masada tutuluyor. 3 AŞAMALI PLAN NEDİR? Birincisi ateşkes, şu an lokal de olsa, rejim tarafından bozuluyor olsa da bir ateşkes planı var, önemli olan bunun kalıcılığını sağlamak. Ateşkes sonrası ikinci aşamada rejimin tasfiyesi gündemde olacak, 1,5 yıllık süreçten oluşan bu ikinci aşamada Beşar Esat'ın gidişi ve sonrasındaki üçüncü aşamada da Suriye'de yeni bir anayasanın hayata geçirilmesi planlanıyor. ABD'NİN TAVRI NE? Amerika'nın da Rusya ile birlikte yürüttüğü bir Suriye planı da var. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bu süreçte bir çok kez bir araya geldiler ancak anlaşılan o ki, iki ülkenin Suriye'deki menfaatleri tam olarak örtüşmüyor. ABD-Rusya yerine Türkiye-Rusya arasındaki Suriye görüşmeleri çok daha olumlu. Zira Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması noktasında Türkiye ile Rusya aynı fikirde buluşuyor, ABD'nin bu konudaki tasarrufu ise çok farklı. SON BİR YILA BAKINCA ABD-RUSYA İTTİFAKI BOZULDUĞU SÖYLENEBİLİR Mİ? 30 Eylül 2015, ABD ile Rusya'nın Suriye konusundaki ittifakının başladığı tarihti, bu süreçte Ruslar Suriye'yi bombalamaya başladı. Özellikle 24 Kasım'daki uçak kriziyle Türkiye'nin Rusya'dan kopması, ABD-Rus ittifakını perçinledi. Ancak 2016'nın ilk aylarından itibaren iki ülkenin Suriye'deki menfaatlerinde çatışma görüldü, bu özellikle PKK uzantısı PYD konusunda oldu, ABD, Rusların PYD ile yakınlaşmasına tepki göstermeye başladı. Neticede Türkiye ile Rusya bozulan ilişkileri tamir sürecine girince, Suriye odaklı Rus-ABD ittifakının yerini Türkiye-Rusya işbirliği aldı. Ama yine de ABD ile Rusya'nın Suriye konusundaki görüşmeleri devam ediyor, her ne kadar somut adımlar atılmasa da aralarında kriz olabilecek bir durum da oluşmadı.