Cumhuriyetin kuruluş temellerinin atıldığı dönemlerde Türk ordusunun kazandığı zaferlerin etkisiyle çevredeki bazı ülkeler Türk Devleti ile anlaşma ve dostluk çerçevesinde ilişkiler kurmak istemiştir. Bahsi geçen duruma örnek olacak anlaşmalardan birisi de Moskova Antlaşması'dır. Peki, Moskova Antlaşması tarafları kimlerdir? Moskova Antlaşması önemi ve tarihi nedir? Moskova Antlaşması maddeleri, nedenleri ve sonuçları nelerdir? İşte ayrıntılar...
Moskova Antlaşması Önemi
Batılı ülkeler ile savaş hâlinde olan Türkiye hali hazırda Batı karşıtı olan Sovyet Rusya ile yaptığı bu anlaşmayla beraber aldığı yardımların da etkisiyle İtilaf Devletlerine karşı mücadelelerde üstünlük kazanmıştır. Moskova Antlaşması maddelerinin gereği olarak Türkiye'nin doğu sınırları neredeyse kesinleşmiş ve güvenlik kazanmıştır.
Bu antlaşma sayesinde Türkiye'nin diğer ülkelere karşı itibarı artmıştır. Moskova Antlaşması aynı zamanda TBMM'nin ilk kez ve resmen büyük bir devlet tarafından tanınmasıdır, bu durum Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin hem diğer ülkeler karşısında hem de halk nezdinde prestijli bir konumda olmasına fayda sağlamıştır. Bahsi geçen bu bilgiler ve Türkiye Sovyet arasında başlayan dostluk ilişkisi, Moskova Antlaşması'nı önemli kılan başlıca unsurlardır.
Moskova Antlaşması Tarihi, Tarafları, Nedenleri Ve Sonuçları
Moskova Antlaşması 16 Mart 1921 tarihinde Türkiye ile Sovyet Rusya arasında yapılmıştır. Dostluk ilişkisi gayesi ile yapılan bu antlaşmanın müzakeresine TBMM'yi temsilen Ali Fuat Paşa katılmıştır. Moskova Antlaşması ile beraber Osmanlı- Çarlık Rusya arasında yapılan diğer tüm antlaşmalar geçersiz kılınmıştır.
Bu antlaşmanın yapılmasının nedenlerinin en başında Birinci İnönü Savaşı'nın Türk ordusunun zaferi ile sonuçlanması ve Sovyet Rusya'nın batı karşıtı politikalar gütmesidir. Moskova Antlaşması'nın imzalanması ile gelişen en önemli sonuçlar ise Türkiye'nin doğu hattındaki sınırlarının neredeyse kesinleşmiş ve güvenliği sağlanmış hale gelmesi ayrıca batılı İtilâf Devletlerine karşı TBMM'nin güç kazanmasıdır.
Moskova Antlaşması Maddeleri
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Sovyetler Birliği arasında yapılan Moskova Antlaşması'nın başlıca önemli maddeleri şunlardır;
