Rusya'nın Suriye'deki bombardımanının ardından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat, Moskova'da Rusya lideri Putin ile bir araya geldi. Esat'ın Moskova ziyareti ne anlama geliyor? Taha Dağlı/Sabah.com.tr -PUTİN-ESAT GÖRÜŞMESİ DENİNCE AKLA İLK OLARAK NE GELİYOR? Dün bir haber vardı. Reuters'ın iddiasına göre Esat'lı bir geçiş sürecinden bahsediliyordu. Buna Türkiye'nin de onay verdiği iddia edildi. Bu haber doğrulanmadı. Aynı saatlerde Pentagon'dan da bir açıklama geldi, ABD ile Rusya'nın Suriye'deki hava harekatına yönelik bir anlaşma yapıldığına dair açıklama yapıldı. Esat'ın Moskova ziyareti de tam bu esnada gerçekleşmiş. Yani Ruslar, Esat'lı geçiş sürecinin bir an önce başlatılmasını ısrarla dünyaya ilan ediyorlar. -ESAT'IN MOSKOVA'DA BOY GÖSTERMESİ NE ANLAMA GELİYOR? Esat'ın 5 yıldır gerçekleştirdiği ilk resmi ziyaret olduğu biliniyor. Tabi arada yani bu şiddet sürecinde resmi olmayan yurt dışı gezileri yaptığı hep söylenir. Ama şu an şu aşamada Putin'le bir araya gelmesi, Rusya'nın bir tercihidir. Yani bu resmin görülmesini Rusya istemiştir. Rusya bu görüntüyle dünyaya bir mesaj vermek istemektedir. -ESAT'LI GEÇİŞ SÜRECİYLE İLGİLİ MÜZAKERELER BAŞLAR MI? Rusya bunu ısrarla vurguluyor. BM'deki zirvede de geçiş sürecinin ancak Esat'ın da dahil olacağı şekilde mümkün olduğunu dile getirmişlerdi. Şu an için Rusya ile birlikte İran da aynı düşünüyor. Burada Amerika'nın vereceği yanıt önemli oluyordu ancak onların da Esat'lı bir geçişe sıcak baktıklarını biliyoruz. Hatta bugün bazı Arap kaynaklar, Washington'un Esat'lı geçiş süreci için müzakereleri birkaç gün içerisinde başlatacağını duyurdu. ESAT'LI GEÇİŞE TÜRKİYE NE DİYECEK? Türkiye'nin tavrı başından beri belli. Başbakan Ahmet Davutoğlu da bu konuda Esat-Putin görüşmesi sonrası düşüncelerini paylaştı ve Esat'ın Suriye'ye dönmemesinin daha iyi olacağını söyledi. -ESAT'IN KALIP KALMAMASI ÇOK MU ÖNEMLİ? Aslında Esat sadece bir figür. Bugün Moskova'da olması da bir resimden bir mesajdan ibaret, Suriye devlet başkanlığı koltuğunda oturuyor olması da. Suriye'yi Esat değil İran ve Rusya yönetiyor, bütün kararları onlar veriyor. Şu an için Esat'ın sadece sembolik bir önemi var, ülke içerisinde psikolojik bir anlam ifade ediyor. Ve yerine geçecek isim tartışılıyor. Esat'ın yerine kimin geçeceği konusunda uzlaşma çıkarsa Esat için kimse diretmez. RUSYA'NIN ESAT ISRARI NİYE? Rusya, bu noktada Amerika'ya inanılmaz bir güvensizlik duyuyor. Bu nedenle Batı'nın her talebi Moskova'da iki kez üç kez masaya yatırılıyor. Esat'sız geçiş önerisi de Rusya tarafından kabul görmüyor. Bunun asıl nedeni Rusya'nın geçiş sürecinde Batı'dan bir gol yemek istememesinden kaynaklı. Yani Ruslar, Batı'ya olan güvensizliklerinden dolayı ki bunda da haklılar, Esat'lı geçiş için ısrarlı. Zira Esat sonrası Suriye'yi kim yönetecek sorusu Ruslar için kritik önem taşıyor, Rusya Esat sonrası Suriye'nin geleceğini Batı'nın ellerine asla bırakmak istemiyor. -MUHALİFLER VE SURİYELİ SİVİLLER ESAT'LI GEÇİŞE NE DİYOR? Muhalif gruplar Esat'ın başında olduğu geçici ya da kalıcı bir sistemin parçası olmayı asla kabul etmediler ve etmeyeceklerini söylüyorlar. Başbakan Ahmet Davutoğlu da bu konuyla ilgili çok çarpıcı bir tespit yaptı, Suriye'de barış ancak Suriyelilerin güven içinde ülkelerine dönebildikleri zaman gerçekleşebilir. Yoksa zaten Suriyeliler bu yola Esat'ın zulmünden kurtulmak için çıkmışlardı. Aslında Esat değil de Suriye'de o zulüm problemi çözülürse ortada sorun kalmaz zaten. Esatlı mı olmuş Esatsız mı olmuş bunun çok da önemi kalmayacaktır. PUTİN'İN ERDOĞAN'I ARAYIP BİLGİLENDİRMESİNİ NASIL OKUMAK GEREK? Putin, Suriye'ye yönelik her hamlesinde olduğu gibi Esat'la yaptığı görüşmeyi de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı arayarak bilgilendirdi. Bu şu anlama geliyor, Rusya hiçbir durumda Türkiye'yi saf dışı bırakma niyetinde değil, Rusya Türkiye'nin bu sürece dahil olmasını istiyor ve Batı'dan çok Türkiye'ye güveniyor. RUSYA SURİYE KONUSUNDA TÜRKİYE İLE HANGİ NOKTADA YER ALIYOR? İki ülke de zıt noktalarda duruyor. Ama ortada bir de Batı'nın iki yüzlü Suriye politikası var. Bu nedenle Rusya için Türkiye, Esat'ın karşısında olsa da vazgeçilmez bir noktada bulunuyor. Çünkü Suriye meselesinin çözümü Ruslar için de hayati bir önem taşıyor. Zira bu katliam süreci artık Ruslar ve İranlılar için sürdürülemez, finanse edilemez noktalara doğru ilerliyor. RUSYA SURİYE KONUSUNDA TÜRKİYE İLE HANGİ NOKTADA YER ALIYOR? İki ülke de zıt noktalarda duruyor. Ama ortada bir de Batı'nın iki yüzlü Suriye politikası var. Bu nedenle Rusya için Türkiye, Esat'ın karşısında olsa da vazgeçilmez bir noktada bulunuyor. Çünkü Suriye meselesinin çözümü Ruslar için de hayati bir önem taşıyor. Zira bu katliam süreci artık Ruslar ve İranlılar için sürdürülemez, finanse edilemez noktalara doğru ilerliyor. SURİYE RUSLAR İÇİN İKİNCİ BİR AFGANİSTAN OLUR MU? Ruslar olmaz diyor. Afganistan'a davetsiz gitmişlerdi işgal için ama Suriye'ye davet üzerine gittiklerini söylüyorlar bu nedenle 'biz rejimin isteğiyle oradayız ve bu bir işgal değildir' diye düşünüyorlar. Fakat burası Ortadoğu Rusya, Suriye'deki bataklığın ve onları oraya davet eden Esat'ın Suriye içerisinde bir çok noktada hiçbir şekilde kabul görmediğinin de farkındalar.