Suriye'de Beşşar Esad rejiminin beklenmedik çöküşünün ilk haftası geride kaldı. Aniden iktidara gelen muhalifler, yoğun duygularla dolu bir halkla karşılaştı. Suriye halkı, yeni özgürlüklerin heyecanı, yıllarca süren baskının verdiği keder ve geleceğe dair umut, beklenti ve endişe gibi duyguları yaşadı. Bazıları gözyaşlarına boğulacak kadar bunalmıştı.
PÜRÜZSÜZ GEÇİŞ DÖNEMİ
Uzmanlara göre, geçiş şaşırtıcı derecede pürüzsüz oldu. Rejimin işlediği suçlara karşılık intikam cinayetleri ve mezhepsel şiddet raporları asgari düzeydeydi. Yağma ve yıkım hızla kontrol altına alındı, muhalif güçler disiplin altına alındı. Cumartesi günü, başkent Şam'da insanlar her zamanki gibi hayatlarına devam etti. Sokaklarda sadece muhalif gruplara ait tek bir minibüs görüldü. İşlerin ters gitmesinin milyonlarca yolu vardı ancak şu ana kadar hiçbiri gerçekleşmedi.
REJİM ÜLKEYİ YERLE BİR ETTİ
Ülke, Esad ailesinin 61 yıllık iktidarından sonra parçalanmış ve izole edilmiş durumda. Aileler savaş yüzünden parçalanmış, eski mahkumlar maruz kaldıkları vahşet yüzünden travma geçirmiş, on binlerce tutuklu kaybolmuş durumda. Ekonomi kötü, yoksulluk yaygın, enflasyon ve işsizlik yüksek seviyede. Ancak bu değişim döneminde, pek çok kişi yeni Suriye'yi inşa etmeye hazır.
SURİYE'DE BARIŞ VE ÖZGÜRLÜK HAVASI
AP'nin haberine göre, Suriye halkı muhaliflerden korkmuyor ve yeni dönemde isteklerini ve şikayetlerini özgürce dile getirebiliyorlar. Buna bir örnek olarak, Şam Uluslararası Havaalanı'nda gerçekleşen olayda güvenlikten sorumlu yeni yetkili ekibiyle birlikte başkente geliyor. Bu kişi muhalif güçler komutanı Binbaşı Hamza el-Ahmet. Havalimanında çalışan birkaç personel, Hamza'nın etrafında toplanıyor ve bundan sonra ne olacağını öğrenmek istiyorlar.
Havaalanı personelleri, Esad rejimi döneminde konuşmaya korktukları tüm şikayetleri açıkça Hamza'yla paylaştı. Personeller, terfi ve avantajların rejim yanlısı kişilere verildiğini ve yavaş çalıştıkları gerekçesiyle patronlarının kendilerini hapis cezasıyla tehdit ettiğini söyledi.
Hamza onları dinleyip sakinleştirmeye çalışırken, bir mühendis olan Osama Najm, "ilk kez açık açık konuştuk" ifadelerini kullandı.
Hamza havaalanı personeline şunları söyledi: "Yeni yolun zorlukları olacak, bu nedenle Suriye'deki tüm kesimlerin iş birliği yapması gerekiyor."
ŞAM'DA YENİ DÜZEN
Muhaliflerin 8 Aralık'ta kente girmesinin ardından polis karakolundaki Esad'ın fotoğrafları yırtıldı ve dosyalar imha edildi. Esad döneminin tüm polis ve güvenlik personeli ortadan kayboldu.
Cumartesi günü karakola, İdlib bölgesini yıllarca yöneten muhaliflerin kurtuluş hükümetinin polis gücünde görev yapan 10 kişi görevlendirildi. Yeni görevlendirilen polisler karakolu gözetliyor, küçük hırsızlıklar ve sokak kavgaları raporlarını ele alıyor. Muhalifler, İdlib'deki yönetim yapısını taklit ederek Şam'da düzeni sağlamaya çalışıyor.
Muhalifler, düşüşte olan Suriye lirası yerine, rejimin elindeki bölgelerde uzun süredir yasak olan Türk lirası taşıyor.
MUHALİFLER KİŞİSEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE KARIŞMIYOR
Heyet Tahrir Şam (HTŞ), El Nusra geçmişini terk etmiş durumda. Grubun liderleri, Suriye'nin dini ve etnik topluluklarına, geleceğin çoğulcu ve hoşgörülü olacağı konusunda güvence verdi.
AP'ye göre, Şam'da korku hakim değil. Birçok kişi artık kendilerine baskı yapılmasına izin vermeyeceklerini bildirdi. Bazı restoranlar açıkça alkol servis etmeye devam etti.
Bir Hristiyan mahallesindeki kafede, muhalif devriyesi geçerken insanlar alkollü içecek içiyordu. Muhaliflerin geçişi sırasında kafedekiler kararsız bir şekilde birbirlerine baktı, ancak muhalifler hiçbir şey yapmadı. Ayrıca bir polis memurunun anlattığına göre, bölgedeki bir alkollü mekanı taciz eden bir kişi muhalif güçler tarafından tutuklandı.
ABD HTŞ İLE TEMAS HALİNDE
Muhalifler Suriye'de istikrarlı bir geçiş süreci sağlamaya çalışırken, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de cumartesi günü yaptığı açıklamada, Washington yetkililerinin rejimi deviren HTŞ ile doğrudan temas halinde olduğunu bildirdi.
SURİYE'NİN GELECEĞİ İÇİN TOPLANDILAR
ABD, Arap Birliği ve Türkiye'den üst düzey diplomatlar, rejimin çöküşünden sonra Suriye'nin geçişine nasıl yardımcı olunacağını görüşmek üzere cumartesi günü Ürdün'de bir araya geldi. Toplantıya Suriyeli temsilci katılmadı.
Blinken, sekiz Arap ülkesi ve Türkiye'den mevkidaşları ile Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler'den üst düzey yetkililerle birlikte, Suriye'nin barışçıl, mezhep ayrımı yapmayan ve kapsayıcı bir ülkeye dönüşmesine rehberlik edecek bir dizi ilkeye imza attı.
Blinken, HTŞ ile doğrudan temasların ayrıntılarını açıklamadı ancak ABD'nin gruba, geçiş döneminde nasıl bir yönetim sergilemeyi planladıkları konusunda mesajlar iletmesinin önemli olduğunu aktardı.
