Ev almak isteyen milyonlarca vatandaşı ilgilendiriyor. Konut satışları, 2024 yılında 1,5 milyona dayandı. Sektör temsilcileri, faiz indirimleri ile birlikte 2025 yılında rekor seviyelerin görülebileceğini ifade etti. Merkez Bankası'nın kararı sonrasında kredi faizlerinde de indirim bekleniyor. Peki, bu durum konut fiyatlarını etkiler mi? İşte detaylar...
Türkiye genelinde konut satışları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 20,6 oranında artarak 1 milyon 478 bin 25 oldu. Sadece aralık ayında 212 bin 637 satış gerçekleşti. Yıl genelinde en yüksek satış 239 bin 213 ile İstanbul'da görülürken, onu 134 bin 46 ile Ankara ve 80 bin 398 ile İzmir takip etti. Sektör temsilcileri, faizlerde yaşanacak düşüş ile 2025 yılında 1,5 milyon sınırının ilk kez aşılmasını bekliyor.
KONUT SATIŞLARI 2024'TE YÜZDE 20,6 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin konut satış istatistiklerine göre, geçen yıl konut satışları 2023'e göre yüzde 20,6 artarak 1 milyon 478 bin 25 oldu. En yüksek satış 239 bin 213 ile İstanbul'da görülürken, onu 134 bin 46 ile Ankara ve 80 bin 398 ile İzmir takip etti. Son üçte ise 755 ile Ardahan, 958 ile Hakkari ve 999 ile Bayburt yer aldı. Sektör temsilcileri, ekonomik dalgalanmalar, dezenflasyon programı ve kredi oranlarındaki yüksekliğe rağmen konut satışlarında yaşanan yüzde 20,6'lık artışı değerlendirdi.
"REEL DEĞER KAYBI ALICIYI HAREKETE GEÇİRDİ"
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova, 2024'ün ikinci yarısında geçmiş yıllardaki canlı piyasa günlerine dönüşün ilk sinyallerinin verildiğini söyledi.
Konut fiyat artışının enflasyonun gerisinde kalması ve reel olarak değer kaybı olmasının alıcıyı harekete geçirdiğini dile getiren Kumova, birinci el konut satışlarının toplam içindeki payının yüzde 31'den yüzde 32,8'e yükselmesinde üretici şirketlerinin kendi vadelendirme sistemlerini tüketiciye sunmalarının etkisinin olduğunu, artışın devam etmesini beklediklerini anlattı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümet yetkililerinin sosyal konut eksikliğine vurgu yapıp bu yönde çalışmaların başlatılacağını duyurmasının çok değerli olduğunu vurgulayan Kumova, "Bu alanda çok ciddi bir açık var ve 2025 yılı içerisinde atılacak adımlar bu eksikliğin giderilmesi adına belirleyici olacak." dedi.
Konut sahipliği oranında yaşanan gerilemeye işaret eden Kumova, dar ve orta gelir gruplarının konuta erişiminin zorlaştığını, Emlak Konut GYO ile özel sektör arasındaki işbirliğinin TOKİ ile de uygulanabileceğini söyledi.
Kumova, "Kamu-özel sektör işbirliğiyle sosyal konut ve erişilebilir konut üretiminin artırılması çok önemli. Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektörün imalat sürecinin tüm aşamalarını TOKİ kontrolü ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları da TOKİ ile geliştirici firma tarafından beraberce belirlenerek toplumun alt gelir gruplarına daha rahat konut üretebilir. Bu sayede ihtiyaca cevap verecek şekilde çok daha hızlı ve nitelikli konut üretimi sağlanabilir." şeklinde konuştu.
"2024 UMUT VERDİ, 2025 REKOR YILI OLABİLİR"
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici de geçen sene konut fiyatlarının reel olarak artmadığını belirterek, bu durumun 2023 genelinde ve 2024'ün ilk yarısında ertelenen konut talebini yeniden harekete geçirdiğini söyledi.
Yılın ikinci yarısında konut satış adetlerinin 1 milyona yaklaştığını dile getiren Çekici, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye, konut pazarında Avrupa'da birinci, OECD ülkeleri içinde ABD'den sonra ikinci sırada. Dengeler için proje satışlarının yani ilk satış rakamlarının yükselmesi gerekiyor ki bunun için de faiz ibresinin aşağı dönmesine ihtiyaç var. Bunun işaretlerini de görüyoruz. Türkiye'de gayrimenkul, tercih edilen bir yatırım aracı olmaya devam etti. Özellikle konut önemli bir yatırım enstrümanı, emeklilik planı olarak görülüyor. Faizlerde yaşanacak bir miktar düşüşün konut satışlarını artıracağına inanıyoruz. Faizlerinin düşmesiyle pazarda tekrar bir canlanma öngörüyoruz. 2025'te rekor tazelenebilir ve 1,5 milyon sınırını ilk kez aşabiliriz."
Bu yıl Türkiye'nin konut krizine yönelik bütüncül bir politika benimsemesi gerektiğini vurgulayan Çekici, "Bu konuyu sık sık her platformda tekrar ediyoruz. Uzun vadede, kentsel dönüşümün hızlandırılması ve konut sahipliği oranının tekrar yüzde 70 seviyelerine çıkarılması için kamu-özel iş birliği, hatta belli konularda iş bölümü şart." ifadelerini kullandı.
"FİRMALARIN ÖZEL FAİZ KAMPANYALARI VE ÖDEME KOŞULLARINA İLGİ DE ARTTI"
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik ise yıl sonu için 1 milyon 350 bin rakamını hedeflerken 1,5 milyona yaklaşılmasının kendileri için de sürpriz olduğunu belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Faizlerin inmesi sonrası fiyatların artacağı yönündeki beklenti ve yine kira artışlarında ocak ayıyla birlikte yükseliş birçok kişiyi konut kredisine yönlendirdi. Bazı bankalarda ilk evini alacaklara yönelik kredi oranının yüzde 3'ün altına inmesi aralık ayında ipotekli konut satışlarında yüzde 285,3'lük artışı getirdi. Aynı zamanda firmaların özel faiz kampanyaları ve ödeme koşullarına olan ilginin de artığını söyleyebiliriz. Yine elinde toplu parası olanlar için de indirimli fiyatlardan konut almak için de doğru bir zaman oldu. Konut satışlarındaki artış devam edecektir. Faiz indirimleriyle birlikte bu yıl yatırımcı yeniden rotasını gayrimenkule çevirecektir. Aynı zamanda kiralardaki artış da yeniden ev sahipliği oranlarının artmasına katkı sağlayacaktır."
"KKM VE ALTINDAN ÇIKAN BİRİKİMLER KONUTA YÖNELDİ"
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan, konut satışlarında çok iyi bir rakam yakalanıldığını belirterek, son aylardaki artışı aralıkta zirve yaptığını söyledi.
Akdoğan, "Son aylarda özellikle KKM'den ve altından çıkan birikimler konuta yönelirken, mevduat faizlerinin düşeceğini öngören ve gayrimenkuldeki fırsatları değerlendirmek isteyen birçok yatırımcı konuta yöneldi. Ayrıca yıl içerisinde satış vadeli sözleşmesiyle yapılan satışların tapu devirlerinin aralıkta yapılması da yüksek satış adetlerinde etkili oldu." dedi.
KONUT SATIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Konut piyasasının aktörleri, fiyatların enflasyonun gerisinde kalmasının satışların artmasında etkili olduğunu belirtti. Reel değer kaybının alıcıları harekete geçirdiği belirtilirken, üretici şirket kampanyalarının da etkili olduğuna dikkat çekildi. 2023 yılında ve 2024'ün ilk yarısında ertelenen konut talebinin de son aylarda satışlara katkı yaptığına dikkat çekildi.
KREDİ FAİZLERİ DÜŞECEK Mİ?
Merkez Bankası, yılın ilk faiz kararını perşembe günü açıklayacak. TCMB'nin politika faizini 250 baz puan indirimle yüzde 45'e çekmesi bekleniyor. Bankacılık sektörü kaynakları olası politika faiz indirimi sonrasında konut kredi faizinin yüzde 2,5 altına gerileyebileceğine ifade ediyor. Şu anda en düşük konut kredi faizi yüzde 2,79 olarak uygulanıyor. Kredi faizleri, genel ortalaması ise yüzde 3 bandında seyrediyor.
KREDİYE ERİŞİM KOLAYLAŞIR MI?
Sıkı para politikası kapsamında konut kredilerine sınırlama uygulanıyor. 5 milyon lira altındaki ilk el konut için en fazla yüzde 80 oranında kredi veriliyor. İkinci el konutta, 1 milyon liranın altındaki değerler için bu oran yüzde 90 olarak uygulanıyor. 10 milyon lira ve üzeri ikinci el konut alımına ise kredi verilmiyor. Faiz indirimleriyle birlikte konut finansmanına erişimin de kolaylaştırılması bekleniyor.
