Milyonlarca vatandaşın beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili düzenlemede sona gelindi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından teknik çalışması tamamlanan taslak kısa sürede yasalaşacak.
Söz konusu taslak ile ilgili bürokratlar geçtiğimiz günlerde AK Parti Grup Başkanvekillerinin de olduğu milletvekillerine bir sunum yaparak bilgilendirmede bulundular. Burada milletvekillerine yasa tasarısı ile ilgili genel bilgiler verildi. Milletvekillerine daha kapsamlı bir sunum daha yapılarak onların da katkıları ve talepleri alınacak.
Taslak ardından TBMM'ye sunulacak ev Plan Bütçe Komisyonu'da yasalaşma sürecine girerek görüşmelere açılacak ve Genel Kurul'a gönderilecek. Bu aşamalarda milletvekilleri önergelerle tasarıya katkıda bulunacak. Peki taslaktaki detaylar neler? İşte taslakla ilgili soruların cevapları…
*EYT'liler hangi şartlarda emekli olacak?
Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş ve prim yatırmış sigortalıları kapsıyor. Bu anlamda kapsama hem SSK'lı hem Bağ-Kur'lu hem de Emekli Sandığı içindeki çalışanlar girecek. Tasarı 8 Eylül 1999 öncesindeki şartları içeriyor. Buna göre SSK'da kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıllık bekleme süresi korunacak. Bu sürelerde çalışmış olma şartı aranmayacak. İlk sigorta olunun tarihten sonra geçen zaman olarak bakılacak. Prim şartı olarak ise SSK'da 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlarda olduğu gibi 5 bin gün yeterli olacak. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur kapsamında ise çalışanlar için ise kadınlarda 7200 gün (20 yıl), erkeklerde ise 9 bin gün (25 yıl) şartlarının tamamlanması gerekecek. Her üç kurum için de EYT kapsamında olanlar açısından herhangi bir yaş sınırı bulunmayacak.
*Şartlarda değişiklik olabilir mi?
Taslak metin 8 Eylül 1999 öncesi şartları tekrar getiriyor. Bu konuda Meclis aşamasında önergelerle değişiklik teklifleri olabilir. Ancak bunun oy çokluğu ile kabul edilmesi de gerekiyor.
*Kısmi emeklilik şartları neler?
Taslakta her üç kurum için kısmi emeklilik şartları da korunuyor. Buna göre SSK'da kısmi emeklilik için 3600 gün (10 yıl) prim ödenmiş olması yeterli olacak. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da ise kısmi emeklilik için 5400 gün (15 yıl) aranacak. Burada mevcut durumda yaş şartları bu primlerin tamamlandığı tarihe göre kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaşa kadar çıkıyor. 8 eylül 1999 öncesindeki şartlara dönülmesi de gündemde. Bu durumda kısmi emeklilikte kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaş şartı yeterli olacak.
*Staj ve çıraklık kapsamda mı?
Staj ve çıraklık sigortası olanların bu sigortaları başlangıç olarak kabul edilmiyor. Bu sürelerin borçlanmaları da şu anda mümkün değil. Ancak Meclis aşamasında bu taleplerin gündeme gelmesi de bekleniyor.
*Başvuru ne zaman ve nasıl olacak?
EYT'lilerin başvuru süreci resmi gazetede yasanın yayımlanmasıyla başlayacak. Burada online başvuru imkanları da bulunacak. İsteyen bizzat da başvuru yapabilecek. Yoğunlukların olmaması için tüm alt yapı hazırlıkları da tamamlanmış durumda.
*Maaş hesaplaması nasıl olacak?
Taslak maaş hesaplama sisteminde bir değişiklik getirmiyor. Tüm emeklilerin maaşları bu güne kadar nasıl hesaplanıyorsa EYT'lilerin de aynı şekilde hesaplanacak. Hesaplama sırasında TÜFE artışları ve refah payı zamları da dikkate alınacak. Emeklilik başvurusu olduğu dönem dikkate alınarak hesaplama yapılacak. EYT'lilere en düşük maaş olan 5.500 TL'nin altında aylık verilmesi gibi bir durum söz konusu olmayacak.
*Borçlanmalar EYT'li yapacak mı?
Taslak 5510 sayılı yasanın 41. Maddesi gereğince yapılan borçlanmalarla işe giriş tarihini öne çekenleri de kapsayacak şekilde düzenleme içerecek. Böylece askerlik, staj sonrası doğum borçlanması gibi durumlarla işe giriş tarihini 8 Eylül 1999 öncesine çekenleri de kapsayacak.
*Süre sınırı olacak mı?
Taslakta bir başvuru süresi olmayacak. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı olmadan emeklilik bir kazanılmış hak olarak uygulanacak. Prim ev yıl şartlarını tamamlayanlar, tamamladıkları tarihte yine yaş şartı olmadan emekli olabilecek.
