SORU: İşveren hangi durumlarda işçinin işine son verebilir? Kerim ŞİRİN
CEVAP: YASA BUNA HAKLI FESİH DİYOR. BU HAK İŞÇİDE OLDUĞU GİBİ İŞVERENDE DE VAR. YASADA BU GEREKÇELER ŞÖYLE SIRALANIYOR. İŞÇİLERİN BUNLARA DİKKAT ETMELERİ GEREKİR. BUNA UYMAYAN İŞÇİ TAZMİNATSIZ İŞTEN ATILABİLİR:
I- SAĞLIK SEBEPLERİ:
İŞÇİNİN KENDİ KASTINDAN VEYA DERLİ TOPLU OLMAYAN YAŞAYIŞINDAN YAHUT İÇKİYE DÜŞKÜNLÜĞÜNDEN DOĞACAK BİR HASTALIĞA YAKALANMASI VEYA ENGELLI HÂLE GELMESI DURUMUNDA, BU SEBEPLE DOĞACAK DEVAMSIZLIĞIN ARDI ARDINA ÜÇ İŞ GÜNÜ VEYA BİR AYDA BEŞ İŞ GÜNÜNDEN FAZLA SÜRMESİ.
B) İŞÇİNİN TUTULDUĞU HASTALIĞIN TEDAVİ EDİLEMEYECEK NİTELİKTE OLDUĞU VE İŞYERİNDE ÇALIŞMASINDA SAKINCA BULUNDUĞUNUN SAĞLIK KURULUNCA SAPTANMASI DURUMUNDA.
(A) ALT BENDİNDE SAYILAN SEBEPLER DIŞINDA İŞÇİNİN HASTALIK, KAZA, DOĞUM VE GEBELİK GİBİ HALLERDE İŞVEREN İÇİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI; BELİRTİLEN HALLERİN İŞÇİNİN İŞYERİNDEKİ ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE 17 NCİ MADDEDEKİ BİLDİRİM SÜRELERİNİ ALTI HAFTA AŞMASINDAN SONRA DOĞAR. DOĞUM VE GEBELİK HALLERİNDE BU SÜRE 74 ÜNCÜ MADDEDEKİ SÜRENİN BİTİMİNDE BAŞLAR. ANCAK İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIDA KALMASI NEDENİYLE İŞİNE GİDEMEDİĞİ SÜRELER İÇİN ÜCRET İŞLEMEZ.
II- AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA UYMAYAN HALLER VE BENZERLERİ:
A) İŞ SÖZLEŞMESİ YAPILDIĞI SIRADA BU SÖZLEŞMENİN ESASLI NOKTALARINDAN BİRİ İÇİN GEREKLİ VASIFLAR VEYA ŞARTLAR KENDİSİNDE BULUNMADIĞI HALDE BUNLARIN KENDİSİNDE BULUNDUĞUNU İLERİ SÜREREK, YAHUT GERÇEĞE UYGUN OLMAYAN BİLGİLER VEYA SÖZLER SÖYLEYEREK İŞÇİNİN İŞVERENİ YANILTMASI.
B) İŞÇİNİN, İŞVEREN YAHUT BUNLARIN AİLE ÜYELERİNDEN BİRİNİN ŞEREF VE NAMUSUNA DOKUNACAK SÖZLER SARFETMESİ VEYA DAVRANIŞLARDA BULUNMASI, YAHUT İŞVEREN HAKKINDA ŞEREF VE HAYSİYET KIRICI ASILSIZ İHBAR VE İSNADLARDA BULUNMASI.
C) İŞÇİNİN İŞVERENİN BAŞKA BİR İŞÇİSİNE CİNSEL TACİZDE BULUNMASI.
D) İŞÇİNİN İŞVERENE YAHUT ONUN AİLESİ ÜYELERİNDEN BİRİNE YAHUT İŞVERENİN BAŞKA İŞÇİSİNE SATAŞMASI, IŞYERINE SARHOŞ YAHUT UYUŞTURUCU MADDE ALMIŞ OLARAK GELMESI YA DA IŞYERINDE BU MADDELERI KULLANMASI
E) İŞÇİNİN, İŞVERENİN GÜVENİNİ KÖTÜYE KULLANMAK, HIRSIZLIK YAPMAK, İŞVERENİN MESLEK SIRLARINI ORTAYA ATMAK GİBİ DOĞRULUK VE BAĞLILIĞA UYMAYAN DAVRANIŞLARDA BULUNMASI.
F) İŞÇİNİN, İŞYERİNDE, YEDİ GÜNDEN FAZLA HAPİSLE CEZALANDIRILAN VE CEZASI ERTELENMEYEN BİR SUÇ İŞLEMESİ.
G) İŞÇİNİN İŞVERENDEN İZİN ALMAKSIZIN VEYA HAKLI BİR SEBEBE DAYANMAKSIZIN ARDI ARDINA İKİ İŞGÜNÜ VEYA BİR AY İÇİNDE İKİ DEFA HERHANGİ BİR TATİL GÜNÜNDEN SONRAKİ İŞ GÜNÜ, YAHUT BİR AYDA ÜÇ İŞGÜNÜ İŞİNE DEVAM ETMEMESİ.
H) İŞÇİNİN YAPMAKLA ÖDEVLİ BULUNDUĞU GÖREVLERİ KENDİSİNE HATIRLATILDIĞI HALDE YAPMAMAKTA ISRAR ETMESİ.
I) İŞÇİNİN KENDİ İSTEĞİ VEYA SAVSAMASI YÜZÜNDEN İŞİN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜRMESİ, İŞYERİNİN MALI OLAN VEYA MALI OLMAYIP DA ELİ ALTINDA BULUNAN MAKİNELERİ, TESİSATI VEYA BAŞKA EŞYA VE MADDELERİ OTUZ GÜNLÜK ÜCRETİNİN TUTARIYLA ÖDEYEMEYECEK DERECEDE HASARA VE KAYBA UĞRATMASI.
III- ZORLAYICI SEBEPLER:
İŞÇİYİ İŞYERİNDE BİR HAFTADAN FAZLA SÜRE İLE ÇALIŞMAKTAN ALIKOYAN ZORLAYICI BİR SEBEBİN ORTAYA ÇIKMASI.
IV- İŞÇİNİN GÖZALTINA ALINMASI VEYA TUTUKLANMASI HALİNDE DEVAMSIZLIĞIN 17 NCİ MADDEDEKİ BİLDİRİM SÜRESİNİ AŞMASI.
İŞÇİ FESHİN YUKARIDAKİ BENTLERDE ÖNGÖRÜLEN SEBEPLERE UYGUN OLMADIĞI İDDİASI İLE 18, 20 VE 21 İNCİ MADDE HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE YARGI YOLUNA BAŞVURABİLİR.
SORU: İşten personel fazlalığı gerekçesiyle çıkarıldım. Tazminatımın az kısmını aldım. 20 yıllık tazminat hakkımın kalanını nasıl alabilirim? Hicabi Kurul
CEVAP: TAZMİNATINIZIN KALAN KISMINI ALMAK İÇİN ARABULUCULUK MÜESSESİNE BAŞVURMANIZ GEREKMEKTEDİR. 7036 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ KANUNU İLE BİRLİKTE BAZI DAVALARDA MAHKEMEYE GİTMEDEN ÖNCE ARABULUCUYA BAŞVURMA ZORUNLULUĞU GETİRİLMİŞTİR. BUNA GÖRE, BİREYSEL VEYA TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE DAYANAN İŞÇİ VEYA İŞVEREN ALACAĞI VE TAZMİNATI İLE İŞE İADE TALEBİYLE AÇILAN DAVALARDA, ARABULUCUYA BAŞVURULMUŞ OLMASI DAVA ŞARTI OLARAK KABUL EDİLECEKTİR. DİĞER BİR İFADEYLE, BU TÜR İŞÇİ-İŞVEREN UYUŞMAZLIKLARINDA MAHKEME ÖNCELİKLİ OLARAK ARABULUCUYA BAŞVURMUŞ OLMA KOŞULUNU ARAYACAKTIR.
ÇALIŞAN TARAFINDAN TALEP EDİLEBİLECEK KIDEM TAZMİNATI, İHBAR TAZMİNATI, KÖTÜ NİYET TAZMİNATI, EŞİTLİĞE AYKIRILIK TAZMİNATI, SENDİKAL TAZMİNAT, MOBBİNG TAZMİNATI, ÜCRET, PRİM, İKRAMİYE, FAZLA MESAİ ÜCRETİ, YILLIK İZİN ÜCRETİ, HAFTA TATİLİ ÜCRETİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ VE BENZERİ İŞÇİLİK ALACAKLARININ SÖZ KONUSU OLMASI HALİNDE ARABULUCUYA GİDİLMESİ GEREKİYOR.
SORU: Ben doğuştan engelliyim. Çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybedenlerin malullük aylığına bağlanabileceği belirtiliyor. Başvuru yapsam maluliyetten emekli olabilir miyim? İsmi saklı
CEVAP: ÇALIŞMA GÜCÜNÜN YÜZDE 60'INI SONRADAN KAYBEDENLER TAM TEŞEKKÜLLÜ BİR HASTANEDEN ALACAĞI RAPORLA VE BU RAPORUN SGK SAĞLIK KURULU HEYETİ TARAFINDAN ONAYLANMASI İLE MALULİYET AYLIĞINA BAĞLANABİLMEKTEDİR. ANCAK SİGORTALI OLARAK İLK DEFA ÇALIŞMAYA BAŞLADIĞI TARİHTEN ÖNCE ÇALIŞMA GÜCÜNÜ YÜZDE 60 KAYBEDENLER MALULİYET AYLIĞINDAN FAYDALANAMAZ. SİZ DOĞUŞTAN ENGEL VEYA HASTALIĞINIZDAN DOLAYI MALULEN EMEKLİ OLAMAZSINIZ. ANCAK DOĞUŞTAN ENGEL DURUMUNUZDAN BAŞKA DAHA SONRA OLUŞAN HASTALIK VARSA VE BU ÇALIŞMAYA ENGELSE BU AYRI. AYRICA VERGİ İNDİRİMİNDEN FAYDALANIP ALACAĞINIZ ENGEL ORANINA GÖRE DAHA ERKEN VE DAHA AZ PRİM ÖDEYEREK ENGELLİ EMEKLİLİK ŞARTLARINDAN FAYDALANMA İMKANINIZ OLABİLİR.
SORU: 30.08.1969 doğumluyum, 20.10.1987 işe başlama tarihim. 6 binden fazla günüm var. Bu yıl emekli olacağım. 1994-1995 yıllarında yaptığım askerliği borçlansam emekli maaşını pozitif etkiler mi? Abdullah Kardeş
CEVAP: TAVANDAN YANİ ASGARİ ÜCRETİN 7.5 KATINDAN YATIRIRSANIZ Kİ BU DA AYLIK 6 BİN 140 LİRA EDER POZİTİF ETKİLER. ANCAK ASKERLİĞİN TÜMÜ ÖDEYİP 100 BİN LİRA GİBİ BİR PARA YATIRDINIZ. DİYELİM EMEKLİ MAAŞINIZ 1000 LİRA ARTTI. BUNU GERİ ALABİLMEK İÇİN 100 AY GEÇMESİ LAZIM. BEKLERİM DİYORSANIZ ÖDEYEBİLİRSİNİZ.
SORU: 2006 Ocak'ta SGK başladı. Daha 2002 yılında lupus hastadi olduğumu öğrendim. Şu an yüksek tansiyon ve lupus nefriti var. 30.06.1982 doğımluyum. Malulen emekli olabilirmiyim? SEVİLAY GENÇAY
CEVAP: MALULEN EMEKLİLİK İÇİN SİGORTADAN SONRA ORTAYA ÇIKAN RAHATSIZLIKLARDA OLUYOR EN AZ 1800 GÜN PRİMİNİZİN OLMASI VE SGK'NIN GÖNDERECEĞİ HASTANEDEN YÜZDE 60 VE ÜZERİ RAPOR ALMANIZ LAZIM. BU RAPOR SGK TARAFINDAN ONAYLANDIĞINDA MAAŞINIZ BAĞLANIR.
