Dünyanın gelmiş geçmiş en hassas konusu bu. Seyahat sırasında kime ne zaman ne kadar bahşiş vermeli? Ürkek davranmak ruhu, bonkör davranmak cebi yorar. Neyse ki her ülkenin bir yolu yordamı var. İTALYA Venedik'te gondolcuya ne kadar bahşiş verilir? Bizden duymuş olmayın ama gerekmiyor. Çok istiyorsanız, iki-üç Euro (5-10 TL) yeter. Tayland'ın kuzeyinde yaşayan ve 'Mahut' diye bilinen file binmek istiyorsanız fil sürücüsüne vereceğiniz 30 Baht (yaklaşık 2.5 TL) adamın çok hoşuna gider. Ama o kadar. Karşılığında ekstra bir hizmet beklemeyin. HOLLANDA İsterseniz adisyon tutarı kadar bahşiş verin, ne fayda. Bir kuru teşekkürü belki alırsınız. Zaten o kadar ağır servisten sonra bahşiş vermek çılgınlık. ÇİN Birkaç sene öncesine kadar bahşiş yoktu; 'İlla vereceğim' diyen turistler yüzünden artık yerleşti. 'Ben de bahşişçiyim' diyorsanız altın kural: Bu işi gözden uzakta yapmak makbul. Komiye bavul başına 10 Yuan (5 TL) masajcıya 30 Yuan (13 TL). İNGİLTERE Bahşiş belasını başımıza İngilizler sardı. Hem de daha 16. yüzyılda. Vermekten de almaktan da hoşnut olurlar. Raconu gizliliktir. Thames Nehri tekne turu rehberinize kişi başı 1 Sterlin (yaklaşık 4 TL) vermek sahalarda görmek istediğimiz hareketlere giriyor. Hele de deplasmanda. ABD Bahşişin harman olduğu ülke işte burası. Garsona, kuaföre, komiye, bellboya, taksi şoförüne, kısacası hizmet sektöründe her türlü meslek erbabına bahşişini vermek zorundasınız. Yüzde 10 cimri bahşişi, yüzde 12 ehh, yüzde 15 makul, yüzde 20 ideal... HİNDİSTAN Unutmayın, izinsiz fotoğraf çekmek çok ayıp. Çekerseniz ve karşılığında bahşiş isteyen çıkarsa vermemek daha da ayıp (En az 20 Rupi, 1 TL'ye yakın.) ENDONEZYA Özellikle Bali'de tüm mevzu bahşiş üstüne dönüyor. Endonezyalılar hem nazik hem de hassas insanlar; parası çıkışmayana (hatta hiç gönlü olmayana) aksi davranmazlar. Ama siz yine de es geçmeyin. Yemekten sonra 20 bin Rupi (4 TL) cömert bahşiş. Japonya'da bahşiş kelimesi tabu. Ne taksi şoförü ne de garsonun böyle bir beklentisi var. Israr ederseniz onları utandırdığınızla kalırsınız. Çok lazımsa, parayı sıkıca kapatılmış bir zarfa koyun. Geleneksel otel 'ryokan'larda çay servisi yapan görevlilere bu tür bir zarfla bin yen (22 TL) verebilirsiniz. Yaparsanız, lütfen kibarlığı elden bırakmayın. BREZİLYA Tatilde aylaklık önceliğinizse en çok işinize yarayacak servis kumsalda. Şezlong, şemsiye ve yiyecek-içecek işlerini çözen adamı göz önünde tutun. 5 Real'le (4,5 TL) onun hizmetinden gün boyu faydalanmaya yeter. Tatilinizin kalanında da aynı adamla takılın. Sizi hatırlar. İSRAİL Çok kafa yormayın, servis hoşunuza gitmeyecek. Ancak yüce gönüllüyseniz bahşiş verirsiniz. Bu konuda ısrarcıysanız Şekel'den başka bir şey geçmediğini de bilin. Oteldeki komiye bavul başına 5 Şekel (3.2TL) hesabı kapatır. RUSYA Ruble'den başka para birimi kullanırsanız gıcır banknot isterler. Rusya'da döviz büroları yırtık ve lekeli paraları bozduğunda fazladan komisyon alıyor. Bir de restoranda bahşişi muhakkak garsona verin. Masaya bırakırsanız, hizmetini beğendiğiniz kişiye değil, doğrudan müesseseye gider. İRAN Teklif de var ısrar da. Geleneklerine bağlı bir İranlı ilk iki denemede bahşişi almaz ama üçüncüde artık karşı koymaz. Yanınızda 20 bin riyallik (2 TL) banknotlar bulundurmak şart. FRANSA Adisyonda 'service compris' yazısını gördünüz mü, tamamdır. Ödemezseniz, kimse size dudak bükmez. Yok, eğer 'Racon bizim işimiz' diyorsanız, yüzde 10'dan şaşmayın.