Tuber aestivum genellikle sıcak iklimin hakim olduğu İtalya, İspanya, Portekiz, Almanya’nın güneyi, Rusyanın Avrupa da kalan bölgesinde, Kuzey Afrika ve Kaliforniya’da doğal olarak yetişmektedir. Türkiye’de bazı trüf türleri doğal olarak bulunmaktadır ve bunların arasında T.aestivum (T.uncinatum) türü en yaygın olanıdır. Dış görünümü itibariyle T. melanosporuma benzer. Kokusu ona göre daha azdır. İç kesiti açık kahverengi-beyaz damarlı bir görüntüye sahiptir. Mayıs-ağustos sezonunda çıkar. Dünyada en çok tüketilen trüf mantarıdır.
Tuber borchi Genellikle bianchetto veya marzuolo trüf olarak İtalya'da adlandırılır. Ocak ayının başlamasıyla Nisan ayının ortasına kadar olgunlaşır. Dıştan görüntüsü Tuber magnatumu andırır. Tuber borchi, magnatuma istinaden daha küçük ve daha fazla rahiyaya sahiptir. Ancak lezzetleri tamamen farklıdır.
Tuber brumale, Tuber melanosporum kadar değerli olup aynı ekolojik ve iklim koşullarını taşıyan bölgelerde doğal olarak Kasım ayından Şubat ayına kadar geniş bir zaman diliminde doğal olarak yetişmektedir
Tuber indicum Çin'de çok rastlanan bir trüf çeşididir. Kış sezonunda ucuz ve bol miktarda bulunuyor. Ayrıca Tuber himalayense, Tuber pseudohimalayense ve Tuber sinense adlarını da duyabilirsiniz. Ancak hepsi aynı türdür. Tuber melanasporum gibi görünür. Aroması ve rahiyası diğerlerine göre en fakir olandır.
Tuber macrosporum Özellikle İtalya'da çok yaygın olan bir trüf çeşididir. Prüzsüz siyah trüf olarak bilinir. Eylül ayı itibariyle Aralık ayına kadar tuber magnatum ile aynı alanda hasat edilir. Tuber macrosporum ve Tuber magnatumun benzer bir aroması vardır. İkisi arasındaki tek fark görünümüdür. Tuber macrosporum dışarıdan bakıldığında siyah kırmızımsı kahverengidir, içi ise beyaz damarlı olup kahverengidir.
Tuber magnatum yalnızca İtalya’da ve Balkan yarımadasında doğal olarak yetişmektedir.
Patates görünümünde ve renginde yoğun kokulu bir mantardır. Dünyanın en pahalı mantarıdır. Ekim-kasım sezonunda çıkar Ülkemizde yetiştiğine dair bir bilgi yoktur.
Tuber melanosporum doğal olarak İspanya, Fransa ve İtalya’da yetişmektedir. Siyah renkli yumru üzerinde altıgen prizmatik siğiller ile kaplı kendine özgü yoğun kokusu bulunan bir mantardır. İç kesiti koyu kahverengi-beyaz damarlı bir görüntüye sahiptir. Aralık-mart sezonunda çıkar. Dünyada en çok bilinen trüf mantarıdır Ülkemizde yetiştiğine dair bir bilgi yoktur.
Tuber mesentericum Görünümü hepsinden hemen hemen farklı olan bir türdür. Tuber unicatum ile aynı zamanda olgunlaşmaya başlar. Mantarın içinde 2-5 cm aralarında küçük oyuklar mevcuttur. En karakteristik özelliği kokusunun çok daha fazla baskın olması. Baskın olan kokusu yiyeceklerle acımsı bir tad vererek kaliteyi düşürüyor ve tüketilmesine engel oluyor ancak yinede belli başlı yemeklerle tüketmek mümkün olabiliyor.
Tuber uncinatum Tuber aestivuma çok benzer ve sonbahar türlerindendir. Olgunluk dönemi Ocak ile Ekim aylarında mesafelidir. Yaz trüfünden (Tuber aestivum)'dan daha belirgin bir lezzet ve aromaya sahiptir. Bir nevi siyah kış trüfüde denenebilir. Çünkü Tuber aestivum ile moleküler analiz raporlarında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Dünyada en çok tüketilen çeşittir. Türkiye'de doğal olarak yetişen Tuber unicinatuma rastlamak mümkün.
Pisolithus arhizus
Toprağın 30 cm kadar altında bulabileceğiniz bir diğer yanlış trüf mantarıdır. Bu cins çok kurak yerlerde de büyüyebiliyor. Genelde yol kenarlarında asfalta yakın bölgelerde yetişiyor. Çok yaygın bir türdür. Pisolithus arhizus zaman zaman doğal boya maddesi olarak kullanılmış. Yenmesi asla kabul edilemez. Resimde de gördüğünüz gibi tiksindirici bir dış görünüme sahip. İtiraf etmeliyiz ki hiç iştah açıcı gözükmüyor.
Choiromyces magnusii
Genelde İspanya’da bulunan bir türdür. Asitli topraklarda yetişir ve her zaman bahar aylarında yeterince olgunluğa erişir. Toprak altında büyüdükçe yüzeyde ciddi çatlaklıklar meydana getirir. Bu tür 10-12 cm, kadar büyüklüğe erişebiliyor. Düzensiz kahverengi, hafif beyazımsı bir görünümü vardır. Beyaz, kıvrımlı damarlar mevcuttur. Vadelerine göre, kahverengi beyaz olarakta görünürler. Gastronomide çok değer görmez. Tüketenlerin olduğu söyleniyor fakat biz tüketimden yana değiliz.
Choiromyces meandriformis
Tuber magnatuma benzerliğiyle öne çıkar ve bilmeyen trüf tüketicilerine sahtekarlıkla satışları yapılır. Güçlü kokusu vardır fakat tatsız bir aromaya sahiptir yenmesi tavsiye edilmeyen bir türdür. Genellikle yaz ve sonbahar aylarında yetişir. Yağışların yüksek, asitli ve killi topraklarda yetişen bir türdür. Bu türde genellikle düzensiz olgunlukta kırmızımsı lekeler, ile, sarımsı kahverengi beyazımsı vardır.Içinde steril, beyaz, krem veya sarımsı-kahverengi, mermer beyazı damarlar mevcuttur.
Skleroderma polyrhizum
Bu mantara genelde 6-15 cm aralarında rastlanılmaktadır. Güneşli yerleri sever. Kuzey Amerika ve Avrupa’da bulunan yaygın bir türdür. Skleroderma polyrhizumsert ve kahverengi çok kalın bir yüzeye sahiptir. İçi morumsu siyah, beyaz damarlı mermer siyahıdır. Gerçek trüf mantarları asla kalın ve sert bir yüzeye sahip olmaz! Bu cins genelde gerçek trüf ile karıştırılmayan bir türdür.
Kaynak: trufmantar.com
Anadolu'nun birçok bölgesinde ormanlık arazilerde yetişen kuzu göbeği mantarı sezonu açıldı.
Birçok hastalıkta mucize etkisi göster bu mantarlar köylülere de gelir kapısı oluyor.
Bitki Araştırmacısı Dr. Muammer Yıldız, bu şifa kaynağının faydalarını sıralayıp zehirlenme vakalarına karşı dikkat edilmesi gereken hususları sıraladı.
Geleneksel tıpta ve Anadolu hekimliğinde şifa kaynağı bitkiler arasında yer alan, bağırsak ve mide hastalıklarını tedavi amaçlı olarak kullanılan kuzu göbeği mantarı, Anadolu'nun birçok yerinde şifa kaynağı olmasının yanında köylülerin gelir kapısı oluyor.
KİLOSU 800 TL
Genellikle nisan ve mayıs aylarındaki yağmurlarla çam, meşe, gürgen, dişbudak, elma ve ceviz ağaçlarının dibinde yetişen kuzu göbeği mantarını toplayan köylüler, kilosunu 100 ile 200 lira arasında satıyor.
Kimi köylüler ise geçmiş yıllarda kurusunun 600 ile 800 TL'ye varan fiyatlarla alıcı bulmasa üzerine satmayıp, beklemeyi tercih ediyor.
KUZU GÖBEĞİ MANTARININ FAYDALARI
Bitkinliğe, güçsüzlüğe ve yorgunluğa karşı oldukça faydalı bir mantar türüdür.
Gözler için oldukça yararlıdır. Gözlere parlaklık verir.
Geleneksel tıpta oldukça yaygın kullanılan bir bitki türüdür. Hastalıkların iyileştirilmesinde sık sık tercih edilir.
Mide- bağırsak rahatsızlıkları için büyük fayda sağlar.
