Önceden yarısını kullandıkları tavuğu 15 gün sonra buzluktan çıkarıp iftarda keşkek yaparak yedikleri öne sürülen akrabalardan 2'si hayatını kaybetti. Biri çocuk 2 kişinin ise yoğun bakım servisinde tedavisi devam ediyor. Tavuk tüketiminden dolayı besin zehirlenmesi yaşayarak hayatını kaybedenlerden dolayı doğru tavuk tüketiminin ne kadar önemli olduğu ortaya konmuş oldu. Peki besin zehirlenmemesi yaşamamak için nelere dikkat etmeliyiz? Tavuk tüketirken nelere dikkat etmeliyiz? İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ozan Kocakaya, tavuk tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktaları sıralayarak, besin zehirlenmesinde yaşanabilecek belirtilere dikkat çekti.
TAVUK ZEHİRLENMESİ NEDİR?
Besin kaynaklı mikrobik hastalıklara bazen "besin zehirlenmesi" denilmektedir. Neyse ki çoğu zaman hastaneye başvurmadan, tıbbi yardım almadan çözülebilen bu hastalıklar nadiren de olsa çok ağır tablolara neden olabilir.
Birçok bakteri besin zehirlenmesine neden olabilir, bunların en sık görüleni Salmonella adı verilen bakteridir. Kümes hayvanlarının etinde son derece yüksek miktarda bulunabilen bir bakteri olan Salmonella, pişmemiş veya yetersiz pişmiş besinlerin tüketilmesi sonucunda tifo'dan basit ishale birçok hastalığa yok açabilir.
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Besin zehirlenmelerinden korunmada bağışıklık sistemimiz önemli bir rol oynar, zayıf bağışıklık sistemi sizi bu olaylara daha açık kılar. Doktorunuz size bağışıklık sisteminizin durumu hakkında bilgi verebilir ama örneğin çok küçük yaştakiler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve bazı ilaçları kullanmak zorunda olanlar besin zehirlenmelerini atlatmakta zorlanabilir. Özellikle gebeler, listeria adı verilen bakteriden kaçınmak için taze peynir ve şarküteri ürünlerinden kaçınmalıdır.
TAVUK ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Besin zehirlenmesinin belirtileri vücuda giren bakterilere göre değişkenlik gösterir. Besin tüketildikten birkaç saat sonra da başlayabilir, günler – haftalar boyu sessiz de kalabilir. En sık gözlenen belirtiler:
Nadiren bulanık görme, sersemlik, kullarda uyuşma gibi nörolojik belirtiler gözlenebilir. Yine hastalığa yok açan bakteriye göre değişmekle birlikte bazı durumlarda böbrek yetmezliği, menenjit, eklem iltihabı ve felç gibi hayatı tehdit eden belirtiler bağırsakla ilgili belirtilerin birkaç gün sonrasında gelişir.
TAVUK ZEHİRLENMESİ KARŞISINDA NELER YAPMALIYIZ?
Besin zehirlenmelerinin tanısı kişinin belirtileri ve geride bırakılan 1 hafta boyunca tükettiği yiyecekler incelenerek konur fakat her zaman sebep olan bakterinin adı konamayabilir. Özellikle de hastalık hafif ve bir iki günde düzelen şekildeyse.
Ancak belirtiler şiddetliyse, kişinin altta yatan hastalığı varsa, ciddi belirtiler varsa (örneğin 38 dereceyi geçen ateş, şiddetli karın ağrısı, işeyememe, kanlı ishal veya kusma) mutlaka bir hastaneye başvurulmalıdır.
Hastaların belirtilerinizin süresini ve şiddetine, nabzına, kan basıncına, ateşine, vücut ağırlığına bakılır, kişinin susuz kalıp kalmadığı, tüm vücudu ilgilendiren bir enfeksiyon durumu olup olmadığını anlamak için kan ve idrar tetkikleri yapılır.
ÇAPRAZ BULAŞA DİKKAT!
Yiyeceklerin uygun koşullarda hazırlanıp saklanmaması, pişmiş yiyeceğin iki saatten uzun süre oda sıcaklığında bırakılması risk doğurur. Et, tavuk, deniz ürünlerinin hazırlanmasında pişirme sıcaklığına dikkat son derece önemlidir. Besinlerin etiketindeki son kullanım /son tüketim tarihlerine dikkat edilmesi son derece önemlidir.
Çapraz bulaş, temiz besinlerin bakteri içeren bir yiyeceğe değmesi veya bakteri bulaşmış bıçak - tezgah – kesme tahtası ile teması sonrasında oluşur. Bu nedenle et – tavuk ve deniz ürünleri, salata malzemeleri gibi pişmeyecek yiyecekler ile bir araya getirilmemelidir.
Besin hazırlayanların kişisel temizliklerine son derece dikkat etmeleri, yiyeceklerle temastan, tuvalet kullanımından sonra el yıkamaya özen göstermeleri son derece önemlidir.
Unutulmamalıdır ki besinlerin doğru sıcaklığa ulaşarak pişirilmesi içeriğindeki bakterilerin ölmesini sağlar ancak dondurmak var olan bakterilerin tamamını öldürmez, çözünme sonrası hemen tekrar bölünerek çoğalabilirler.
"ANTİBİYOTİK KULLANMAK GENELLİKLE GEREKSİZ VE YARARSIZDIR"
Vakaların büyük çoğunluğunda sıvı kaybını düzeltmek, küçük porsiyonlarda yağsız beslemek ve dinlenmesini sağlamak gibi "destek tedavileri" yeterli olur. Antibiyotik kullanmak genellikle gereksiz ve yararsızdır. Bazı durumlarda ishali kesecek ilaçlar güvenle kullanılabilir.
BESİN ZEHİRLENMESİ YAŞAMAMAK İÇİN…
