Panik atak aslında herkesin yaşayabileceği bir durumdur. Araştırmalar ortalama olarak her insanın hayatından en az iki kere panik atak krizi yaşayabileceğini ortaya koymuştur. Bu durumda panik atak hastalığından söz edilmemektedir. Lakin kişi düzenli olarak panik ataklar yaşıyorsa, bu durumda kişide panik atak bozukluğundan söz edilebilmektedir. Panik atak nedir ve belirtileri nelerdir bunları bilmek bu açıdan önemlidir.
PANİK ATAK NEDİR?
Panik atak, psikiyatri de sıklıkla karşılaşılan bir psikolojik rahatsızlıktır. Ortada belirleyici bir faktör olmaksızın kişide oluşan korku ve panik krizleri ile kendini gösteren panik atak; mental bozuklukların tanısal ve istatiksel kılavuzunda "ani başlayan ve dakikalar içerisinde zirveye ulaşan yoğun korku ve rahatsızlık hissi" şeklinde tanımlanmaktadır.
Panik atak aslında insanın ortada bir sebep yahut uyarıcı olmaksızın 'kaç ya da savaş' refleksinin tetiklenmesi neticesinde ortaya çıkmaktadır. Panik atak genellikle 25 yaştan itibaren ortaya çıkmaktadır. Panik atak krizleri ortalama olarak 10 ile 20 dakika içinde doruk noktasına ulaşarak son bulmaktadır. Lakin bazı durumlarda panik atak krizleri 1 saate kadar sürebilmektedir. Panik atak sırasında kendini gösteren durumlar kişiden kişiye değişiklik gösterme eğilimdedir.
Panik atak insan hayatına karşı tehdit teşkil edebilecek bir hastalık olmamasına rağmen yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Panik atak kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle teşhisi ve tedavisi kişinin yaşamını kolaylaştıracaktır.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ
Panik atak belirtileri oldukça spesifiktir. Bu nedenle de ayırt edilmesi kolaydır. Lakin belirtmekte fayda vardır ki, her kişi panik atağı farklı şekilde deneyimleyebilmektedir. Panik atak yaşayan kişilerin geneli, panik atak ile kalp krizini birbirine karıştırabilmektedir. Peki panik atak krizi nasıl olur ve belirtileri nelerdir? Genel olarak panik atak krizinin yükseliş anında şu belirtiler sıklıkla gözlemlenmektedir;
PANİK ATAK NEDEN OLUR?
Diğer psikolojik rahatsızlıklarda da olduğu gibi ne yazık ki panik atağın nedeni kesin olarak belirlenememiştir. Yani aslında panik atak neden olur sorusunun spesifik bir cevabı bulunmamaktadır. Lakin genel olarak bu rahatsızlığı yaşayan kişiler incelendiğinde, bu kişilerin hayatında travmatik yahut yüksek stresli dönemler yaşadıkları gözlemlenmiştir.
PANİK ATAK NASIL GEÇER?
Bu rahatsızlık kişinin hayatını oldukça zorlaştırmaktadır. Panik atak doğru teşhis ve tedavi ile kolaylıkla kontrol altına alınabilmektedir. Panik atak tedavisi için öncelikle kişinin gerçekten panik atak rahatsızlığına sahip olup olmadığı öğrenilmektedir. Zira kişinin bir defa panik atak yaşaması, onu bu hastalıktan muzdarip yapmamaktadır. Lakin internette çeşitli yerlerde bulunabilen 'panik atak testi' başlığı altında yer alan testler güvenilir değildir. Panik atak teşhisi doktorlar tarafından konmaktadır. Panik atak teşhis edildikten sonra ise tedavisinde genellikle psikoterapiden ve ilaç tedavisinden faydalanılmaktadır.
Panik atak tedavisinin başında BDT olarak da bilinen bilişsel davranışsal terapi yer almaktadır. Bu tedavinin amacı kişinin panik atak krizlerine karşı olan farkındalığını arttırarak, yaşadığı durumun bilince olmasını sağlamaktadır. Böylece kişi panik atak krizleri sırasında kendini daha rahat hissetmektedir.
Panik atak tedavisinde bir diğer yöntem ise psikoterapi tekniğidir. Psikoterapi seansların kişi ile konuşularak panik atak tetikleyicilerinin neler olduğu ortaya çıkarılmaktadır. Böylece kişi hangi durumlardan kaçınması gerektiğini yahut bu durumlarda neler yapması gerektiğini öğrenmektedir.
Bazı durumlarda ise panik atak tedavisi için panik atak ilaçlarının kullanılması gerekebilmektedir. Bu durumlar genellikle depresyon ile birlikte kendini gösteren panik atak krizleridir. Panik atak ilaçları çok çeşitlidir ve mutlaka profesyonel bir doktorun kontrolünde kullanılmalıdır. Panik atak ilaçları arasında; benzodiazepinler, seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI), beta-blokerler ve seçici noradrenalin ve serotonin geri alım inhibitörleri (SNRI) yer almaktadır. Bu ilaçların ciddi yan etkileri olduğundan, mutlaka doktor kontrolünde ve doktorun öngördüğü şekilde kullanılmalıdır.
