ABD Başkanı Donald Trump DEAŞ terör örgütünü eski Başkan Obama'nın kurdurduğunu söylemişti. DEAŞ bugün Irak ve Suriye'de yolun sonuna geldi. 4 yıl önce devlet kurma iddiasıyla ortaya çıkan terör örgütü, bir çırpıda bu iki ülkeden çekilmeye başladı. Peki bu terör örgütü 4 yıllık süreçte neler yaptı, en çok kimlere zarar verdi, kimlere fayda sağladı, Trump'ın söylediği gibi DEAŞ bir ABD ürünü proje mi, Taha Dağlı bu soruları, sabah.com.tr için yanıtladı.
DEAŞ TERÖR ÖRGÜTÜ SURİYE'DE NERELERDE ETKİLİYDİ?
Suriye'de ayaklanma ve iç savaş süreci 2011 Mart ayında başladı. 2013'e gelindiğinde ise DEAŞ terör örgütü ortaya çıktı. Bunlar Suriye'de muhaliflerin kontrolünde olan Rakka kentini işgal ettiler ve Rakka'yı başkent ilan ederek, seslerini duyurdular. Sonrasında Rakka'yla birlikte yine muhaliflerin kontrolündeki bölgelere odaklandılar.
DEAŞ ŞU AN SURİYE'DE NERELERE HAKİM?
En son Rakka ve Deyruzzor'dan çıkarıldılar şu an ise Suriye-Irak sınırındaki Ebu Kemal bölgesinde etkililer. Hatta burası Suriye'de DEAŞ'in elinde kalan tek yer olarak biliniyor.
DEAŞ IRAK'TA NASIL ORTAYA ÇIKTI?
2014 başlarında DEAŞ Irak'ta Sünni üçgeni olarak bilinen Bağdat'ın kuzeyindeki Tikrit bölgesine saldırdı. Oradaki işgalin ardından Haziran 2014'te Musul işgal edildi. Suriye'de Rakka, Irak'ta ise Musul DEAŞ'ın kaleleri olarak görülüyordu. Bu iki şehir arasındaki bağlantı yolu olan Irak'taki Sincar da DEAŞ'ın eline geçmişti.
DEAŞ TERÖR ÖRGÜTÜ IRAK'TA EN BÜYÜK HAMLEYİ NEREDE YAPTI?
DEAŞ Irak'ta Tikrit'e girdi ardından Musul'u işgal etti. Sonra Bağdat'a ilerleme iddiasında bulundu. Hep sünni bölgeleri işgal ettiler, sonra oralara Haşdi Şabi üzerinden operasyonlar yapıldı. Bu durum Irak'ta demografik yapının değişmesini sağladı.
DEAŞ TERÖRİSTLERİ SON BİR KAÇ AYDA NERELERİ KAYBETTİ?
DEAŞ'in bitirilmesi için düğmeye basıldı. Aslında DEAŞ bitirilmedi, bitirilmiyor da. Sadece Irak ve Suriye'de işgal ettikleri yerlerden çıkarılıyorlar. Irak'ta Musul'dan, Sincar'dan son olarak Havice, Enbar'dan çıkarıldılar. Suriye'de ise Rakka ve Deyruzzor'dan gönderildiler. Buralardaki teröristler öldürülmedi, imha edilmedi, kanallar açılarak bu şehirlerden çıkmaları istendi, onlardan çıktılar.
ABD NEDEN TORBANIN AĞZINI KAPATMADI?
DEAŞ operasyonlarında Musul olsun, Rakka olsun, büyük çatışmalar yaşanmadı. Teröristlere kanallar açıldı, çıkmaları sağlandı ve başka şehirlere kaydırıldı. Şu an Irak ve Suriye'de işleri bitti gibi artık şehir şehir değil ülke ülke dolaşmaları istenecek yani DEAŞ teröristleri yarın farklı ülkelerde ortaya çıkabilir.
TÜRKİYE DEAŞ İLE NASIL MÜCADALE ETTİ?
Türkiye'nin Fırat Kalkanı harekatında özellikle El Bab'da DEAŞ teröristlerine yönelik mücadelesinde torbanın ağzı açık bırakılmadı. Aksine teröristler imha edildi. Türkiye, DEAŞ ile mücadelenin gerçek anlamda nasıl yapıldığını gösterdi. Ama ABD'nin DEAŞ konusunda amacı farklı.
DEAŞ IRAK VE SURİYE'DE KİMLERLE İŞBİRLİĞİ YAPTI?
DEAŞ 2013'ten beri Şam rejimi, PKK-PYD terör örgütü gibi güçlerle işbirliği yaptı. Bir çok bölge muhaliflerin elinden DEAŞ tarafından alındıktan sonra ya PKK-PYD'ye ya da rejimin kontrolüne geçti.
DEAŞ EN BÜYÜK ZARARI KİME VERDİ?
DEAŞ en büyük zararı Müslümanlara verdi. Müslümanların potansiyel terörist görünmesini sağladı. Zaten Batı bunu hiç yadırgamadı, işine geldi. Suriye ve Irak'ta ise DEAŞ, Kobani gibi Telabyad gibi, Rakka gibi, Münbiç gibi bir çok yeri muhalifleri katlederek muhaliflerden aldı sonra tek kurşun sıkmadan PYD teröristlerine bıraktı. Irak'ta da Sünnilerin şehirlerine saldırıp, buralara Şiiler tarafından operasyon yapılmasını sağladı sonra bu şehirlerde demografik yapılar değişmiş oldu.
DEAŞ BURALARA NİYE HİÇ SALDIRMADI?
Suriye'de Şam, Haseke gibi bölgeler var, DEAŞ buralara hiç bulaşmadı. Neden? Bu sorgulanmalı. Şam'da rejim var, Haseke'de PYD terör örgütü. Neden DEAŞ sürekli muhaliflerin elindeki şehirlere saldırdı da rejimin ya da PYD'nin elindeki yerlere saldırmadı. Muhaliflerin elindeki şehirlere saldırıp, buraları ya rejime ya da daha sık şekilde PYD'ye bıraktı. Sırf buradan bakınca bile DEAŞ'ın bir proje olduğu ortaya çıkıyor.