40 YAŞINDA
Tutunamayan Hikmet Benol
Oğuz Atay denilince akla önce
Tutunamayanlar (1971) romanı geliyor. Bu kült eser şu an 42 yaşında.
Tutunamayanlar romanının gölgesinde kalan
Tehlikeli Oyunlar ise (1973) 40 yaşına girdi bu yıl. Yazar
Tehlikeli Oyunlar'ı 1971-1973 yılları arasında Beyoğlu'ndaki bir eve kapanıp kaleme alır. Romanın kahramanı Hikmet Benol, bir süre taşrada memurluk yaptıktan sonra büyük kente göç ettiğinde Sevgi'yle tanışır, evlenirler. Ama bu evlilik ayrılıkla sonuçlanır ve Benol gecekondu mahallesine yerleşir. Hikmet Benol hep anlaşılmamaktan yakınır: "Ben de susarım o zaman. Gecekondumda oturur, anlaşılmayı beklerim. Fakat albayım, adresimi bilmeden beni nasıl bulup anlayacaklar? Sorarım size: Nasıl? (259 s.)" Benol bir tutunamayandır. Ama anlaşılmayı umut eder, fakat bunun olmayacağının farkındadır da.
Atay, Tehlikeli Oyunlar'ı bu binadaki dairesinde yazdı.
TEHLİKELİ OYUNLAR
Oğuz Atay İletişim Yayınları Roman, 479 s., 29 TL
139 YAŞINDA
Batılı tarzda yazılmış bir roman
Geçtiğimiz yıl Ahmet Mithat Efendi'nin ölümünün 100. yılıydı. 19. yüzyılın önde gelen isimlerinden Ahmet Mithat, 200'den fazla esere imza attı.
Hasan Mellâh romanı Batılı tarzda yazılmış, Osmanlı'nın geniş coğrafyasında geçen bir macera romanı. Yazar bu eserinde deniz ve denizcilikle ilgili bilgilere de yer veriyor. Yazdığı eserleri kendi matbaasında basan Ahmet Mithat Efendi'nin bu eseri 1874 yılında yayımlandı.
HASAN MELLAH YAHUT SIR İÇİNDE ESRAR
Ahmet Mithat Efendi Türk Dil Kurumu Yayınları Roman, 433 s., 6 TL
118 YAŞINDA
Bihruz Bey'in öyküsü
Recaizade Mahmut Ekrem'in (1895)
Araba Sevdası romanı edebiyatımızda gerçekçilik akımının ilk örneklerinden. Romandaki karakter Bihruz Bey üzerinden Batılılaşma ve kendi kültürüne yabancılaşma irdeleniyor. Roman kahramanı Bihruz Bey konuşmalarına yalan yanlış Fransızca sözcükleri katmadan edemiyor.
ARABA SEVDASI
Recaizade Mahmut Ekrem Bordo Siyah Yayınları Roman, 256 s., 8 TL
113 YAŞINDA
Dili sadeleştirildi
Aşk-ı Memnu, Halit Ziya Uşaklıgil'in İstanbul'da kaleme aldığı ikinci romanı.
Aşk-ı Memnu günümüz Türkçesiyle Yasak Aşk anlamına geliyor. Uşaklıgil, ilk olarak Aşk-ı Memnu'nu
Servet-i Fünun dergisinde bölüm bölüm yayımladı. Bir yıl sonra, 1900'de eserin basımı gerçekleştirildi. Romanın dilini sadeleştirerek 1945'te yazar yeniden yayımladı. Sinemaya ve TV'ye de uyarlanan roman günümüzde de hâlâ okunası başyapıtlardan.
Halit Ziya Uşaklıgil Özgür Yayınları Roman, 520 s., 28 TL
102 YAŞINDA
Yasaklı roman
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1911 yılında ilk baskısı yapılan romanı Şıpsevdi, yazarın yasaklı kitabı. Osmanlı toplumunun son dönemindeki Batılılaşma ve yabancılaşmayı ironik bir dille okuyucuya aktaran Gürpınar, ilk olarak Alafıranga adıyla bastırdı romanını. Roman sansür sonrası Şıpsevdi adıyla tekrar yayımlandı.
Hüseyin Rahmi Gülpınar Everest Yayınları Roman, 475 s., 19 TL
48 YAŞINDA
Filmi yakıldı
Kemal Tahir'in 1965'te yayımlanan romanı
Yorgun Savaşçı, 1919 ve 1920 yıllarında İstanbul'daki örgütlenmeleri ve Anadolu direnişini anlatıyor. Eser, Cumhuriyet'in kuruluşuna giden sürecin romanı olarak da ele alınıyor.
Devlet Ana, yazarın en iyi romanı olarak kabul ediliyor ama
Yorgun Savaşçı Türkiye tarihinde sansür açısından önemli yer tutuyor. Çünkü Halit Refiğ'in aynı isimle sinemaya uyarladığı
Yorgun Savaşçı sansür görüyor ve film 12 Eylül sonrası tamamen imha edilmek üzere yakılıyor.
Kemal Tahir İthaki Yayınları Roman, 543 s., 22 TL
83 YAŞINDA
Yazardan izler taşıyor
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu 1929 yılında ilk olarak Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi.1930'da ise kitap olarak basıldı. Roman yalnız ve hasta bir çocuğun ızdırabını, çocukça aşkını, kıskançlığını anlatıyor. Yazar, mesut olmak isteyen bir genç kızın temiz sevgisini ve hasta çocuğun iç dünyasını ayrıntılı bir şekilde okuyucuya aktarıyor. Romanın başkahramanı hasta çocuk ile yazar Peyami Safa arasında da ciddi benzerlikler bulunuyor. Gerçeklik ile kurgusallığın bir aradalığı söz konusu.
Peyami Safa Ötüken Neşriyat Roman, 110 s., 5 TL
77 YAŞINDA
Yabancılaşma ve uyuşmazlık
Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Milli Mücadele yıllarında insanları bilinçlendirmek amacıyla kaleme aldığı
Yaban, Ahmet Celal karakterinin şahsında bütün Türklerin içine düştüğü çıkmazı, aydın ile köylü arasındaki uçurumu, yabancılaşmayı ve uyuşmazlığı bir bütün trajik haliyle ele alıyor.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu İletişim Yayınları Roman, 214 s., 17.50 TL
58 YAŞINDA
Çukurovalı Memed'in öyküsü
Tam 32 yıllık bir zaman diliminde yazılan İnce Memed, ilk zamanlar Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildikten sonra ilk cildi 1955'te yayımlandı. Nobel ödülüne aday gösterilen ilk Türk edebiyatçı olan Yaşar Kemal, bu romanda düzene başkaldıran Memed'in, insan ilişkilerini, doğası ve renkleriyle Çukurova'nın öyküsünü anlatıyor. Yaklaşık 40 dile çevrilen romanın ilk cildi 58 yaşında.
Yaşar Kemal Yapı Kredi Yayınları Roman, 436 s., 26 TL
59 YAŞINDA
Gerçekçi eser
Tarık Buğra, Kurtuluş Savaşı'nın küçük bir Anadolu kasabasından görünüşünü Küçük Ağa'da (1954) ele alıyor. Olaylar yazarın da doğum yeri olan Akşehir'in bir kasabasında başlıyor. Buğra'nın deyişiyle destanlara yakışır bir konuyu ele almasına rağmen, gerçekliği anlatan bir roman.
Yusuf Atılgan Yapı Kredi Yayınları Roman, 108 s., 8 TL
91 YAŞINDA
Sinemaya ve TV'ye uyarlandı
Reşat Nuri Güntekin'in
Çalıkuşu (1922) romanı Türkiye edebiyatının en sevilen ve klasikleşen romanlarından biri.
Çalıkuşu, usta yönetmen Osman F. Seden tarafından 1966'da sinemaya ve 1986'da TV'ye uyarlandı. TRT'de yayımlanan Aydan Şener'li, Kenan Kalav'lı ve Sadri Alışık'lı dizi hâlâ akıllarda.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu İletişim Yayınları Roman, 214 s., 17.50 TL
40 YAŞINDA
Zebercet'in oteli
Yusuf Atılgan'ın
Anayurt Oteli (1973), bir kadının otelde bir gece kalıp ertesi gün yine geleceğini söyleyip otelden ayrılmasıyla başlıyor. Roman kahramanı Zebercet'in dış dünya ve insanlarla ilişkisi asgari düzeydedir, otele gelen kadın her şeyi değiştirir. Kısaca psikolojik yabancılaşma tek karakter üzerinden oluşturuluyor. Roman 1984'te Ömer Kavur tarafından sinemaya aynı adla uyarlandı
Yusuf Atılgan Yapı Kredi Yayınları Roman,108 s., 8 TL
30 YAŞINDA
Gerçek hayattan bir öykü
Vedat Türkali'nin ilk romanı olan
Bir Gün Tek Başına'da yazar, 27 Mayıs'ı konu edinmekle birlikte 1970'li yılların sosyal ve siyasi ortamını ele alıyor. Roman, kahramanı Kenan'ın bireysel hayatına odaklanıp dönemin siyasi koşullarına göndermeler yapılarak oluşturulmuş. Türkali, en iyi 10 Türk romanı arasında gösterilen
Bir Gün Tek Başına'da ana hikayeye referans olan olayların hepsini gerçek hayattan almış. Roman, Milliyet Yayınları 1974 Roman Ödülü'nün yanı sıra 1975'te de Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazandı.
Vedat Türkali Everest Yayınları Roman, 744 s., 29 TL
59 YAŞINDA
Önce ırgatlara okudu
Edebiyatımızın önemli yazarlarından Orhan Kemal, 1954'te yayımladığı
Bereketli Topraklar Üzerinde adlı romanda para kazanmak umuduyla köyden ayrılıp şehre göç eden üç arkadaşın başından geçenleri anlatıyor. Yazar, roman yayımlanmadan önce ırgat, usta ve usta yardımcılarına sabaha kadar romanını okuyup görüşlerini almış. Erden Kıral, romanı 1979 yılında beyazperdeye uyarladı.
Orhan Kemal Everest Yayınları Roman, 377 s., 19 TL
39 YAŞINDA
Bol ödüllü bir kitap
Roman 1979'da yayımlandığında edebiyat dünyasının hemen hemen tüm ödüllerini aldı. Adalet Ağaoğlu'nun
Dar Zamanlar üçlemesi roman dizisinin ikinci kitabı
Bir Düğün Gecesi'nde, romanın isminden de anlaşılacağı gibi bir düğün gecesinde yaşananlar anlatılıyor. Aslında düğünden öte zıt kutuplardaki insanların bir araya gelişi akıcı bir dille aktarılıyor.
Adalet Ağaoğlu İş bankası Yayınları Roman, 344 s., 18 TL
