Türkiye'nin temel ekonomik sorunlarının, az gelişmiş bölgelerinin varlığının ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin en büyük nedenlerinden birisi vergi toplamadaki anlayıştır.
Devletin topladığı vergilerin çok büyük bir oranı halkın mal alırken işletmeye ödediği vergilerdir. İşletmeciler alıcıdan topladığı bu vergileri devlete vererek "rekortmen" olurlar.
Büyük işletmelerde, otomotiv gibi sektörlerde vergi kaçırmak hemen hemen imkansızdır. Ancak, küçük işletmelerde, alınansatılan malın küçük, ama çok miktarlarda el değiştirdiği ticari sahalarda ise büyük vergi kayıpları meydana gelmektedir. Örneğin vatandaşın giyim, gıda gibi bir ürünü ya da bir konaklamakiralama hizmetini alırken ödediği ücretin içerisinde vergi oranı mevcuttur. Yani malıhizmeti sunan kişi ya da kuruma ödenen ücretin bir kısmı aslında vatandaş tarafından devlete ödenmek üzere ödünç verilmiştir. Makbuzu alınmayınca bu para satıcının cebinde kalmaktadır.
Devlet, özel sektör gelişsin, yeni yatırımlar yapsın düşüncesiyle denetimi gevşek tutmayı yeğleyebilmektedir. Türkiye gibi bir ülkede devletin yapması gereken altyapı, ulaşım, sağlık, eğitim yatırımlarının henüz tamamlanmamış olması ve yüksek borç miktarı göz önünde tutularak, en önemlisi, adaletin gereği olarak vergi denetimlerinin sıklaştırılması gerekmektedir.
Başar ERGÜN
KADIKÖY/İSTANBUL