Göbek bağı hamilelik döneminde bebekleri hayata bağlar. Anne karnında güven duydukları en önemli şey göbek bağıdır. Bebeğin dünyaya gelişinden sonra 10 gün içersinde göbek bağının pansuman ve temizlik işlemleri düzenli bir şekilde yapılmalıdır. Düzenli yapılmaması göbek bağında enfeksiyona neden olabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlen Kaya Çardak, göbek bağı düşene kadar neler yapılabileceğini ve doktora başvurulması gereken acil durumları anlattı. Bu arada, şayet inandığınız bir ritüelse, bebeğinizin göbek bağını gömerken tuttuğunuz niyetin gerçekleşmesi dileğiyle…
Göbek bağı
Doğum sırasında göbek bağı, bebeğin cildinden yaklaşık olarak 1.5-2 santim yukarıdan kesilir. Göbek bağının kesilmesi sırasında bebek hiçbir acı hissetmez; çünkü bu bölgede sinir bulunmaz. Göbek bağının bakımı antiseptik bir maddeyle yapılabilir. Bakımdan sonra dikkat edilmesi gereken şey ise göbek bağının temiz ve kuru tutulmasıdır. Göbek bağı günler içerisinde jölemsi, yapışkan ve sulu özelliğini yavaşça kaybeder. Rengi sarıdan kahverengiye doğru değişir ve yaklaşık 1-3 hafta içinde de düşer.
Göbek bağı düşene kadar dikkat edilmesi gerekenler
Düşmesi için dokunmayın!
Göbek bağı, vakti geldiğinde doğal bir şekilde kendiliğinden düşecektir. Göbek bağının havayla temas etmesi de daha çabuk iyileşmesini sağlayacağı için bu bölgeyi bebek bezi ya da iç çamaşırıyla kapatmamaya çalışın. Kendi kendine düşmesine ve bağın kurumasına izin verin. Kimi bebeklerde göbek bağı düşme sırasında az miktarda kanama görülebilir; ancak günler içinde devam eden ısrarlı bir kanama görülürse hemen doktorunuza başvurun.
Her zaman temiz ve kuru tutun
Göbek bağı, yeni doğan bebeğin enfeksiyon kapabileceği yerlerden biridir. Bunun için günde en az bir defa temizlik bakımı yapılmalıdır. Örneğin; bebeğin altını değiştirirken göbek bağının temizliğini de yapabilirsiniz.
Bakımına özen gösterin
Bebek doğduktan sonra eve geldiğinde en önemli bakımlardan biri de göbek kordonunun bakımıdır. Doğum sonrası takılan göbek mandalı sebebiyle anneler onlara dokunduğunda canlarının yandığını düşünerek temizlik işlemlerini aksatmamalılar. Bebeğin anne karnındayken yaşamsal faaliyetlerinin gelişmesini sağlayan göbek bağının günlük olarak temizlik işlemlerinin yapılması bebeğin sağlığı açısından önemlidir. Hastaneden ayrılmadan önce size göbek bağına pansuman yapmanız için bir sıvı verilecektir. Ya da göbek kordonunu günde 1-2 kere baticon gibi anti septik solüsyonlar ya da yüzde 70'lik alkol kullanılarak steril gazlı bezle silebilirsiniz. Temizlikte kullanılan ilaçlar yalnızca bebeğin göbek kordonuna sürülmelidir. Göbeğe takılan mandalı yavaş hareketlerle sağa sola yatırarak göbek bölgesini düzenli olarak, günde 2 kez temizleyerek pansuman yapabilirsiniz. Göbek mandalını hareket ettirmeniz bebekte ağrıya neden olmaz. Özellikle mandalın alt tarafına da pansuman yapılmalıdır, sadece üst tarafına pansuman yapılan göbek bağları geç düşer.
Banyo yaptırırken…
İlk 2-3 hafta, yani göbeği düşene kadar bebeğin banyosu duş şeklinde ya da vücudunu süngerle yumuşak bir şekilde ovalayarak, göbek düştükten sonra ise küvet içinde yaptırılabilir. Banyo sonrasında göbek bağı temiz bir bez yardımıyla hemen kurulanmalıdır. Gerekirse saç kurutma makinesinin en düşük ayarıyla, uzaktan tutularak kurutulabilir. Örneğin; banyo esnasında önce gövdesini bebe şampuanı ya da sabunuyla yıkayıp durulayın. Bebeğin kafası hafif geri yatırılarak saçlı deri, göz yakmayan şampuanla yıkandıktan sonra da yüz temizliğini yapın. En son göbek bağını alkol ile temizleyin ve temiz bir pamukla kurulayın.
Göbek bağı erken düşerse…
Göbek bağının zamanından önce veya sonra düşmesi sakıncalı olabilir. Erken düşmesi enfeksiyonlar ve kanama açısından riskli olduğu gibi, bir ay geçmesine rağmen hala göbeği düşmeyen bebeklerde anatomik bozukluk ya da immünolojik bozukluk olabilir. Bazen göbek bağının yeterince kurumadan düşmesinden sonra granülom olarak adlandırılan göbek deliği bölgesinde pembe renkte yumuşak bir kitle görülebilir. Granülom, göbek bağının tam dipten düşmeyip bir parçasının kalması şeklinde de yorumlanabilir. Bu kalan parça 3-4 gün içinde kendiliğinden düşebileceği gibi akıntı yaparak enfeksiyonlara zemin de hazırlayabilir. Bebeğinizin iç çamaşırının sürekli bir akıntıyla kirlendiğini görüyorsanız doktorunuza başvurun.
Doktora başvurulması gereken durumlar
K vitamini
K vitamini yeni doğan bebeklerde eksiktir. Her doğan bebeğe rutin olarak K vitamini iğnesi yapılır. Bu vitamin zaman içinde vücutta sentezlenir, ama yaşamın ilk 1 ayında eksik kalırsa başta göbek kanaması olmak üzere ciddi kanamalara neden olabilir. K vitamini yapılmamış bebeklerde özellikle kafa içi kanamaları hayati risk yaratabilir. Doğumda uygun dozda K vitamini yapılmış olsa bile göbek düştükten sonra kanaması uzun süren bebeklere 2. doz K vitamini yapılması gerekebilir.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
