Bugünün dünyasında özellikle de büyükşehirlerde, çocukların spor yapmaları, hareket etmeleri giderek zorlaşıyor. Bu durum, çocukların bilgisayar, televizyon ya da akıllı telefonla daha çok vakit geçirmelerine, günü neredeyse hareket etmeden bitirmelerine sebep oluyor. Oysa bir çocuk için hareket etmek tıpkı oyun oynamak gibi çok önemli bir ihtiyaç. Hareket eden, spor yapan çocukların daha sağlıklı düşündüğü, sabrı, dayanışmayı, disiplini, mücadeleyi, sevgiyi öğrendikleri ve bu sayede sosyal zekalarının geliştiği bir gerçek. Sportif aktivitelere özellikle okul öncesi dönemde başlayan çocukların kas ve kemik yapıları güçleniyor, sürat ve kuvvet yapılarında gelişme sağlanıyor! Hem sosyal hem de fiziksel alanda çocuğun gelişimini destekleyen spor aktiviteleri arasında yer alan jimnastik, çocukların gelişimi için çok önemli. Biz de bu önemli spor dalının ayrıntıları ve çocukların nasıl teşvik edilmesi gerektiği hakkında uzmanların görüşlerini aldık.
" Her çocuk spor hayatına jimnastikle başlamalı "
Derviş çatalbaş , Türkiye jimnastik federasyonu'nda ritmit jimnastik as başkanı , İstanbul jimnastik spoer kulübü'nün kurucusu.
Jimnastik, sporun üç temel alanından biri, ama çocuklar spor hayatına jimnastikle başlamalı deniyor. Bu doğru mu?
Evet, doğru, çocuklar spor hayatına jimnastik branşıyla başlamalı. Çünkü çocuklarımızın hareket etmeye, bedenlerini tanımaya, kaslarını esnetmeye ihtiyaçları var. Koordinasyon gelişimleri ve senkron kas çalışmaları vb. için de jimnastik çok önemli.
Bir çocuk, en erken kaç yaşında jimnastiğe başlayabilir?
En erken 4 yaşında jimnastik çalışmalarına başlayabilir ama ebeveyniyle 2 yaşında da başlayabilir. 4 yaşından önce jimnastiğe başlamasında sakınca yoktur.
Kasları esnetmeye dayanan jimnastiğe erken yaşlarda başlanmasının avantajları var, değil mi?
Erken yaşta başlamanın avantajı çocuğun koordinasyon, algılama, uygulama evrelerinde daha fazla tekrar yaparak öğrenme gelişimini kusursuz bir şekilde tamamlamasıdır.
Bazı çocuklar daha esnek, bazıları değil. Her çocuk jimnastiğe yatkın mı?
Her çocuk jimnastiğe yatkın değildir. Ama her çocuk spor hayatına jimnastikle başlamalıdır. Esneklik genetikte olan bir beceridir, ama sonradan da gelişebilir. Çocuk istiyorsa, antrenmanlarını aksatmıyorsa başarılı olabilir.
Aileler çocuklarını jimnastikle buluşturmak için neler yapabilirler?
Çocuklarını jimnastik branşına yönlendirirken aileler kurum seçimlerinde dikkatli olmalılar. Çocuğun başlayacağı kurumun Türkiye Jimnastik Federasyonu'na kayıtlı olmasına, eğiticilerin TCF'den antrenörlük belgesinin olmasına dikkat etmeliler.
Jimnastik yapan çocuklarda nasıl değişimler gözlüyorsunuz?
Jimnastik tıpkı diğer spor dalları gibi çocukları hem fiziksel hem sosyal açıdan çok olumlu şekilde etkiliyor. Bu sporu yapan çocuklarımızda özgüven artışı, sosyal anlamda olumlu etkiler gözlemliyoruz. Kas, koordinasyon becerileri gelişirken, vücutları daha güçlü oluyor.
Jimnastik sporunun boyu kısalttığına dair bir şehir efsanesi var. Bu doğru mu?
Özellikle şunu vurgulamak istiyorum; hiçbir spor boy kısaltmıyor aksine çocuğu aile ortalamasının da üstüne taşıyabiliyor. Jimnastik konusuna gelirsek, teknik kadro minyon bedene sahip sporcuları tercih ediyor, bu da jimnastik boy kısaltıyor algısı yaratıyor. Bunun gerçeklikle alakası yok.
Aileler çocuklarında bu yeteneği nasıl fark edebilirler?
Çocuklarını daha fazla gözlemlemeliler. Park, bahçe, oyun alanlarında çocukların harekete olan yatkınlıkları daha net ortaya çıkar. Sadece aileler değil, anaokullarında öğretmenler de çocukları detaylı izlerlerse bu spora yatkın çocuklarımız keşfedilebilir.
Aletli jimnastiğin normal jimnastikten farkı nedir?
Aletli jimnastikte kullanılan malzemeler (aletler) çocuklar için minyatür olarak yapılıyor ve vücut yapılarına göre ayarlanabiliyor. Çocuk büyüdükçe uluslararası normlardaki aletleri de kullanabilir hale geliyor. Normal jimnastik sadece yer zemini üzerinde yapılıyor.
Jimnastik vücudun hangi bölgelerini daha iyi çalıştırıyor?
Jimnastik vücudun tüm bölgelerini çalıştırır ve zaman içerisinde geliştirir. Beden sağlığı açısından herkes çocuğunu jimnastiğe yönlendirebilir. Jimnastiği daha çok kız çocukları mı yapıyor? Aslında hem kız hem erkek çocukları yapabiliyor, ama dünyada da kızların jimnastik yapma oranı erkeklerinkinden daha yüksek.
" Ritmik jimnastik, bir kız çocuğunun en estetik spor branşı "
Pınar Devrilmez\ Bjk ritmik jimnastik antrenörü
Ritmik jimnastiği nasıl tanımlayabilirsiniz ?
Ritmik jimnastik; dans ve akrobatik hareketlerin branşa özgü belirlenmiş aletlerle koordineli bir biçimde ve müzik eşliğinde sergilendiği bir spor dalıdır. Sadece kız çocuklarının yaptığı olimpik bir branştır. Bunun sebeplerinden biri, ritmik jimnastikte fazla sayıda vücut esnekliği gerektiren hareket bulunması ve erkek anatomisinin de bu branşın gerektirdiği esnekliği gösterebilecek nitelikte olmamasıdır.
Ritmik jimnastik için erken yaşta başlamak önemli mi ?
Erken yaşta başlamak çok önemli! Çünkü ritmik jimnastik, esneklik açısından vücut sınırlarını zorlayan bir spor dalıdır. Yaş ilerledikçe performans sırasında yapılacak olan vücut elementlerini istenilen kriterlerde gerçekleştirmek güçleşecektir. Bunun dışında bedeni tamamen mükemmelleştirmek gerekir. Sporcunun esnekliği dışında aynı zamanda iyi sıçrayabilmesi, dengeli ve vücudu stabil tutabilmesi, zorlu vücut hareketlerini sergilerken aynı zamanda aleti ustaca kullanabilmesi gerekir. Ritmik jimnastik branşında beş tane alet vardır, hepsini öğrenmek ve performans sergileyecek duruma gelmek uzun, yoğun ve disiplinli bir çalışma ile olur.
Çocuk direkt ritmik jimnastikle başlatılabilir mi ?
Aslında her çocuk jimnastik eğitimi almalıdır. Çocukların motor gelişimi ve koordinasyonunun geliştirilmesi açısından bu spor büyük önem taşır. Zaten hangi jimnastik branşı olursa olsun yeni başlayan çocuklar öncelikle temel jimnastik eğitimi alır, daha sonra branşa özgü hareketler öğretilir.
Bale, dans, alet kullanımı gibi farklı alanların bir arada harmanlandığı ritmik jimnastik; bugün dünyada çok sevilen spor dallarından biri. Bu derece popüler olmasını neye bağlıyorsunuz ?
Bence bu sorunun cevabı; ritmik jimnastiğin, bir kız çocuğunun yapabileceği en estetik spor branşı olması. Ritmik jimnastik temel eğitimini alan bir çocuk bunun sonrasında istediği bir branşta başarılı olabilecek kapasiteye ulaşmış olur.
Ritmik jimnastik yapılırken bale eğitimi de veriliyor mu?
Ritmik jimnastik bale ile iç içe bir spordur. Bale, vücut çizgilerini ve estetiğini kullanmayı öğreten bir disiplindir. Ritmik jimnastikte de estetik çok önemli olduğu için, bütün sporculara bale eğitimi verilir.
Ritmik jimnastikte hangi aletler kullanılıyor?
Ritmik jimnastikte olimpik sıralamaya göre aletler; ip, çember, top, labut ve kurdeledir.
Çocuklarını bu alanda yetiştirmek isteyen aileler hangi kurumlara başvurabilirler?
Türkiye Jimnastik Federasyonu'nu arayarak yaşadıkları ilde bulunan ritmik jimnastik eğitimi veren kurumlar hakkında bilgi alabilirler.
Ritmik jimnastiğin haftada kaç gün, kaç saat yapılması idealdir?
Çocuğun yaşına ve seviyesine bağlı olarak antrenman süresi değişir. Yeni başlayan bir sporcu adayının haftada iki gün birer saat çalışma yapması yeterlidir. Profesyonel bir sporcu ise haftanın beş-altı günü en az üç saatlik antrenman yapmalıdır.
Doğuştan esnek olmayan çocukların bu dalda başarılı olmaları mümkün mü?
Esneklik her ne kadar ön planda olsa da asıl önemli olan çok çalışmaktır. Sporcu çok esnek olmasa da yeterli esneklik seviyesine eriştikten sonra farklı özelliklerini kullanarak bu eksiğini kapayıp başarılı olabilir.
Ritmik jimnastiği spor olarak değil de, sanat olarak tanımlayanlar var. Siz nasıl yorumluyorsunuz?
Ritmik jimnastik sanatla iç içe bir spordur. Fakat olimpik bir branşı da sanat olarak tanımlamak yanlıştır. Koordinasyon, hız, çabukluk ve esneklik gerektirir. Kendine ait kuralları ve puanlama sistemi vardır.
Ritmik jimnastik bedene olduğu kadar ruha da iyi gelen bir spor dalı. Ritmik jimnastik yapan çocuklarda ne tür gelişmeler gözlemliyorsunuz?
Öncelikle çocuklar birbirleriyle kamplarda ve antrenmanlarda geçirdikleri zaman sayesinde paylaşmayı, disiplini ve arkadaşlığı öğreniyorlar. Bu sayede okulda da başarılı oluyorlar.
Ritmik jimnastik bir takım oyunu mu?
Ritmik jimnastik aslında bireysel bir spor. Fakat beş tane as bir tane de yedek sporcudan oluşan grup yarışmaları da bulunuyor. Antrenmanlar takım halinde yapıldığı için, her ne kadar bireysel bir spor olsa da çocuklar takım ruhu içinde çalışıyorlar.
Anne görüşleri
" Spor kültürünü tüm hayatı boyunca yaşasın "
Nilüfer İnce Aktuğ\ Arkelog-Öğretmen
Nil Destan, müzik dinlemeyi, dans etmeyi seven bir çocuk. Ritmik jimnastik ise, müzik, dans ve jimnastiği birleştiren bir disiplin. Bunun yanı sıra çocukların yaratıcılıklarını da destekliyor. Bireysel hedefler doğrultusunda gelişim fırsatı verirken, bir ekibin parçası olarak mücadele etme bilincini de kazandırıyor. Aile olarak, spor ve spor kültürünün insan yaşamında önemli bir yeri olması gerektiğini düşünüyoruz. Nil Destan, o güne kadar aile ilişkileri dışında kurumsal hiçbir ilişki ile karşı karşıya kalmamıştı. İlk karşılaşacağı kurum kültürünün klasik anlamda bir okul değil de 'spor okulu' olmasını tercih ettik. Böylece hem sosyalleşme fırsatı olacak hem de temel beden gelişimini kas esnekliğini arttırarak sürdürebilecek. Tüm bunların yanında kulüp kültürünü de öğrenebilmesi için BJK Ritmik Jimnastik Spor okuluna göndermeye başladık. Henüz ilk yılını tamamlamasına rağmen; esneklik, kas-beyin koordinasyonunda gelişim, dengeli bir beden duruşu, birlikte öğrenme, hedef koyma ve o doğrultuda emek harcama, aile denetim ve gözetiminden bağımsız iletişim kurma ve sürdürme konularında katkıları oldu. Birincil hedefimiz yarışmacı bir çocuk yetiştirmek değil elbette, yetenek ve isteği varsa, antrenörleri uygun görüp salık verirse neden olmasın diyoruz. Tüm anne ve babalara gerek okul öncesi gerek okul döneminde çocuklarını jimnastik, özelde de ritmik jimnastiğe yönlendirmelerini öneririm. Çocuklarının bedensel ve sosyal hayatlarına büyük katkı sağladığını görecekler.
" Oğlumun vücüdu daha esnek ve dengeli "
Hülya Şatır / Bankacı
Oğlumun fiziksel gelişimini desteklemek, düzenli egzersiz yapmasını sağlamak ve ileride yapmasını istediğim basketbol sporu ile ilgili bedensel altyapıyı oluşturmak amacıyla jimnastiğe başlatma kararı verdim. Jimnastiğe başladıktan sonra kas yapısının güçlendiğini, vücudunun daha esnek ve dengeli olduğunu gördüm. Okulların başlaması ile birlikte tekrar jimnastiğe devam edeceğiz.
" Jimnastik kızımın vücut koordinasyonuna çok fayda sağladı "
Tuğba Şeremet / Öğretmen
Melis'in sporla ilgilenmesini çok istiyorduk. Hangi alanda başlaması konusunda emin değildik. Yakın bir aile dostumuz milli takım antrenörü, onun yönlendirmesiyle jimnastiğe başladık. 3.5 yaşındayken jimnastiğe başladı, 2.5 yıldır jimnastik yapıyor. Jimnastiğin Melis'e vücut koordinasyonu açısından çok faydası oldu. Duruşu daha dik, vücudu daha esnek hale geldi. Yemesine içmesine de dikkat ediyor, daha sağlıklı besleniyor. Öğretmenimiz Rus, katı kuralları var ama bizce bu daha disiplinli olmasını sağlıyor. Spor bir disiplindir çünkü. Jimnastikle birlikte daha sosyal bir çocuk oldu, bu anlamda da büyük katkıları olduğunu görüyorum. Melis şu an ritmik jimnastik dalında okul takımının altyapısında. Takımla beraber haftada 3 gün 2.5 saat antrenman yapıyorlar. Yılsonu Zorlu'da gösterileri oluyor, bu da bizi motive ediyor.
Hazırlayan: Melike YILDIRIM
