Ülkemizde en çok merak edilen yerlerden biridir herhalde Japonya... Arkadaş sohbetlerinde örneğin, illa ki Japonya'dan bir sürü sıra dışı bilgiler dökülür ortaya. Sosyal ağlarda da böyle. Hatta o kadar abartılıyor ki bu bilgiler, bazen çoğu yanlış çıkıyor. Türkiye'de yaşayan Japonlar, sık sık bu tarz hatalı Japon kültürü bilgilerini düzeltmek zorunda kalıyor. Sadece bizde değil bu durum. Avrupa ve ABD basınında da Japonya büyük ilgi görüyor. Haberimizde Japonya'da 100 yıllık okul yasaklarını ele acağız. Ancak ana konumuza geçmeden önce biraz Japonya'dan farklı bilgilere bakalım.
YETİŞKİN EVLATLIKLAR
Japonya'da yüzlerce yıllık aile şirketleri, mirasçıları kalmadığında yetişkin erkekleri evlatlık alarak firmalarının başına geçiriyor. Bu sayede Japonya, dünyada en uzun süredir devam eden en fazla aile şirketinin bulunduğu ülke unvanını yıllardır kaptırmıyor.
Ülkede şimdilerde imparatorluk için de evlatlık aranıyor. İmparatorluk ailesinde sadece üç erkek bulunuyor. 2 bin 500 yıllık geçmişiyle en eski monarşi olan Japonya'nın imparatorluk ailesindeki veraset sistemine göre sadece erkekler tahta çıkabiliyor. Dolayısıyla şimdi eski aristorkrat ailelerinden iyi yetişmiş erkek evlatlıklar aranıyor.
Yaşlı çiftler, evlilikten emekli oluyor. Boşanmıyorlar. Ama birbirinden farklı olan emeklilik hayallerini gerçekleştirmek için ayrı yaşıyorlar.
Temizlik konusunda çok hassaslar. Sokaklarda temizlik görevlileri yok. Hatta çöp kutusu bile görmek çok zor. Herkes kendi dükkanının önünü her sabah temizliyor.
BİR ASIRLIK YASAKLAR VAR
Gelelim esas konumuza. Japonya'daki okullarda bir asırdır katı yasaklar uygulanıyor.
Öğrencilerin kılık kıyafetinin yanı sıra saç stilleri ve hatta iç çamaşırları renklerine bir karışılıyor.
Siyah ve düz saça izin var. Gerekçe geleneksel Japon imajını korumak. Saçı doğuştan kıvırcık olanlar bunu okul yönetimine kanıtlamak zorunda kalıyor.
Farklı olarak erkek öğrenciler 'gakuran' giyiyor. Yani savaş öncesine ait bir askeri üniforma gibi. Kızların önlüğü de denizci üniformasını andırıyor.
Erkekler saçlarını pop yıldızları gibi kestiremiyor, kızların da arkadan at kuyruğu yapmalı, kısa küt kestirmeli ya da ikiye ayırarak saçlarını örmeleri gerekiyor.
Bunun dışında herkese katı bir dövme ve piercing yasağı uygulanıyor.
EV HAPSİ KALDIRILDI
Öğrenciler ve veliler, bu yasaklardan uzun süredir şikayetçiydi. Nitekim yetkililer geniş kapsamlı bir anket yaptı. Çıkan sonuçlara göre geçtiğimiz günlerde bir karar alındı. Başkent Tokyo'daki okulların önemli bir kısmında öğrencilere yönelik kısıtlamaların beş tanesinin gevşetileceği duyuruldu. Yeni kurallar 1 Nisan'dan itibaren yani ülkedeki yeni öğretim dönemi ile uygulanmaya başlanacak. Peki nedir bu kararlar?
1) Saç stillerinde değişiklik yapılabilecek.
2) Siyah renk şartı yok.
3) Kızlar okulda saçlarını artık iki taraftan örerek toplamak zorunda değiller.
4) İç çamaşırları renklerine karışılmayacak.
5) Lise öğrencilerine cezalandırma olarak bazı durumlarda 'ev hapsi' uygulanıyordu. Bu kaldırıldı.
BİSİKLETLE OKULA GİDEN DE VAR, TUVALETLERİ TEMİZLEYEN DE!
Dünyanın dört bir yanında okullarda ilginç uygulamalar hayata geçiriliyor. İşte bazı örnekler:
İsveç: Çocuklar anaokul ve ilkokulda ormanlık alanlarda oynatılıyor.
Kanada: Hava sıcaklığı eksi 20'lerin altına düştüğünde öğrencilerin dışarıya çıkmalarına izin verilmiyor. O yüzden okullarda, kapalı alanlarda sakatlanmalara yol açmayan oyunlar öğretiliyor.
Danimarka: Birçok bölgede çocukların özellikle güzel havalarda okula bisikletle gitmeleri gerekiyor.
Finlandiya: Sekiz yaş altındaki çocukların en az üç saat hareket etmeleri sağlanıyor.
Japonya: Okullarda ortaokul ve lisede tuvalet dahil tüm temizlik işleri öğrencilerin görevi.
Çin: İlkokul öğrencilerine ödev verilmiyor, teknoloji aletleri sınırlandırılıyor, dışarıda oynamaları teşvik ediliyor.
İLK ÖNLÜK İNGİLTERE'DE GİYİLDİ
Japonya'da bu düzenleme şimdilik başkent Tokyo'daki 240 okul ile Fukuoka bölgesindeki okullar için geçerli olacak. Üstelik tüm yaş grupları için değil. Sadece lise öğrencileri bu rahatlamadan faydalanabilecek. Ancak önümüzdeki dönemlerde yasakların ülke genelinde gevşetilmesinin beklendiği aktarılıyor. Japonya'da alınan bu karar dünya basınında da geniş ilgi gördü. Guardian, CNN ve BBC gibi siteler detayları sayfalarına taşıdı. BBC'deki haberde diğer ülkelerdeki örnekler de aktarıldı. Haberde, "Tarihçilere göre ilk okul üniforması 16. yüzyılda İngiltere'de hayata geçirildi" bilgisine yer verildi. Günümüzde Hindistan, Gana ve Endonezya gibi ülkelerde kılık kıyafet düzenlemelerin uygulandığı belirtilirken İtalya, Brezilya ve Fransa gibi ülkelerde uygulamaların okulların inisiyatifine bırakıldığı aktarıldı. Çin'deki okullarda iki tip üniformanın olduğu belirtildi. Buna göre öğrenciler kıyafetlerinden birini pazartesi günleri ile özel günlerde giyiyor, diğerini kalan günlerde. Türkiye'de de Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda, öğrenciler, okul, sınıf ve şubelerde tek tip kıyafet giymeye zorlanmıyor.
