Zatürre tek veya her iki akciğerin birden bakteri veya virüs nedeniyle iltihaplanmasıdır. Grip virüsü (influenza) zatürrenin en sık görülen nedenidir ancak zatürreye yol açan tek virüs değildir.
Zatürre gripten farklı olarak sinsityal virüsü, nezle virüsü, herpes simpleks virüsü, ağır akut solunum yolu sendromu (SARS) virüsü ve sayıları 30'u geçen farklı virüs, parazit, mantar ve bakteri nedeniyle oluşabilir.
Nezle, grip ve zatürrenin erken dönem belirtileri birbirleriyle benzeşse de zatürre diğerlerine göre çok daha ciddi bir hastalıktır ve hemen doktor müdahalesi gerektirir.
Dolu/kuru öksürük ve göğüs bölgesinde baskı hissi zatürrenin en yaygın belirtileridir. İltihap ilerledikçe ateş (hafif veya yüksek olabilir), titreme, nefes darlığı, iştah kaybı ve öksürünce göğüste "bıçak gibi" ağrılar görülebilir.
ZATÜRRE VÜCUDU NASIL ETKİLER VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Soluduğumuz hava burun ve solunum yollarında filtrelenerek vücuda alınır. Bu koruma sistemi akciğerlerin sık sık iltihaplanmasını önler.
Ancak bazı durumlarda filtre sisteminden geçen virüsler akciğerlere kadar ulaşır. Bu durum genellikle kişinin bağışıklık sistemi zayıfladığında, virüs çok güçlüyse veya çok miktardaysa, solunum yollarının havayı filtre etme özelliği herhangi bir nedenle zayıfladıysa veya çalışmıyorsa ortaya çıkar.
Virüs akciğerlere ulaştıktan sonra alveollere (bronşcuklar) nüfuz ederek bu küçük hava keseciklerinin sıvıyla dolmasına yol açar. İltihapla dolan hava keseciklerinin sayısı arttıkça öksürük, ateş, titreme, nefes darlığı gibi zatürre belirtileri görülmeye başlar.
Zatürre olan kişilerde havayla birlikte vücuda alınan oksijenin akciğerlerden kana aktarılması zorlaşır. Kanda yeteri miktarda oksijen bulunmadığında ise hücreler tam fonksiyonlu olarak çalışamaz. Hücrelerin çalışamaması enfeksiyonun tüm vücuda yayılması için uygun bir ortam yaratır. Bu nedenle zatürre tedavi edilmediği taktirde ölümle sonuçlanabilecek hayati tehlike yaratabilir.
Zatürre akciğerleri 2 farklı şekilde etkileyebilir. İlki tek akciğerde görülen akciğer lopu zatürreesidir. İkincisi ise her iki akciğerde, akciğer dokusunun üzerinde yama benzeri görülen iltihaplanmalardır. Bu zatürre türüne ise bronkopnömoni adı verilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bakteri nedeniyle oluşan zatürre kişinin ateşinin 40 derece ve üzerine çıkmasına yol açabilir. Aşırı terleme görülebilir, nefes alıp verme hızı artabilir ve nabız yükselebilir.
Kandaki oksijenin azalmasına bağlı olarak (genellikle hastalığın çok ilerlediği durumlarda) dudaklar morarabilir. Zatürrenin belirtileri şiddetlendikçe hastanın ruhsal durumu bozulur ve yüksek ateşle birlikte zihin karışıklığı veya hezeyanlar yaşayabilir.
Viral zatürrenin kuru öksürük, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve halsizlik gibi belirtileri grip belirtileriyle benzeşir. Akciğerler iltihaplanmaya başladıktan 12-36 saat sonra nefes darlığı artabilir, öksürük şiddetlenebilir ve öksürükle birlikte az miktarda balgam atılmaya başlar.
Sık görülen belirtiler şu şekildedir;
Zatürrenin yol açtığı öksürük kuru olabilir ancak bazı durumlarda yeşil/sarı balgam veya kanlı balgam görülebilmektedir.
Hafiften yükseğe kadar geniş bir yelpazede görülen ateş .
Titreme, üşüme gelmesi.
Nefes darlığı. Bazen sadece fiziksel aktivite (merdiven çıkmak gibi) sırasında görülür.
Zatürrenin diğer belirtileri ise şu şekildedir;
Baş ağrısı.
Göğüste bıçak gibi giren ve derin nefes alırken şiddetlenen ağrılar.
Aşırı terleme.
İştah kaybı, halsizlik .
Genellikle yaşlılarda görülen zihin karışıklığı durumu .
