Dünyanın en yüksek binası açıldı

Toplam 828 metre ile dünyanın en yüksek binası Burç Halife (Halife Kulesi), dünyanın dört bir tarafından canlı izlenen ses, ışık ve havai fişek gösterilerinin ardından Dubai Prensi Muhammed Bin Raşid El Maktum tarafından dün resmen açıldı. Aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri Başkan Yardımcısı ve Başbakanı olan Prens Maktum, şu ana kadar Burç Dubai olarak bilinen 1.5 milyar dolarlık kulenin bundan sonra isminin 'Burç Halife' olarak değiştirildiğini açıkladı. Aynı zamanda tahta çıkışının dördüncü yılı kutlanan Prens Maktum, Halife isminin 'büyüklüğü yansıtacağını' da sözlerine ekledi. İsmi kuleye verilen Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Halife Bin Zayid'in ise törene katılan yüzlerce üst düzey yetkilinin arasında olmadığı öğrenildi. Açılış hazırlıkları bir aydan beri devam eden ve hükümete ait Emaar emlak şirketi tarafından inşa edilen 160 katlı Burç Halife'nin açılışında 10 bin havai fişek patlatıldı ve kule etrafında ve yakın mekan ve caddelerde toplanan binlerce ziyaretçiye tam bir görsel şölen verildi. Ses ve müzik efektleri ile koreografi edilmiş su gösterilerinin yapıldığı ve Fransız Pierre Marcout ve 250 kişilik ekibi tarafından düzenlenen açılış için 868 adet yüksek güçlü 'stroboskop' ışık, binanın dış cephesine entegre edildi ve bir dizi hipnotik ışıklandırma yapıldı. Organizasyon için Fransız, İngiliz ve Amerikalı uzmanlardan da yardım alınırken açılışın herkes tarafından takip edilebilmesi için belirli noktalara dev ekranlar kuruldu. 400'ün üzerinde medya mensubunun takip ettiği program, 160 ülkede televizyondan canlı yayınlandı ve tüm dünyada 2 milyarın üzerinde kişinin bu tarihi hadiseyi izlediği ifade edildi. Resmi olarak altı bin kişinin davet edildiği fakat binlerce kişinin de çevrede toplandığı açılışı, yüksek tanımlı (High Definition) iletim teknolojisi kullanan Dubai hükümetine ait Dubai Media Incorporated şirketinin iki adet mobil prodüksiyon ünitesi takip etti. Birçok yerel ve bölgesel televizyon kanalı da aynı yayını izleyicilerine iletti. Öğle saatlerinden itibaren Dubai polisinin çevrede geniş güvenlik önlemleri aldığı ve bazı yolları kapattığı gözlendi. İş çıkışı saatlerinde de bölgede trafik durma noktasına geldi. Açılış töreni akşam saat 7.30 gibi başladığında birçok sürücünün aracını yol kenarında durdurarak cep telefonlarıyla resim ve video çekmeye çalıştığı görüldü. EN AZ 10 YIL RAKİBİ YOK Burç Halife proje idare şirketi yetkililerine göre kulenin yükseklik rekoru bir başka bina tarafından kırılasıya kadar en az 10 sene geçecek. Şikago merkezli Skidmore, Owings ve Merrill (SOM) şirketi ortağı ve ana proje müdürü George Efstathiou, yüksek bir binanın dizaynına bugün başlansa bile tamamlanıncaya kadar 7 ile 10 yıllık bir zaman diliminin gerekeceğini söyledi. Bugüne kadar hükümet ya da Emaar yetkilileri tarafından iğne şeklindeki çelik ve cam yapı Burç Halife'nin tam yüksekliği sır gibi saklandı. Açılış töreni ile kulenin yüksekliğinin 828 metreye ulaştığı ilan edildi. Kuleye dünyada en yakın bina ise şu an 508 metre ile Tayvan'daki Taipei 101 kulesi. Başka bir SOM yetkilisi ise inşaat boyunca kendilerinin dahi kulenin tam yüksekliğini bilmediğini, sadece Tayvan'dakinden az daha yüksek olacağını tahmin ettiklerini ve Emaar'ın kendilerine devamlı daha yükseğe çıkmalarını istediğini söyledi. Açılış öncesi düzenlenen basın toplantısında konuşan Emaar başkanı Muhammed El Abbar, kuleyi inşa etmek için finansmana ihtiyaç duymadıklarını ve inşaat başladığında kulenin yüzde 90'ının satıldığını açıkladı. El Abbar, masraflarının büyük kısmını karşıladıklarını ve yüzde 10 gibi az da olsa kâr yaptıklarını belirtti. Emaar başkanı ayrıca Burç Halife'nin şirketin bu yılın ilk üç çeyreğindeki gelirlerine olumlu etki yapmasını beklediklerini söyledi. REKOR ÜSTÜNE REKOR 160 katlı kulenin inşasında 330 bin metreküp çimento, 31 bin 400 ton çelik ve 28 bin 261 adet cam panel kullanıldı ve kule açık havada 95 kilometre uzaktan görülebiliyor. İnşaatın en hızlı olduğu dönemde aynı anda 12 binin üzerinde işçi çalıştı ve 22 milyon işçi saati harcandı. Burç Halife'nin temeli için 110 bin ton ağırlığında 45 bin metre küp çimento kullanıldı. Çelikle güçlendirilmiş temeldeki 192 kazık, yerin 50 metre derinine kadar iniyor. Sadece temel atma işlemi 12 ay sürdü. İlk 100 kat bin 93 günde tamamlanırken inşaatın hızlanmasıyla her üç günde bir kat çıkıldı. İnşasında 100'ün üzerinde ülkeden 60'tan fazla danışmanın rol aldığı kulede 57 adet asansör, 8 yürüyen merdiven, bin 44 adet daire, 37 katlık ofis alanı ve 160 odalı Giorgio Armani markalı otel ile yeraltında 3 bin araç kapasiteli otopark bulunuyor. Ayrıca çevre dostu kuledeki soğutma sistemlerinden toplanan 15 ton su, bina etrafındaki yeşil alanları sulamak için kullanılıyor. Burç Halife'de dünyanın en yüksek noktadaki mescidi ve yüzme havuzu da bulunuyor. Yine açılış töreninde dünyada en yüksek noktaya atılan havai fişeklerle farklı bir rekor daha kırıldı. İnşasına 2004'te başlanan Burç Halife, 1.5 milyar dolara maloldu. Mimarı Adrian Smith olan kulenin inşasını Güney Koreli Samsung Mühendislik ve İnşaat ile Belçikalı Besix grubu ve yerel Arabtec firmaları üstlendi. Samsung daha önce Taipei 101 ve Kuala Lumpur'daki Petronas ikiz kulelerini de inşa etmişti. DÜNYANIN İLK ARMANİ OTELİ Toplam 12 bin kişinin ikamet edeceği ve çalışacağı kuleye gelecek aydan itibaren taşınılacak, 5'ten 8'inci kata kadar ve 38 ve 39'uncu katlarda 160 odalı dünyanın ilk Armani oteli ve 9'dan 16'ncı kata kadar da Armani konutları olacak. Otelde 600 kişi çalışacak ve beş restoran bulunacak. Tek odalı Armani dairesinin fiyatı ise 3.9 milyon dolardan başlıyor. Emaar şirketi de 900 kadar dairenin anahtarlarının mart ayından itibaren teslim edileceğini açıkladı. Kulede 112'nci kattan itibaren 37 kat boyunca ofisler olacak. Dünyadaki en yüksek sınıf 'A Kalite' ofislere genellikle yüksek fiyat ödemekten çekinmeyen yerli ve uluslararası büyük firmaların talip olduğu kaydedildi. Kuledeki ofis alanının 75 bin metrekareyi bulduğu ve Dubai'deki ofislerin sadece yüzde 15'inin A kalite olduğu öğrenildi. Dubai'de üst sınıf ofislerin metrekare fiyatı 600 ile 800 dolar arasında değişirken Burj Halife'deki kira fiyatlarıyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadı. Kuledeki toplam 57 asansörü Otis adlı firma üretti. Misafirlerin gitmek istediği kata daha hızlı ve rahat ulaşabilmesi amacıyla hiçbir asansör, tüm 160 katı ziyaret etmeyecek. Bunun yerine asansörler gidilecek bölüme göre gruplandırılacak. Hızı saatte 40 kilometreye ulaşacak asansörlerle iki dakikada kulenin tepesine ulaşmak mümkün. Fakat ana hizmet asansörü, Burç Halife'nin tam ortasında 504 metre yüksekliğe kadar çıkacak. Taipei 101'in uzunluğunun 500 metre civarı, New York'taki Empire State binasının 381 metre ve saniyede dokuz metre kateden bu asansörün dünyanın en yükseğe çıkan asansörü olduğu kaydedildi. Burç Halife'nin 124'üncü katında bir de halka açık seyir güvertesi var. İsteyenler 'Tepede' isimli dünyanın en yüksek güvertesinden şehri bugünden itibaren büyükler için 28 dolar, çocuklar için 20 dolar ödeyerek seyredebilecek. Sıraya girmeden hemen asansöre binmek isteyenler de 60 doları gözden çıkarmak zorunda kalacak. YANGIN ÇIKARSA NE OLACAK? Burç Halife'de herhangi bir zamanda 150'den fazla katta 35 bin insanın olması bekleniyor. Uzmanlara göre acil bir tahliye gerektiğinde en yüksek risk asansörlerde bulunuyor. Asansörler hem ana hem acil güç ile çalışabiliyor. Bazı asansörler 'yaşam botu tahliyesi' modunda kullanılabilecek ve eğitilmiş personel bu asansörleri kullanarak ziyaretçileri belli katlardaki korumalı alanlara taşıyabilecek. Kulenin mimarlarına göre insanların 160 katı inmesi beklenemeyeceği için her 25 katta bir 'basınçlı klimalı' bölümler yapılmış. Bu bölümler binanın ana yapısından ayrı ve iki saate kadar yangına karşı dayanıklı inşa edilmiş. Basınçlı olmasının sebebi ise dumanın mümkün olduğu kadar içeri çekilmesini engellemek. Acil durumda ziyaretçiler isterse bu bölümlerde bekleyecek veya aşağı katlara merdivenlerden inerken dinlenebilecek. METRO İSTASYONU DA AÇILDI Geçen yıl hizmete giren Dubai metrosunun Burç Halife istasyonu da aynı gün açıldı. Dubai Yol ve Ulaşım Otoritesi'nden yapılan açıklamada istasyonun metro raylarından daha yüksekte olduğu ve her yöne saatte 11 bin yolcu ağırlama kapasitesine sahip olduğu belirtildi. İstasyonun uzunluğu 132 metre, genişliği ise 29 metreyi buluyor. İstasyonu hafta içi günde 10 bin, hafta sonları ve tatillerde 19 binin kişinin kullanması bekleniyor. Yeni istasyonu daha çok 800 hektarlık bir alanı kapsayan Burç Halife bölgesinde ikamet eden ve çalışanların kullanacağı ifade edildi. Burç Halife'ye dünyanın en büyük alışveriş merkezi Dubai Mall, 50 katlı bina yüksekliği kadar su fışkırtabilen fıskiye, 30 bin konut, dokuz otel, 19 mesken kule ve 3.5 kilometre uzunluğunda bir bulvar eşlik ediyor. Burç Halife kompleksinin maliyetinin 20 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. SIRADA 1.1 KM'LİK KULE VAR Burç Halife'nin dizaynını gerçekleştiren ABD'li mimarlık firması Skidmore, Owings and Merrill'in Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde yapılması planlanan 1.1 kilometre uzunluğundaki Krallık Kulesi'ne de talip olduğu bildirildi. SOM daha önce dünyanın en yüksek beş binasının dizaynını da üstlenmişti. Krallık Kulesi'nin Prens Elvelid Bin Talal Abdülaziz El Suud'a ait Krallık Holding tarafından planlandığı öğrenildi. Forbes dergisine göre Prens Elvelid'in serveti 13 milyar doları aşıyor ve derginin milyarderler listesinde 22'nci sırada geliyor. Elvelid ayrıca Citigrup'un en büyük ferdi yatırımcısı olarak biliniyor. Burç Halife'nin inşasında yer alan yerli Arabtec inşaat firmasının 80 bin kişinin yaşayacağı ve 26.6 milyar dolara malolacak Krallık Şehri projesi için teklif verdiği ve henüz cevap almadığı ifade edildi.