Kökenleri 4257 yıl önceki Çin metinlerinde bulunan Hmonglar, Güneydoğu Asya'da yaşayan bir halktır.
Lale GENÇALP-SABAH İnternet
Moğolca aksanı ile farklı bir kültürel unsur taşıyan, dağlı halk özelliklerine sahip bir halk olan Hmonglar, kelime anlamı ile "Özgür Adamlar", Beyaz ve Mavi olarak iki gruba ayrılır.
2,5 milyonu Çin'de, 1 milyonu da diğer ülkelerde yaşayan bu halkın bir kısmı 19. yy'da Vietnam, Laos ve Tayland’a göç etmiştir. Bunun nedeni, Çinlilere karşı 1775'de bağımsız bölgelerinde vermiş oldukları savaşlardan yenilerek güneye doğru sürülmüş olmalarıdır.
Vietnam'a gelen Amerikalı danışmanlar ve CIA görevlileri 1961 yılının başından itibaren "Dağ Kabileleri" programında Hmonglar'a özel ilgi göstermiştir. Bunun nedeni ise onların Çin'den Vietnam'a gelen meşhur "Ho Chi Minh Yolu"nun üzerindeki stratejik bölgede yerleşmiş olmalarıydı.
Laos'taki Hmonglar Vietnam savaşı için CIA tarafından silahlandırılmış ve gizli bir ordu olarak örgütlendirilmiştir. Kuzey Vietnam'a gönderilen ABD'li pilotlar, Kuzey Laos'taki gizli CIA üssü -Hmong Operasyon bölgesinde Hmong gerilla ordusu ile hem Pathet Lao'ya karşı hem de Kuzey Vietnam'a karşı seferler düzenliyorlardı.
Hmong çiftçilerine ektikleri afyonun kilo (2.2 pounds) başına 50 dolar ödeniyordu. Hmonglar ise "Hmong Bağımsızlığını ilan etmek, milli marşa, milli bayrağa ve ülkelerinin bütününe sahip olmak" için dövüşüyorlardı. 1966 yılında liderleri General Vang Pao bir bağımsız Hmong Devleti için çağrı yaptıysa da başarısızlığa uğramıştı.
Hmong kabilesi üyeleri, Dünya'nın bir başka ucunda yıllar sonra, Nikaragua'da yine CIA tarafından yönetilen operasyonlarda kullanılmış, vazife yapamaz hale geldiklerinde de kaderleriyle başbaşa bırakılmışlardır.
Birçoğu mülteci kamplarında yıllarını geçirmis, sonra da apar topar Amerika'ya gelmiş ya da getirilmişlerdir. Dil,din,kültür farklılıkları sebebiyle Amerikan yaşam tarzına uymakta zorlanmışlardır.
Çin'de kalan Hmonglar ise yıllardır geçimlerini afyon yetiştiriciliğinden kazansalar da son yıllarda kendi nakış işçiliklerine pazar aramaktadırlar.
Hmong kadınları geleneksel kıyafetlerini kenevir ve pamuk kullanarak dikerler. Kıyafetleri zengin nakış ve gümüş takılarla süslüdür.
Mavi Hmong kadınları; üzerinde kırmızı, mavi ve beyaz şeritleri ve detaylı nakış olan olan pileli etekler giyerler. Siyah saten ceketleri üzerinde turuncu ve sarı işlemeler yer alır.
Beyaz Hmong kadınları ise siyah bol pantolon giyer, geniş ve uzun mavi kemer takarlar. Ceketleri sade ve mavi kolağızlıdır.
Bu halkın kadınları hikayelerini, geleneklerini değişik bir teknikle kumaşlara işlerler.
Kumaşların üstünde desenden çok, Hmong tarihini görülebilir.
Hmonglar shamandırlar ve doğadaki ruhlara inanırlar.
Kültürlerinde yaşlılar ve çocuklar çok özel bir yer kaplar.
Yaşlılar oturmadan oturulmaz, onlar konuşmadan aile meclisi karar vermez, onlar izin vermeden onlara dokunulmaz.
Çocuklar da özel bir muamele görür. Yemeğin en güzel kısmı, yeni yıl kutlamalarında giyilecek en güzel elbiseler hep çocukların olur.
Evleri direkt zemin üzerinde yer alır, diğer kabilelerdeki gibi direkler ya da destekler üzerinde değildir.
Hmong halkının efsanevi kralı Chi-You, Çinlilerce boğa başlı, insan gövdeli bir mahluk olarak hatırlanır. Hmong'lar, bu nedenle boynuzu uğurlu sayar.
Kadınların boynuz şeklinde başlık takıp saçlarını bu boynuza sarması, onlarda adettendir. Çinlilerin, düşmanları olan Hmong kralını boğalaştırması, Hmong’ların bu tür gelenekleri ile alakalıdır.
