İnkalar buldu, NASA kullandı!
SON yıllarda ABD başta olmak üzere Avrupa ülkelerinde trend olan Kinoa ( quinoa ) bitkisi Türkiye’de yeni yeni tanınmaya başladı.
Anavatanı oldukça soğuk ve yüksek platolara sahip Güney Amerika’nın batı kıyısındaki And Dağları bölgesi olan Kinoa, ağıtlıklı olarak Kolombiya, Arjantin, Peru, Bolivya, Şili ve Ekvador’da yetiştiriliyor.
Kinoanın ilk olarak 5 bin yıl kadar önce İknalar olarak tarımsal besin ürünü olarak yetiştirildiği tahmin ediliyor. Buğday ile pirince alternatif bir besin kaynağı olarak öne çıkan Kinao, zengin protein değerlerine sahip.
ABD’de ‘NASA yemeği’ olarakta ün yapan ürün son birkaç yıldır dünyanında gündeminde.
NASA'NIN KİLİT GIDASI
Zengin protein içeriğine sahip NASA bu tahılı astronotların beslenmesinde kullanıyor. Protein açısından çok güçlü. Tüm aminoasitleri, A, B, C, D, E ve K vitaminleri içeriyor. Lif oranı çok yüksek. Üstelik tadı da lezzetli.
Bulgur kıvamında bir tahıl olduğu için aslında Türk mutfağına da çok uygun. Kinoa taneleri yüksek oranda demir, kalsiyum, protein, magnezyum, çinko içeriyor. 100 gramında 13.10 gram protein bulunuyor.
Bir karşılaştırma yapacak olursak, 1 çay fincanı kinoanın içerdiği protein bir orta boy hamburgerdekinden daha fazla. Tahıllarla karşılaştırma yaparsak protein içeriği yüzde 7.5, darının yüzde 9.9, buğdayın yüzde 14.
Bazı kinoa türlerinin protein içeriği yüzde 20’ye dek ulaşabiliyor. Kinoanın protein özelliği sadece miktarı ile sınırlı kalmıyor. Bu proteinler, çok yüksek kalitede ve bütün temel aminoasitleri içeriyorlar.
İnsan beslenmesi bakımından ideale yakın bu protein içeriği sütünkine benziyor. Yine, içerdiği kalsiyum da bir bardak süttekinden daha fazla.
Üstelik B vitamini içeriği bakımından da son derece zengin.Yağ içeriği 100 gramda 5.80 gram, karbonhidrat içeriği 100 gramda 69 gram, lif içeriği ise 100 gramda 6 gram düzeyinde.
1’e 10 kazandırıyor Kinoanın ekimi, buğday ile aynı özellikleri taşıyor. Ekim-kasım aylarında toprağa tohumlar bırakılıyor. Kırmızı, beyaz, siyah renkleri mevcut.
Haziran, temmuz gibi de hasadı yapılıyor. Tohumun kilosu 500 TL. Çok su isteyen bir bitki değil. Bir dekarın ekim maliyeti 500 TL’yi geçmezken, 500-700 kilo verim elde ediliyor. Tarlada 10 TL’ye satılıyor.
Bu hesaplamayla dekar başına 5 bin TL gelir elde edebilirsiniz. Bir dekar alanda bu kadar para kazandıran başka bir ürün şu aşamada yok.
Şu anda üretim yok denecek kadar az olduğu için ürün çok değerli.. Uluslar arası piyasalarda ise ürünün fiyatı 1.5 dolar seviyesinde. Bu nedenle erken eken kazanacak. Şu aşamada müthiş karlı bir iş.
NEREDE YETİŞTİRİLİR?
Kinoa’nın gübre ve su problemi yok. En yüksek verimi rakımı bin ile 4 bin metre arasındaki yaylalık kıraç arazilerde veriliyor. Dağ yamaçlarında ve ovalarda verim değişmiyor.
Bu bitki her türlü toprağa uyum sağlamasıyla ünlü. Kinoa makineli tarıma son derece uygun.
‘Kırmızı Süpergeotu’ görünümündeki Kinoanın bulgur tanesi büyüklüğünde olan ve opak boncuk tanelerini andıran tohumları ya doğrudan ya da öğütülerek kullanılıyor.
Kinoa başta Konya Ovası olmak üzere Torosların kuzeye bakan sarp yamaçlarında ve Doğu Anadolu’nun tüm yüksek platolarında yetişebilecek bir bitki.
Uluslararası Tarım Örgütü ( FAO ) iklimi müsait bölgelerde çiftçilerin bu ürüne yönelmelerini tavsiye ederken, Birleşmiş Milletler ( BM ) geçen yıl ‘Dünya Kinoa Yılı’ ilan etti.
Para Dergisi bu önemli bitkinin Türkiye’de şansı olup olmadığını araştırdık. Sonuçlar gelecekte Türkiye’nin yepyeni bir endüstriyel ürünle tanışacağını gösteriyor.
Bu arada dünyanın en ünlü doktoru Prof. Mehmet Öz sağlıklı beslenme önerilerinde Kinoa’yı mutlaka öneriy
Kinoa’nın Türkiye’ye ilk ithalatı dört yıl önce yapılmış. Ambalajlı ürün olarak market raflarında yerini almaya başladı. Ayrıca markalı restoran zincirleri ile beş yıldızlı otellerin dünya mutfaklarında Kinoalı yemekler hazırlanıyor.
Yüksek miktarda protein ve temel amino asitlerin ( protein yapıtaşı ) tamamını içeren tek bitkisel gıda olan Kinoa’nın baskın bir tadı olması için birçok tatlı ve tuzlu yemek yapımına uygunluk gösteriyor.
Pişirilmesi oldukça kolay ve pek çok farklı şekilde tüketilebiliyor. Amerika’da un formu bisküvi ve kek karışımlarında kullanılıyor.
Kısacası buğdayın kullanıldığı bir çok alan Kinoa için de uygun. Ürünü en çok protein yapısı nedeniyle vejetaryenler ve sağlıklı beslenmeye dikkat edenler tercih ediyor.
