SORU: 4857 sayılı Kanuna tabi sürekli işçi kadrosunda çalışmakta iken çalıştığı kurumda sözleşmeli personel pozisyonuna geçen ve bilahare 7433 sayılı Kanun ile Devlet memuru statüsüne geçirilen personele kıdem tazminatı ödenir mi?
CEVAP: Bilindiği üzere , 4857 sayılı İş Kanununun 120 nci maddesi ile mülga 1475 sayılı İş Kanununun kıdem tazminatına ilişkin 14 üncü maddesi yürürlükte bırakılmış, geçici 1 inci maddesinde ise diğer mevzuatta 1475 sayılı İş Kanununa yapılan atıfların bu Kanuna yapılmış sayılacağı, bu Kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının 1 ve 2 nci bendi ile onbirinci fıkrasında, anılan Kanunun 16, 17 ve 26 ncı maddesine yapılan atıfların bu Kanunun 24, 25 ve 32 nci maddelerine yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır. Öte yandan, 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde ise, "Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin: 1. İşveren tarafından bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında, 2. İşçi tarafından bu Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca, 3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle, 4. Bağlı bulundukları kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla; 5. 506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır…" hükmü yer almakta olup kıdem tazminatına ilişkin hususlar ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, 4857 sayılı Kanuna tabi olarak çalışanlardan kendi istekleri ile sözleşmeli personel ve memur gibi statülere geçenlerin kıdem tazminatı alamayacağına ilişkin Yargıtay Başkanlığı kararları istikrar kazanmıştır. Örneğin Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 13/1/2005 tarihli ve E:2004/30996, K:2005/669 sayılı kararında, "Dosya içeriğine ve özellikle davacı tanıklarının anlatımlarına göre işyerinde iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan tüm işçilerin sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi konusunda genel bir uygulama başlatıldığı, uygulamayı kabul etmeyen işçilere ihbar ve kıdem tazminatları ödenerek iş sözleşmelerinin feshedildiği, statü değişikliğini kabul edenlerin ise sözleşmeli personel statüsüne geçerek çalışmaya devam ettikleri, davacının da 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre düzenlenen sözleşmeli personel sözleşmesini imzalamak suretiyle çalışmaya devam ettiği anlaşılmaktadır. Kural olarak statü değişikliği kıdem tazminatını gerektirir ise de, dairemizin yerleşik uygulamasına göre statü değişikliği işçinin rızası ya da isteği ile gerçekleşmesi halinde işçinin kıdem tazminatına hak kazanamadığı kabul edilmektedir. Somut olayda, davacı statü değişikliği ya da sözleşmesinin feshine yönelik işverenin iki seçenekli teklifinden statü değişikliğini kabul ederek çalışmaya devam etmiştir. Burada işçinin isteği ile gerçekleşen bir statü değişikliği söz konusudur. Bu nedenle davacı kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bu konuda ayrıca belirtmek gerekir ki, davacı işçi Emekli Sandığı iştirakçisi olup, işçilikte geçen bu süre, emeklilik halinde dikkate alınabilecek bir husustur. Açıklanan hukuki ve maddi olgulara göre davacının kıdem tazminatı isteğinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olmuştur." denilmiştir.
Bu itibarla; yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde işlem yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
