SORU: Memurlar, teknoloji geliştirme bölgesinde 4691 sayılı Kanun uyarınca kısmi zamanlı görevlendirilebilir mi?
CEVAP: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 87 nci maddesinde, "... Ancak, bu Kanunun memurlara ikinci görev verilmesini öngören hükümleri ile hakem, tasfiye memuru ve bilirkişilere takdir olunan İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümeni başkanları, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan ve asli görevlerinin devamı niteliğinde olmayan çeşitli kurul, komisyon, heyet ve jüri çalışmalarına, Üniversiteler, Akademiler, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ve özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan araştırma kurumları tarafından idareyle ilgili olarak yapılan inceleme ve araştırma çalışmalarına katılanlar için özel kanunlarınca gösterilen veya bu kanunlara dayanılarak tespit edilen ücretlerin ödenmesine ilişkin hükümler saklıdır." hükmü yer olmakta olup mezkûr Kanunun 88 nci maddesine göre de, "özel kanunlarla, Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle veya bunların verdiği yetkiye dayanılarak memurlara gördürülmesi öngörülen sürekli hizmetler" ikinci görev yasağının dışındadır.
Diğer taraftan, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun "Personel" başlıklı 7 nci maddesinde, "Yönetici şirkette ve Bölgede yer alan faaliyetlerde yürürlükteki iş ve çalışma mevzuatına göre personel istihdam edilir. Bölgelerde 4875 sayılı Kanun, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı ARGE personeli çalıştırılabilir. Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden Bölgede yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilirler. Yarı zamanlı görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Sürekli olarak istihdam edilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bunlardan 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tâbi personelin burada geçirdikleri süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla saklı kalır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz. ..." hükmü yer almaktadır. Bu Kanunun uygulanmasına yönelik olarak 10/8/2016 tarihli ve 29797 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde, "(1) Bu Yönetmelikte geçen; ... d) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı, yazılımcı ve teknisyenleri, ... h) Bölge: Teknoloji geliştirme bölgesini, k) Destek personeli: Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli, ... çç) Teknoloji geliştirme bölgesi: Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsünün imkânlarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da ArGe merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparkı ya da teknokenti, ..." hükmü ile 18 nci maddesinin ikinci fıkrasında, "(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden Bölgede yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilirler. Yarı zamanlı görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.
Sürekli olarak istihdam edilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bunlardan sosyal güvenlik açısından 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların asli kadroları esas alınarak belirlenecek sigorta primi işveren payı veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girenlerin emeklilik keseneği kurum karşılığı ve genel sağlık sigortası primleri görev yaptıkları ilgili tüzel kişilik tarafından karşılanır ve görevlerinin bitiminde kıdem tazminatı ödenmez. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz." hükmüne yer verilmiştir. 4691 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasına bakıldığında kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanların, çalıştıkları kurum veya kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabileceği görülmektedir. Mezkûr Yönetmelik ile Kanun metninde lafzı geçen "Bölge, AR-GE personeli, destek personeli" kavramlarına açıklık getirilmiştir. Teknoloji geliştirme bölgesi kavramı içinde ifadesini bulan "yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmalar" kapsamına özel hukuk tüzel kişiliğine sahip firmalarında girdiği açıktır. Bu firmalar, 4691 sayılı Kanun kapsamında kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden görevlendirme talep edebileceklerdir.
Bu itibarla,
a) Devlet memuru olarak çalışan personelin Teknoloji Geliştirme Bölgesinde 4691 sayılı Kanun uyarınca yarı zamanlı olarak görevlendirilmesinin mümkün olduğu,
b) Aylıksız izinle teknoloji geliştirme bölgelerinde görev yapan kamu kurum ve kuruluşlarının idari personelinin mali ve sosyal haklarının söz konusu görevlendirmeyi yapacak Teknoloji Geliştirme Bölgesinde yer alan özel hukuk tüzel kişisince karşılanacağı,
c) Kısmi zamanlı olarak görevlendirilecek personelin mali ve sosyal haklarının kendi kurumunca eksiksiz bir şekilde verilmesi gerektiği, değerlendirilmektedir.
