Arkeologlar, Almanya'nın güneybatı yamaçlarındaki mağaralarda son yıllarda yaptıkları kazılarda, Afrika'dan Avrupa'ya göç eden modern insanın atalarının müzik ve sanata dair ilk uğraşılarına ulaştı. Uzmanların yaptığı tarihlemeye göre, kuş kemiği ve mamut dişinden yapılma flütler dünyanın bilinen en eski çalgıları. Hatta ilk düşünülenden bile daha eski. Geçen ay İngiltere'nin Oxford Üniversitesi'nden Thomas Higham başkanlığında bir ekip, gelişmiş radyokarbon testlerinin, flütlerdeki kemiklerin yaşının 42 bin ile 43 bin arasında olduğunu saptadı. Bu, anatomik açıdan ilk modern insanların Orta Avrupa'ya, büyük olasılıkla Tuna Nehri Vadisi'ne yayıldıkları döneme denk geliyor. Yıllar önce Almanya'nın Ulm kenti yakınlarındaki mağaralarda ve Tuna'nın kaynaklarında bulunan flütlerle şehvetli kadın heykelcikleri üzerinde yapılan ilk testler, bunların tarihlerini 35 bin yıl öncesine dayandırmıştı. Beş parmak deliği olan en iyi korunmuş flüt, Hohle Fels Mağarası'ndan çıkarılmıştı. Yeni analizler ise onun yakınındaki Geissenklösterle Mağarası'nda bulunan çalgılara dayanıyor. Bazı uzmanlar, 35 bin yıl öncesine giden flüt kronolojisini kabul etmekte zorlanmıştı. Aynı modern insanlar 30 bin yıl kadar önce kıtada yaşayan Neandertalleri tamamen yok edip yerlerini aldı. 30 bin yıl öncesine uzanan radyo-karbon bulguları tam anlamıyla güvenilir olmuyor. Raporu kaleme alanlardan biri olan Almanya'nın Tübingen Üniversitesi arkeologlarından Nicholas J. Conard, İnsanın Evrimi Dergisi'nde yayınlanan yeni bulguların Yukarı Tuna kaynaklı geniş çaplı yeni keşiflerle tutarlı olduğunu söylüyor. Conard, mağaralarda çok sayıda flüt parçası, figüratif sanat eseri örneği ve kişiselliği ayırt edilen dekorasyon keşfetmelerinin ardından, yeni tarihlemenin, Tuna hipotezini desteklediğini belirtiyor. Bulgulara göre, Tuna Nehri, 40 ila 45 bin yıl önce insanların ve teknolojik buluşların Orta Avrupa'ya hareketi için temel koridordu. Higham'in araştırmasında, o döneme tarihlendirilen hayvan kemikleri, Geissenklösterle Mağarası'nda flütlerin çıkarıldığı aynı toprak tabakalarında gömülü bulunuyor. İleri seviyede ultrafiltreleme sayesinde kemiklerdeki yabancı maddeler tamamen temizlenebilmiş. Araştırmacılar, "Kemik sonuçları kuvvetle işaret ediyor ki, bundan önce yapılan tarihlemeler, kemik kolajenlerinin tamamen temizlenememiş olmasından olumsuz etkilenmişti" diye yazıyor. Araştırmacılara göre, yeni tarihler doğruysa modern insanların Yukarı Tuna'ya ilk göç etmeleri ve müzik yapmaları buz çağının en soğuk döneminin öncesine, yaklaşık 39 bin yıl öncesine denk geliyor. Flütler için daha yakın tarih veren araştırmalar ise, modern insanların Tuna yollarına düşmek için daha iyi havaların gelmesini beklediğini varsayıyordu.
JOHN NOBLE WILFORD
