Sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak için, 7'den 70'e hepimiz için en gerekli ve en önemli aktivitelerden biri de spor yapmak. Peki, çocuklar hangi yaşta hangi sporu yapmalı? Spor Bilimleri Fakültesi Rekrasyon Bölümü Arş. Gör. Ayşenur Kurt, çocuklar ve spor konusunu anlattı…
Spor, sadece fiziksel sağlık için değil bütünsel sağlık gelişimi için önemli bir kavramdır. Spor yapan çocuklar deneyimlerini, yaratıcılıklarını geliştirip sorumluluk duygusunu kazanırlar. Yardımlaşma ve işbirliği yapma, arkadaşlarına, aileye ve çevresindeki insanlara saygı gösterme gibi sosyal davranışları kazanarak benlik gelişimlerine de katkı sağlamaktadır. Fakat günümüzde sporda özelleşme dönemi öncesinde çocukların zevk ve eğlence ile yapmaları gereken spor uygulamalarının yerini kazanma hırsının olduğu ve aşırı yüklenme sonucu gelişimlerini zedeleyen çalışmalara ağırlık verilmektedir. Bu noktada özellikle okul öncesi dönemde bilinçle yapılması gereken hareket eğitiminin ve spor bilincinin ailelere ve çocuklara aşılanması gerekmektedir. Aksi takdirde çocuğun spor dalından uzaklaşmasına, branşta özelleşmeye erken gidilmesi sonucu spor hayatının erken sonlanmasına sebep olacaktır.
FİZİKSEL AKTİVİTE HER YAŞTA YAPILMALI
Çocuklar belli bir yaş aralığında değil her yaşta fiziksel aktivite içerisinde bulunmalıdır diyen Kurt ''Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklara kazandırılan fiziksel aktivite alışkanlığı ergenlik dönemi ve yaşamın sonraki evrelerine yansımaktadır. 0-6 yaşa kadar, fiziksel yeterliliğin amacı temel hareketleri öğrenmek ve bunları oyun içinde bağlantısını kurmaktır. Bu aşamada yapılan fiziksel aktiviteler çocukların; beyin işlevi, kaba motor becerileri, duygusal ve sosyal gelişimleri, benlik saygısının gelişimi, stresin azalması, kemik ve kas kuvvetinin gelişerek uygun postürün sağlanması, motorik özelliklerin (esneklik, kuvvet, dayanıklılık, koordinasyon ve sürat) gelişmesi ve böylece uygun spor dallarına erişimin kolaylaşmasını sağlamaktadır.
KÜÇÜK YAŞTAKİ ÇOCUKLARI SPORA HAZIRLAYIN
Temel becerilerin kazanıldığı 2-7 yaş aralığındaki çocukların yeteneklerini keşfetmeye meraklı olduğunu belirten Arş. Gör. Ayşenur Kurt sözlerine şöyle devam etti: ''Bu yaş döneminde çocuklara yürüme, koşma, atlamalar, sıçramalar, odak noktasına fırlatmalar, topa vurma, tırmanma, yüzme, dans etme, bisiklete binme gibi temel hareketlerin olduğu oyun formunda hazırlanan aktiviteler ile spora hazırlık süreci uygulanmalıdır. Gelişim dönemlerini düşündüğümüz zaman 2 yaşındaki bir çocuğun lokomotor ve stabilite seviyesi başlangıç evresindedir.3-4 yaşlarında kontrol ve ritmik koordinasyonunda gelişme sağlandığında yapması istenen aktiviteleri daha kontrollü ve uygun şekilde yapmaya başlar. 5-6 yaşlarına geldiğinde ise verilen temel hareket eğitimi sayesinde olgunluk evresine ulaşmış olur. Altı yaşından itibaren çocuklar belirli bir spor dalında özelleşme evrelerine göre antrenman yapabilirler. Bu bağlamda bu yaş grubundaki çocukların belirli bir sporu öğrenmek ve bir teknik elde etmek için belirli fiziksel ve zihinsel gelişime ulaştıkları doğru bir zaman olarak kabul edilmektedir. Eğer çocuğa okul öncesi dönemde koşma, fırlatma, sıçramalar ve tırmanma gibi temel hareketler yeterli düzeyde yaptırılmazsa çocukların bireysel ve takım sporlarını beklenen şekilde yapabilmesi beklenemez'' ifadelerini kullandı.
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE TEMEL BRANŞLARA BAŞLATIN
Temel hareket dönemi ve becerileri baz alındığında okul öncesi dönemde uygun temel spor branşları yüzme, atletizm, genel jimnastik ve danstır. Branşlara başlangıç öncelikle temel eğitim becerileri halinde başlanacak şekilde; yüzme, jimnastik ve atletizm branşlarına 3 yaşından itibaren dansa 4 yaşından itibaren, raket sporlarına 6 yaştan itibaren, takım sporlarına ise 7 yaş ve sonrasında başlanması uygun olacaktır.
BRANŞ SEÇİMİNE ÇOCUĞUNUZ KARAR VERSİN
Unutulmaması gereken en elzem nokta seçilecek spor branşı seçimi çocuğa bırakılmalıdır diyen Kurt sözlerini şöyle tamamladı: ''Çocuğun kendini mutlu hissettiği, zevk aldığı ve temel eğitim esnasında eğlendiği bir branş olmalıdır. Bu noktada ebeveynler ve uzman eğitmenler çocuğu gözlemlemeli ve gelişimlerine göre yönlendirme yapmalıdır. Çocukların spor branşına uygunlukları aktivite içerisinde belirlenebilmektedir. Seçim aşamasında çocuğun antropometrik (boy, kilo, vücut yapısı) özellikleri, motorik (kuvvet, sürat, denge, esneklik, dayanıklılık ve sürat) özellikleri, algılama ve analiz özellikleri, zihinsel, sosyal ve psikolojik faktörlerde göz önünde bulundurularak uzmanlar tarafından gerçekleştirilmelidir.''
