2008 yılından bu yana her yıl mart ayının üçüncü haftası, başta Society for Neuroscience ve Dana Foundation olmak üzere sinirbilimle ilgili uluslararası kuruluşlar öncülüğünde Beyin Farkındalığı Haftası olarak kutlanıyor. Sinirbilimin dünyada daha iyi tanıtılması, öneminin anlatılması hedefleniyor. Diyetisyen Özden Örkcü, beslenmenin beyin sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu…
Beslenmenizi iyileştirmek ve zihinsel sağlığınız üzerindeki etkilerini artırmak için dikkat etmeniz gereken bazı önemli seçimler vardır. Örneğin çoğu insan yüksek oranda işlenmiş gıdaların, rafine şekerlerin ve yağ oranı yüksek gıdaların bize uyuşuk, yorgun ve hatta baş ağrısı hissettirdiğinin farkındadır.
BATI DİYETİNİN ETKİSİ
Ne yazık ki Batı diyeti insanları, hızlı, kolay erişilebilir ve hatta haz-ödül hissi veren bu yiyeceklere odaklanmaya yöneltmiştir. Tatlılar, cheeseburger, aromalı cipsler ve alkolsüz içecekler gibi yiyecekler dopaminde hızlı bir artışa neden olabilir ancak bu seçimler beslenmemizi ve bağırsak sağlığımızı olumsuz etkilediğinden beyin fonksiyonumuz ve zihinsel sağlığımız üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Modern Batı diyeti, beyin işlevini desteklemek, depresyonu azaltmak ve ruh halini iyileştirmek adına listenin en altında yer alır.
BEYİN DOSTU DİYET
Daha çok bitki ağırlıklı olan Akdeniz diyeti, sağlıklı yağlar, yağlı balıklar, zeytinler, fındıklar ve pozitif beyin fonksiyonuyla bağlantılıdır, hatta bunama ve Alzheimer hastalığı riskini azaltan diğer gıdalara odaklanır. Sağlıklı bir mikrobiyomu desteklemek için bir diyet sadece meyve ve sebzeleri değil, aynı zamanda işlenmemiş tahılları, deniz ürünlerini, probiyotik kültürleri ve prebiyotik primerleri de dengelemelidir.
Lahana, ıspanak, brokoli ve diğer yapraklı yiyecekler, K vitamini ve beta karoten dahil olmak üzere beyin işlevini destekleyen besinlerle doludur. Yeşillik yemek, yaşla birlikte gelen bilişsel gerilemeyi yavaşlatmaya da yardımcı olabilir. Salata yemeyi seçerseniz, onları glikoz şurubu içeren nar ekşisi gibi şekerli tatlandırıcılar yerine, alternatif baharatlarla tatlandırmaya dikkat etmelisiniz.
HANGİ BESLENME TÜRÜ BEYNE ZARAR VERİYOR?
İnsanların ne yiyeceğine dair seçimi kültür, din ve toplum tarafından etkilendiğinden beslenme alışkanlıkları özünde insan uygarlığının gelişimi ile ilişkilendirilmiştir. Özellikle son 5 yılda yapılan araştırmalar, diyet faktörlerinin zihinsel işlevi sürdüren kanıtları ortaya koymuştur.
Örneğin omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir diyet, insanlarda bilişsel süreçleri destekliyor. Buna karşılık, doymuş yağ oranı yüksek diyetler, bilişsel işlemeyi destekleyen moleküler substratları azaltıyor, insanlarda nörolojik işlev bozukluğu riskini artırmasıyla dikkat çekiyor.
