Fanatiklerin ve kilisenin dediği oldu
Rum tarafında dün gerçekleşen halk oylamasında herkes "hayır" oylarının "evet" oylarına oranla daha fazla olacağını biliyordu. 'Evetçiler', bu halk oylamasını kaybedeceklerini ancak 'evet' oylarının en az yüzde 40 oranında olmasını hedefliyorlardı. Ancak Rum kesiminde kullanılan 480 bin oyun yüzde 78'inin 'hayır'; yüzde 21'nin ise 'evet' çıkması 'evetçilerde' müthiş bir moral bozukluğu yarattı. Çünkü kimse aradaki farkın bu kadar açık olacağını tahmin etmiyordu.
Terör Estirdiler
Yapılan analizlere göre 'hayırcıların' en fanatikleri, yani yüzde 13'ü Türkler'le birlikte yaşamak istemedikleri için 'hayır' oy kullandı. Bu fanatikler 'Evet' demeye hazırlanan Rumlar'ın üzerinde de muazzam bir terör havası estirdiler. Fanatik 'hayırcılar' bazı durumlarda 'evetçileri' yol ortasında hırpaladı ve 'evetçilerin' seçim bürolarını yıktı. Aynı fanatikler, Türk düşmanlıklarını da sergilemekten kaçınmadı. Bir Amerikan okulunun üzerine yazdıkları "En iyi Türk ölü Türk'tür" şeklindeki provokatör slogan, Rum makamları tarafından beyaz bir boyayla silindi. Bu eylemin failleri bir türlü yakalanamadı. Fanatiklerin estirdiği bu terörün 'evet' oylarının oranının azlığında etkili olduğu düşünülüyor. 'Evet' oylarının çok düşük çıkmasında din adamlarının rolünü de gözden kaçırmamak lazım. 'Hayır' kampanyalarını fanatik biçimde yürüten bir grup din adamı, referandumda 'evet' oyu kullanacakların "cehennemme" gidecekleri tehdidinde bile bulundu. Ancak sınırlı sayıda din adam da 'evet'ten yana tavır aldı ve "Annan Planı kabul edilsin edilmesin Türk kesimine geçip yaşayabileceklerini" açıkladı. Ancak fanatik din adamları daha etkili oldu. İlkokul ve orta dereceli okullarda ise 'hayır' kampanyaları bizzat öğretmenler tarafından yürütüldü ve binlerce öğrenci Kıbrıs Rum kesimindeki sokak ve caddelerde 'hayır'dan yana gösteriler yaptı. Fanatiklerin estirdiği bu terör havası referanduma iki gün kala Rum hükümeti tarafından frenlendi. Papadopulos ve hükümet üyelerinin kontrolünden kaçmaya başlayan bu eylemler bir anda sona erdi. 'Hayır'ı destekleyen yeni afişler asıldı. Bu afişlerin her birinde "Biz Türkler'le birlikte yaşamak istiyoruz. Birleşik Kıbrıs cumhuriyetine 'evet' ancak Annan çözüm yöntemine 'hayır" sloganları yazılıydı.
AKEL Zararlı Çıktı
Bu referandumda en zararlı çıkan taraf, kuşkusuz komunist AKEL partisi oldu. Rum kesiminde yüzde 35 oranında bir oy potansiyeline sahip olan AKEL "Annan planının olumlu yanlarının olumsuz yanlarına oranla daha fazla olduğunu" açıklamasına rağmen; Papadopulos'un sert çizgisine uyarak "güvenceler verilmediği" gerekçesiyle "Hayır"dan yana bir tavır alması herşeyi değiştirdi. AKEL, bu planın olumlu olduğunu; ancak içindeki güvenlik konularıyla ilgili pürüzlerin zamanla giderileceğini açıklamış olsaydı; 'evet' oylarının hayır oylarına oranla daha büyük olacağına inanılıyor.
