Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı...
Atatürk'ün Samsun'a çıkışının 100. yılını coşkuyla kutladık.
Sıra geldi bir diğer "l00. yıl" kutlamasına.
Cumhuriyet'in kuruluşunun 100. yılına... "29 Ekim 2023"
Onu da heyecanla, coşkuyla kutlayacağız.
Atatürk "10. yıl nutkunda" ne diyordu...?
Hatırlayalım:
"Türk milleti, Ebediyete akıp giden her on senede bu büyük millet bayramını daha büyük şereflerle, saadetlerle, huzur ve refah içinde kutlamanı gönülden dilerim." Büyük Atatürk'ü saygı ve minnetle anıyoruz.
Atam... Ebediyete akıp giden her yüz senede bu büyük millet bayramı onurla, gururla, coşkuyla kutlanmaya devam edecektir.
***
Kitap
Cumhuriyet'in 10. yılında "Büyük Millet Meclisi Reisi Kazım Paşa Hazretlerinin" isteği üzerine bir kitap hazırlanır.
Kitabı Neşet Halil yazar.
"Büyük Millet Meclisi Umumi Kâtibi Veysel Beyefendi", kitap hazırlanırken ve bittikten sonra "İnceler." Sonra da kitap "TBMM matbaasında" basılır...
193 sayfa... "Artı" bazı fotoğraflar:
"Büyük Meclis ve İnkılâp." Dün... "Bayramı" kutlarken...
Bu kitabı okuduk.
***
Altını Çizdik
Kitabı okurken bazı satırların altını çizdik.
İşte altını kırmızı kalemle çizdiğimiz satırlardan biri.
"Maliye" bölümü... Sayfa 60.
Bir "Prensipten" söz ediliyor:
"Milli devlet bütçesinin yabancı yardımlara muhtaç olmadan işletilmesi......."
***
Banka
Belediye Bankası... Evet...
O dönemde böyle bir banka var.
Ancak... Yasaya göre...
Belediyeler "Maaş ödemek için... Ya da diğer masraflar için" bankadan para alamazlar.
Sadece "Kamu yararı için...
İmar işleri için" borç para alabilirler (Sayfa 77).
***
Meclis... Ve Üslup
Kitapta "Meclis'in çalışması ile ilgili bölüm" hayli ayrıntılı.
Öylesine ki "Meclis'teki müzakereler" konusuna bile girilmiş... Sayfa 127'den satırbaşları:
- Heyeti umumiyede (Genel Kurul Salonu) söz kesmek, şahsiyatla uğraşmak, intizamı bozacak nümayişlerde bulunmak yasaktır.
- Söz söyleyen bir mebusun sözü ancak Reis tarafından kesilebilir.
- Heyeti umumiyede galiz (Çirkin) ve müstehcen söz eden mebusu lisanı nezahete (Böyle bir üslupla konuşmamaya) davet etmek Reisin vazifesidir.
***
Önce Halk
Büyük Meclis ve İnkılâp adlı kitabın "Belediyeler ile ilgili" sayfalarında, altını çizdiğimiz satır çok.
İşte o satırlardan biri:
- Belediyeler, bir taraftan halk, diğer taraftan hükümetin murakabesine (Denetlemesine) tabidir...
Sayfa 108.
Kitapta... Pek çok konuda...
"Önce halk" deniliyor.
***
Tren
Kitabın "Demiryolları" bölümünden bazı "Notları" paylaşmalıyız... Sayfa 81.
Cumhuriyet kurulduğu zaman Türkiye'nin demiryolu ağı... 4 bin 72 kilometre.
Bu hattın büyük kısmı Almanların...
Yüzde 67.5
Yüzde 15.3... Fransızların.
İngilizler... Yüzde 11.7
Yüzde 5.2... Diğer yabancı şirketler.
Cumhuriyetin hedefi... Anayurdu baştanbaşa demir ağlarla örmek.
Ve bugün... Yeni hedef... Her yere...
"Yüksek hızlı trenle" gitmek.
***
Geçmiş Olsun
Cumartesi... Saat 16.20...
Ankara'da... Yüksek Hızlı Trene bindik... Dostlarla birlikte... İstikamet Eskişehir.
Mahmut Yiğit dostumuzun iftarına gidiyoruz... İftardan sonra dönüş...
Saat 22.00'de... Yine Yüksek Hızlı Trenle.
İftarda... Gözümüz Cemalettin Sarar'ı aradı... Aile dostu... Ama salonda yoktu.
Telefonla aradık... Sorduk... Dedi ki:
-Zatürre başlangıcı...
Hastanede yattım... Şimdi evdeyim...
Yatıyorum... Dışarı çıkacak durumda değilim.
"Geçmiş olsun" dedik ve...
"Zatürre... Asya gribi... Domuz gribi" gibi hastalıkları yaşamış biri olarak...
"Tavsiyelere" başladık:
-Çok terlersin, sık sık çamaşır değiştir... Önümüz yaz, aman klimaya dikkat... Evde karşılıklı pencere açılmasın, cereyanda kalma... İlaçlarını al... 21 gün evden çıkma, dinlen... Zehra Hanım sana iyi bakar... Onu üzme ve dinle.
Bu sırada... Birlikte Eskişehir'e gittiğimiz Cemil Çiçek, Abdülkadir Aksu, Necati Çetinkaya... Konuşmamızı duydular...
Sordular:
-Kim hastalanmış?
-Cemalettin Sarar.
Cemil Bey "Ben de konuşayım" dedi... Konuştular... Sonra Abdülkadir Aksu... Ardından Necati Çetinkaya.
Sonra... Biz Ankara'ya döndük...
Ve sabah "Haberi" aldık... Yıkıldık...
Gece Cemalettin Sarar'ın evine "Maskeli soyguncular" girmişti.
Geçmiş olsun sevgili kardeşim...
Geçmiş olsun Zehra Hanım.
