Sevgili Savaş Ay, hafta içi kaybettiğimiz yönetmen Metin Erksan'la ilgili yazıda, Erksan'ın sansür hakkındaki bir anısına yer verdi. Erksan'ın, Aşık Veysel'in hayatını konu alan, senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun yazdığı Karanlık Dünya filmi, sansür kuruluna takılıyor. Erksan, "Neresi sansüre takıldı abi?" sorusunu şöyle yanıtlıyor: "Sivrialan, Veysel'in köyü malum. Orada çok çekim yaptık haliyle. Film sansürlendi. Meğer hazretler, 'Buğday başaklarının boyu kısa çıkmış. Türkiye topraklarını verimsiz, kavruk gösteriyor,' diye görüş bildirmiş." Erksan, bu sansürü aşmış. Artık görüntüleri mi çıkardı, yoksa sansürcüleri "İki metre boyunda buğdaylar vardı da biz mi yedik?" diye ikna etti, bilmiyorum. Ama bence sansürcüler haklı! Bir kere filmin adı yamuk, Karanlık Dünya!
İkisinin de şekli silindirik sayılır.
İkisinin de ham maddesinde kurşun var!
Havan topunun su ve havayla soğutulan iki türü var. Kalemin de kurşun ve dolmakalem.
Kısa namlulu, yivsiz bir top türü olan havan topu, barutun keşfinden sonra üst açı grubuyla atışlar yapmak üzere imal edilmiş. Kalem de sanırım Gutenberg'in matbaayı buluşundan sonra 'her açıdan ateş etmek' için icat edildi!
Havan topunda tahrip ve sis mermisi kullanılıyor. Sözcüklerde de: "Murat Boz'un memeleri", "Nurseli İdiz'in çöküşü," derseniz tahrip; haberleri okuyup ne olup bittiğini anlayamıyorsanız, 'sisli sözcükler' kullanılmış demektir.
Havan mermileri kanatlarıyla istikamet tayin eder, takla atmadan hedefe gidermiş. Sözcükler ise taklacı kuşlar gibidir, sahibi isterse döne döne hedefe ulaşır.
Kurşun adres sormazsa, havan mermisi hiç sormaz. Bir metrekare içinde etkili olur. Aynı şekildi dilin kemiği, sözün de menzil derdi yoktur.
Havan mermisinin güneşte tutulmamışı makbulmüş. Sözcüklerin de gün yüzü görmemişi, sakız olmamışı. Mesela Susurluk kazası. Yakomoz ve Sarıkız darbe haberleri.
Patlamayan mermilerine dokunmamak gerekirmiş. Dokunulursa patlıyor. Kalemden çıkan kimi sözcükler de böyledir. Biri dokunana kadar sorun yoktur, ama dokunuldu mu ortalık karışır. Örnek; Yüksel Aytuğ'un olimpiyat kadınlarıyla ilgili sözü. Lafı ve geyiği uzatmayayım. Bakan haklı. Bu ülkede "Dil yaresini andıracak yara bulunmaz..." şarkısı da, Orhan Gencebay abimizin, 'Dil yarası' da boşuna olamaz. Ya "Bıçak yarası geçer söz yarası geçmez," sözü! Bir öneri de benden. Kurşun kalemin adı ve ham maddesi tez elden değiştirilsin!