\r\n\r\nBu yazıda Almanya’da emekli aylığının nasıl hesaplandığını, puan sisteminin ne demek olduğunu ve toplanan puanların aylığa katkısını bulacaksınız\r\n\r\n \r\n\r\nAylık hesap yapma tekniğine geçmeden önce bir defa kişinin aylık hakkını kazanıp kazanmadığına bakıldığını bilmekte yarar bulunmaktadır. Şöyle ki yaşlılık, maluliyet ve ölüm aylığı hakkını kazanmak için aranılan şartların öncelikle oluşması gerekmekte. Nedir bu şartlar denildiğinde ise konu uzun ve başka bir yazımızın içerisinde bilginize sunacak bir husus. Basit bir anlatımla mutlaka yaş, sigortalılık süresi/prim gün sayısı tamam olmalı ki ikinci aşama olarak aylık hesabına başlanılsın.\r\n\r\nŞu husus hiç bir zaman akılımızdan çıkarılmamalı. Emekli olmanızda koşul yerine gelmesinde yeterli sigortalılık süresi ve priminiz mevcut değil ise can simidi gibi varsa ülkemizdeki SSK (4-a), BAG-KUR (4-b), Emekli Sandığı (4-c), Banka Sandıkları ve isteğe bağlı prim ödeme süreleriniz devreye girmekte ve hak kazanımınızda büyük rol oynamaktadır. Ayrıca askerlik ve doğum borçlanmaları da sigortalılık sürenize eklendiğini unutmayınız. Emeklilik için şart oluşmuş ise Almanya sistemine göre aylıklar nasıl hesap edilmektedir.\r\n\r\n
AYLIKLARIN HESABI \r\n\r\nAlmanya'da aylık hesabında sigortalı olunan dönemde ödenen prim, iş ücreti ve iş gelirinin durumu sigortalılık süresi ve öğrenim durumu da etkili olur. Her takvim yılında prim ödeyerek sigortalanan iş ücreti ve gelir kazanç puanı olarak hesap edilir. Prim ödemekten muaf olunan yıllar da kazanç puanı olarak hesaba katılır. Zorunlu primleri düşük olan sigortalıların ödedikleri zorunlu ta primleri 1992 yılına kadar hesaplanarak erişilmiş olan değerin 1,5 katına, en çok ortalama bir kazancın prim değerinin yüzde 75’ine yükseltilmektedir. Burada temel şart iki ülke hizmetleri birleştiğinde veya tek taraflı 35 yıllık bekleme süresinin dolmuş olması gerekir. Görüleceğe üzere basit bir ifade ile Almanya’da aylık bağlama sistemini özetledik. Basit bir ifade ile emekli aylığı hesabını formulize edelim.\r\n\r\n \r\n\r\nAlmanya için emeklilik formülü\r\n\r\nAlmanya’da emekli aylığının miktarını üç faktör belirlemektedir:\r\n\r\nPEP Kazanç Puanı (Persönliche Entgeltpunkte)\r\n\r\nHer takvim yılının sigortalı iş geliri (sosyal sigorta üst tabanı olan miktara kadar) tüm sigortalıların aynı takvim yılı içindeki ortalama gelirine bölünerek, tüm sigortalı yaşam süresi için toplanarak hesaplanır ve giriş faktörü ZF (Zugangsfaktor) ile çarpılır.\r\n\r\n \r\n\r\nRAF Emeklilik türü faktörü (Rentenfaktor) Hesaplanacak emekliliğin güvence hedefine göre saptanan faktörü ifade eder.\r\n\r\n \r\n\r\nAR Güncel emeklilik değeri (Aktueller Rentenwert)\r\n\r\nBir takvim yılının ortalama gelirine dayanılarak hesaplanan yaş nedeniyle emekli aylığına tekabül eden miktar demektir (Batıda bu miktar halen 26,56 EUR, doğuda ise 23,34EUR’dur).\r\n\r\n \r\n\r\nPEP x RAF x AR = …… AYLIK\r\n\r\n \r\n\r\n \r\n\r\n
EMEKLİ AYLIĞINDA ESAS OLAN VERİLER\r\n\r\n \r\n\r\nÜcrete ve prime bağlı emekli aylıklarında şu esasların dikkate alındığını unutmayalım. Emekli aylığının miktarı öncelikle sigortalı olduğunuz dönemlerde ödediğiniz prime sigortaladığınız iş ücreti ve iş gelirinizin miktarına bağlıdır. Her takvim yılında prim ödeyerek sigortaladığınız iş ücreti ve geliriniz kazanç puanı olarak aylık belirlenmesinde hesaplanır. Prim ödemekten muaf olduğunuz yıllar da kazanç puanı olarak zaman zaman hesaba katılabilmekte. Bunların miktarı, diğer dönemlerdeki iş ücreti ve gelirinizin miktarına bağlıdır. Emeklilik türü faktörü belli bir emeklilik türünün, yaş dolayısıyla emekliliğe oranla ne gibi bir hedefi sigortaladığını belirlemektedir. Yaş dolayısıyla emekliliğe erken başlamak istediğinizde veya 65 yaşınızı doldurduktan sonra emeklilikten vazgeçtiğinizde, emekli aylığı alma süresi buna bağlı olarak değişmektedir. Bu değişiklikten doğacak olan olumlu avantajlar ve dezavantajlar, bir giriş faktörü kullanılarak önlenmeye çalışılır. Güncel emeklilik değeri, ortalama bir kazanç sahibi kimsenin bir yıllık prim ödemesine isabet eden yaşlılık emekli aylığıdır. Bu faktör, emeklilik formülünün bir temel taşı olarak karşımıza her zaman çıkar.\r\n\r\n \r\n\r\n
ÖDEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ\r\n\r\nEmekli aylığının miktarı yalnız sigortalı yıllarınızda sigortaladığınız iş ücreti ve gelirine bağlı değildir. Prim ödemekten muaf tutulduğunuz ya da prim tutarının azaltıldığı süreler de dikkate alınır. (Prim ödemeden muaf olan süreler eklenen, hesaba katılan ve denkleştirme sürelerdir). Buradan kasıt olarak toplam ödeme süresi (zorunlu ya da isteğe bağlı olarak prim ödenen süreler) üzerinden bir ortalama değer olarak hesaplanan sürelerdir. Gerçi sigorta mevzuatı açısından prim ödenmeyen süreler aslında söz konusu değeri azaltmaktadır, ancak ödemeden muaf süreler ile prim tutarının azaltıldığı süreler olumsuz bir etki yaratmaz. Çocuk eğitme dolayısıyla dikkate alınan süreler, prim ödemesinden muaf olan ve prim tutarının azaltıldığı sürelerin değeri artırmaktadır. Aylık hesabında bireysel olarak kişilerin aylığını makul düzeye taşıyabilmek için tüm unsurların dikkate alındığını unutmamak gerekir. Hangi sürelerin Almanya aylığınızda etkili olduğu konusundaki yazımızda görüşmek umuduyla\r\n\r\n \r\n\r\n
ASKERLİK BORÇLANMASI FAYDALI MI?\r\n\r\n \r\n\r\n
Fevzi KILIÇ / ALMANYA\r\n\r\n01.01.1969 doğumluyum. Almanya’da yaşıyorum. 1987 yılı Temmuz ayında Türkiye’den 312 gün sigorta başlangıcım var. Almanya’da 1994 yılının Şubat ayında işe başladım. Kesintisiz çalışıyorum. Kaç yaşında emekli olurum ve ne kadar prim yatırmalıyım? Ayrıca 1989 -1991 yıllarında yani 18 ay askerlik yaptım. Türk vatandaşıyım.\r\n\r\n \r\n\r\n
CEVAP:\r\n\r\nAskerlik borçlanması ile birlikte 88 bin 950 TL ödemeniz durumunda en erken 50 yaşında emekli olursunuz. Askerlik borçlanması emekli yaşınızı, alacağınız aylığı ve ödenecek bedeli olumlu etkiler. Ayrıca akit ülke Almanya'da sigortalılık süresi içinde değerlendirilir.\r\n\r\n \r\n\r\n \r\n\r\n
FAZLA PARA YATIRSAM AYLIĞIM YÜKSELİR Mİ?\r\n\r\n \r\n\r\n
İsmail YILDIRIM / FRANSA\r\n\r\nDoğum tarihim; 16.04.1971. Fransa çalışma başlangıcım 02.09.1990. Kaç yaşında Türkiye’den emekli olurum? Ne kadar yatırmam lazım? Fazla para yatırırsam faydası olur mu?\r\n\r\n \r\n\r\n
CEVAP:\r\n\r\nTürkiye’de çalışmanız yok ise usulüne uygun size yaptıracağımız çalışmanın ardından, 97 bin TL ödeyerek 52 yaşında ya da 63 bin 250 TL ödeyerek 60 yaşında emekli olursunuz. Ödeme konusunda devlet tercih hakkını vermiştir. Bağlanan aylık ile fazla ödeme arasında bir uyum yoktur.\r\n\r\n \r\n\r\n
SİGORTA BAŞLANGICIM GERİYE GİDER Mİ?\r\n
Saadettin / DANİMARKA\r\n\r\n01.02.1963 doğumluyum. Dolar üzerinden borçlandım ve daha dolar borçlanmamı ödemedim. İşe başlama tarihim 10.10.1981. Başlangıç tarihimi 1981’e çekebilir miyim? Daha aylığa müracaat etmedim.\r\n
CEVAP:\r\n\r\nDolar borçlanması ile ilgili Danimarka için uygulama borcun ödendiği tarihten ödenen gün kadar geriye götürülerek yaş ve aylık tayin edilmekte. Bu sebepledir ki dolar borçlanmasını ödemediyseniz dolar borçlanmasından vazgeçerek usulüne uygun çalışmanın ardından yeniden bir borçlanma yapmak aylığınızı ve emeklilik yaşınızı tespit edilebilir. Dava yolu da bir seçenektir.\r\n\r\n
