Çok merak edilen konuların başında yurtdışı borçlanma aylığı alırken ülkemizde nasıl çalışılabileceği. Kesin dönüş yapmak isteyenlerin merak ettiği konuyu detaylandıralım istedim
\r\n \r\n\r\nÖNCELİKLE yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlananlara aylık bağlanabilmesi için öncelikle sigortalık statüsüne bağlı olan ve kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesi zorunludur. Kanunda belirtilen şartları yerine getirmiş iseniz bu defa da aylık bağlanabilmesi yönünde aşağıdaki şartları yerine getirmeniz gerekmektedir.\r\n\r\n
Aylık bağlattırma şartları\r\n
\r\n - a) Sigortalılık statüsüne göre ilgili yasal düzenlemenin öngördüğü şartları (sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı-hizmet yılı, emeklilik yaşı, malul sayılma gibi) taşımak.
\r\n - b) Yurda kesin dönmüş (yurtdışındaki çalışmanın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alınmaması) olmak.
\r\n - c) Tahakkuk ettirilen borcun tamamını ödemek.
\r\n - d) Varsa Türkiye’deki sigortalılığına esas işinden ayrılmak yada faaliyetini sona erdirmek.
\r\n - e) Yazılı istekte bulunmak.
\r\n
\r\nYukarıdaki şartlara göre, malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken 01/10/2008 tarihinden sonra ülkemizde 5510 sayılı kanuna bağlı olarak (a) bendi (SSK) kapsamında hizmet akdi ile çalışmaya, (b) bendi (BAG-KUR) kapsamında kendi adına bağımsız faaliyete başlayanların aylıkları çalışmaya veya faaliyete başladıkları tarih itibari ile kesileceği hüküm altına alınmıştı. Başka bir ifade ile aylık alanların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hükmü yurtdışı borçlanmasından dolayı aylık alanlar için geçerli değildi.\r\n\r\nAncak kanun koyucu 19.06.2010 gün ve 27616 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5997 sayılı kanunla birlikte yurtdışı borçlanmasından dolayı ister kısmi sözleşme aylığını tama çıkaranlar veya tüm sürelerini borçlanarak aylık alan kişilerin ülkemizde aylıklarını hiç kesinti olmadan almalarına ve Sosyal Güvelik Destek Primi ödeyerek 4- a ve 4-b dediğimiz SSK, BAĞ-KUR kapsamında çalışmalarına izin verilmiştir. Bu sayede yurtiçinde aylık alanlar ile borçlanma yoluyla aylık alanlar arasındaki uygulama farklığı ortadan kaldırılmıştır.\r\n\r\n \r\n\r\n
Aylık düşer mi? Ne kadar SGDP kesilir?\r\n\r\nÖzel sektörde ücretli olarak çalışmaya başladığınızda emekli aylığınızda düşme olmaz. Sosyal Güvenlik Kurumu’na, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak emekli aylığınızı kestirmeden çalışmak istediğinizi bildirdiğinizde, işyerinden alacağınız ücretten yüzde 7.5 oranında prim kesilir. İşveren de ücretin yüzde 22.5 oranında destek primi öder. (İşveren ayrıca işin tehlike sınıf ve derecesine göre yüzde 1 ile yüzde 6.5 arasında değişen iş kazası ve meslek hastalığı primi öder). Emekli aylığınızı tam alırsınız.\r\n\r\nAncak, Gelir Vergisi mükellefi olarak işyeri açıp kendi nam ve hesabınıza faaliyette bulunursanız veya anonim şirket yönetim kurulu başkanı ya da üyesi olursanız, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette komandite ortak, diğer şirket ve donatma iştiraklerine ortak olursanız, emekli aylığınızdan, emekli aylığınızın yüzde 14’ü kadar (1 Ocak 2011’den itibaren yüzde 15) sosyal güvenlik destek primi kesilir.\r\n\r\nYurtdışı borçlanması yapıp aylık alanların ülkemizde çalışmaya başladığı anda sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya ait olan işe giriş bildirgelerinin sisteme girişine izin verilmesi yönünde gerekli sistem oluşturulmuştur.\r\n\r\n \r\n\r\n
Tarımla uğraşırsanız hiç prim ödenmez\r\n\r\nSSK (4-a), gerekse BAG-KUR (4-b) kapsamındaki sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuata göre yurtdışı borçlanmasına istinaden aylık bağlandıktan sonra tarımsal faaliyetine devam edenler, Tarım BAG-KUR’lu sayılmadıklarından, sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmalarına ilişkin hükümlerin uygulanmayacağı öngörüldüğünden, bunların 3201 sayılı kanuna göre bağlanan aylıklarının sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmaksızın ödenmesine devam edilir. Sonuç olarak 4-a ve b kapsamında sosyal güvenlik destek primi ödenerek hem aylık alıp hem de çalışmaları mümkündür. Ancak tarımsal faaliyetlerinize sosyal güvenlik destek primi ödemeksizin aylığınızı da almak suretiyle ülkemizde çalışmanız mümkündür.\r\n\r\nDiğer bir yöntem ise aylığınızı durdurup tüm sigorta kollarına ait primler ödenmek suretiyle çalışmanızdır. Bu sayede çalışmanız sona erdiğine o güne kadar ilave olarak adınıza yatırılmış olan primleriniz dikkate alınarak aylığınız yeniden hesap edilip yükseltilecek ayrıca altı ayda bir gelen emekli zamları da aylığınıza eklenecektir.\r\n\r\nYurtdışı borçlanmasından dolayı aylık alanların yurtdışında çalışmasının mümkün olmadığını belirtmekte fayda bulunmaktadır.\r\n\r\n \r\n\r\n
EMEKLİ AYLIĞI ALIP ÇALIŞABİLİR MİYİM?\r\n\r\n \r\n\r\n
Hülya BARUT / ALMANYA\r\n\r\nAlmanya’da 29 yıldır yaşıyorum. Son 15 yıldır da çalışıyorum. Geçen sene Türkiye’den borçlanmamı yapıp paramı yatırdım. Burada yarı zamanlı çalıştığım için emekli maaşımı alamıyorum. Tavsiyeniz nedir? Ne yapmam lazım?\r\n
CEVAP:\r\n\r\nYurtdışı borçlanması yaparak gün satın alan vatandaşlarımız çalışamaz ve sosyal yardım alamazlar. Ancak 65. Hükümet’in programına giren ve yurtdışında yarı zamanlı çalışan vatandaşlarımızın emekli maaşı alabilmesi için bir düzenleme bekleniyor. Beklemenizi öneririm.\r\n\r\n \r\n\r\n
EŞİM ERKEN EMEKLİ OLUR MU?\r\n\r\n \r\n\r\n
Hamdi CENGİZ / FRANSA\r\n\r\n1 Haziran 1968 doğumluyum. Nisan -1992 tarihinde Fransa’da çalışmaya başladım. Türkiye’de 2013 yılında 20 günlük çalışmam var. Eşim 20 Temmuz 1973\r\ndogumlu. İki yaşından beri Fransa’da. Türkiye’de onunda 2014 yılında 20 günlük çalışması var. Eşim ve ben ne zaman ve nasıl emekli oluruz?\r\n\r\n \r\n\r\nCEVAP: Siz 98 bin 380 TL ödeyerek 53 yaşında, eşiniz ise 97 bin TL ödeyerek 48 yaşında emekli olabilirsiniz. Askerlik yaptıysanız ödeyeceğiniz rakam 97 bin 86 TL ye yaş da 52’ye düşer. Eşiniz erken emekli olur.\r\n\r\n \r\n\r\n
AYLIK GECİKMİŞSE NE ZAMAN EMEKLİ OLUNUR?\r\n\r\n \r\n\r\n
Ahmet AKYÜZ / ALMANYA\r\n\r\nBabam bu sene haziran ayında emekli oldu. İlk maaşını Haziran ayında aldı. Biz emeklilik başvurusunu 2013- Aralık ayında yapmıştık. Babam ilk başvuru tarihinden itibaren mi emekli sayılıyor yoksa 2016 Haziran ayından itibaren mi?\r\n
CEVAP:\r\n\r\nTalep tarihi geçerlidir. Aylık talep tarihinden sonraki ayın 1’inden itibaren bağlanır. Ancak talep tarihinde aylık hakkı doğmuyorsa aylık koşullar yerine geldiği zaman ancak bağlanır.\r\n
ÇOCUKLAR ÖDENECEK BEDELİ DÜŞÜR MÜ?\r\n
Karin FABER / AVUSTURYA\r\n\r\nAnnem 25.03.1953 doğumlu ve 1977, 1978, 1981 yıllarında üç çocuk sahibi oldu. 05.05.2002 tarihinde Avusturya’ya geldi. 07.05.2004 burada çalışmaya başladı. 6 yıl burada çalıştı. Türkiye’de bu yıl 1 hafta çalışmışlığı var. (SSK kaydı 02.02.2016) Nasıl emekli olabilir ve ne kadar para ödememiz gerekir?\r\n
CEVAP:\r\n\r\nAnnenizin eldeki mevut süreleri borçlanabilir ancak işe başlangıç tarihinden önce doğan çocuklarının borçlanmasını mevcut mevzuata göre yapamaz. Eğer önümüzdeki günlerde doğum borçlanması ile ilgili bir düzenleme gerçekleşir ise tekrar bir doğum borçlanması yaparak emekli olur.\r\n\r\n
