Gözünüz gibi baktığınız bebeğinizin tüm ihtiyaçlarını özenle karşıladığınızı biliyoruz. Mama saatiydi, uyku saatiydi derken cilt bakımını ihmal edebiliyorsunuz. Fakat bebek cildi özen gerektiriyor. Güneş ışınları, bakteriler, aşırı sıcak ve soğuk havalar bebeklerin narin ciltlerini biz yetişkinlere oranla daha fazla etkiliyor. Ayrıca dermatolojik hastalıklar karşısında da ciltleri daha savunmasız. Cilt hastalıklarının daha da ilerlememesi için erken teşhis çok önemli. Önlem almak da bir o kadar etkili. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yadigar Genç, bebeklerde görülen cilt hastalıklarının nedenlerini açıkladı ve tedavileriyle ilgili evde uygulayabileceğiniz basit tüyolar verdi.
Pişik
Halk arasında pişik adıyla bilinen ammonia dermatitis, üç bebekten 1'inde, herhangi bir zaman diliminde, en az bir kez görülen dermatolojik bir hastalıktır. Bebek dışkısında yer alan bakteriler, idrardaki amonyak, sıcak havalar gibi faktörlerden kaynaklanan pişiğe özellikle de hassas ciltli, fazla kilolu ve kalın giydirilen bebeklerde rastlanır. Pişik riskine karşı bebeklerin bezinin sık sık değiştirilmesi, cildinin temiz ve kuru tutulması gerekir. Sürtünmenin neden olacağı tahrişi engellemek için de bol ve rahat giysiler giydirilmesi önemlidir. Alt değiştirme esnasında pişik önleyici ürünler ve ph derecesi bebeklerin hassas cildiyle uyumlu yağlar kullanılmalıdır.
Atopik dermatit
Birkaç haftalık bebeklerde sıkça karşılaşılan bu cilt hastalığında; bebek cildinde kuru, kabarık ve döküntülü kırmızılıklar oluşur. Kaşıntının eşlik ettiği atopik dermatit, alerjik hastalıklar arasında yer alır. Atopik dermatit, genetik faktörlü olarak ortaya çıkabileceği gibi; besin, hayvan, ev tozu akarı ve polen alerjileriyle de kendini gösterebilir. Kulak arkalarında açılma, deride gözle görülür kuruluk ve kaşıntı gibi belirtilere sahip olan atopik dermatit, terle şiddetini arttıran bir hastalıktır. Bu nedenle, özellikle de alerjik yapıdaki bebeklerin terlemesini önlemek oldukça önemlidir. Bu yüzden özellikle de yazın bebeklere hava alan ve ince giysilerin giydirilmesinde fayda vardır.
Konak
Konak, bebeklerin başında kabuklanmayla kendini gösterir. Zeytinyağı ile yapılacak masaj, genellikle olumlu sonuç verir. Saç derisinde fazla yağ birikimi nedeniyle ortaya çıkan konak, sarı ya da beyazımsı kabuklanmalarla belirti verir. Bebeğin hassas cildiyle uyumlu bebek yağı ve şampuanları, konak şikayetlerini büyük ölçüde azaltılır. Konak; tedavi edilebilen ve kalıcı olmayan bir cilt hastalığıdır.
Toksik eritemi
Nedeni günümüzde halen tam olarak bilinmeyen bu hastalık, bir tür lezyondur. Kırmızı doku üzerinde, beyaz akne ve benzeri kabartılarla belirti veren bu hastalık, doğumdan sonra fark edilir. Yaklaşık 1-2 hafta içerisinde kendiliğinden kaybolması dikkat çekicidir. Zamanında doğan bebeklerin yaklaşık yarısında genel olarak yüz çevresinde, karın, kol ve bacakta görülür. Özel bir tedaviye gerek duymadan kendiliğinden geçer.
Egzama
Ailede genetik yatkınlığı olan bebeklerde daha sık karşılaşılır. Cilt kuruluğuyla kendini gösteren egzama, zaman içerisinde tekrarlayabilir. Genellikle astım ve alerjik rinit gibi alerjik kökenli hastalıklarla birlikte görülür. Kulak ortasında, eklem içlerinde, göğüs çevresinde ve yanaklarda kaşıntılarla belirti veren egzama, gece uykusunda da etkisini gösterebilir. Bu da bebeklerin uykuya dalmada güçlük yaşamalarına neden olabilir. Kaşıntıların ciltte tahribat yapmasını önlemek için bebeklerin tırnakları sık sık kesilmelidir. Egzama, yaşın ilerlemesiyle bitlikte etkisini azaltır. Ancak şikayetler yaşam kalitesini bozacağından ilaçla destek alınmalı ve doktora başvurulmalıdır.
İsilik
Terlemenin büyük etken olduğu isilik; ter bezi gözeneklerinin sıcak hava neticesinde tıkanmasıyla oluşur. Hava geçirgenliği olmayan ve sıkı giysilerin de ortaya çıkışında etken olan isilik, bebeklerde sık karşılaşılan dermatolojik sorunlar arasında yer alır. Vücudun sık sık sabun gibi cildi kurutucu ürünlerle yıkanması, giysilerin yoğun kimyasal ve parfüm içeren deterjanlarla temizlenmesi, isiliklerin görülmesinde artışa neden olan faktörlerdir. Bebeğin altının ve kıyafetlerinin sık değiştirilmesi, bol ve hava alan giysiler giydirilmesi isiliğin ortaya çıkmasını büyük ölçüde engeller.
Mongol lekesi
Bebeklerde zaman zaman karşılaşılan bu cilt hastalığında, özellikle bel ve kalça kısımlarında mavi-siyah karışımı lekeler görülür. Anne-babaların cilt çürümesi zannettikleri bu lekeler, deri altında pigment yoğunlaşmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Moğollarda ve diğer Asya ırklarında sık görüldüğünden bu adı alan mongol lekesinin, mongolluk ile hiçbir ilişkisi yoktur. Koyu tenli bebeklerde daha sık görülen bu lekelere erkeklerde ve kızlarda aynı oranda rastlanır.
Lanugo
Prematüre bebeklerin yüz, omuz ve sırt bölgelerinde lanugo adı verilen ince tüyler görülebilir. Bu tüyler genellikle anne karnında dökülür. Kimi bebekler saçlı doğarken kimileri de saçsız doğar. Bu tüyler, birkaç hafta içerisinde kendiliğinden döküleceğinden, bu konuda anne-babaların endişe etmelerine gerek yoktur.
Çilek lekeleri
Kırmızı kabarık izler olarak kendini gösteren çilek lekeleri, deri altında yer alan kan damarlarının büyüyerek belirginleşmesiyle ortaya çıkar. 1 yaşından itibaren azaldığı ve zaman içerisinde yok olduğu gözlemlenen bu lekeler, çoğunlukla kalıcı iz bırakmaz. Ancak göz ve ağız çevresi gibi hassas bölgelerde çilek lekelerinin varlığı durumunda kendiliğinden geçmesini beklemeden, özel bir tedaviyle müdahale edilmesi gerekebilir.
Sivilce
Ucu beyaz noktalar şeklinde kendini gösteren sivilceler, sebaceous bezinin aşırı çalışmasından kaynaklanır. Burun kanatları, çene ve boynun yanı sıra yanaklarda da görülebilen bu cilt hastalığına, yeni doğan bebeklerde sık rastlanır. Doğumdan itibaren en geç 6-8 hafta içerisinde kendiliğinden düzeldiği için özel bir tedavi uygulamasına genelde gerek duyulmaz.
Seborrhoeic dermatitis
Yağ üretmekle görevli olan Sebaceous bezlerinin aşırı aktif olmasından kaynaklandığı düşünülen seborrhoeic dermatitis, kaşıntıyla belirti verir. Deri, kırmızı ve pul pul döküntülü bir hal alır. Bu döküntüler sık olarak; kaş, kafa derisi ve kulak arkaları gibi bölgelerde görülür. Bebekler 4-5 aylık olduğunda genellikle kendiliğinden kaybolan bir cilt sorunudur. Endişe duyulmasına gerek yoktur.
Pişik yarası
Bebek pişiklerinin gereğinden fazla sürmesi halinde, mantar veya bakteri enfeksiyonu da buna eşlik edebilir. Yaygın bir mantar enfeksiyonu olan pişik yarası (candida albicans), pişik olan bebeklerin yüzde 70'inde görülür. Genelde fark edilmeden gelişen pişik yarası, kırmızı lekelenmelerle kendini gösterir. Mantara karşı etkili bir losyon kullanılması gerekir. Bu nedenle bir dermatoloğa başvurulmalıdır.
Salmon lekeleri (leylek ısırığı)
Leylek ısırığı da denilen salmon lekeleri; yeni doğmuş bebeklerde görülen, açık kırmızı beneklerden oluşur. Yüzün göz kapağı, dudak, kaş arası gibi bölgelerinde sık görülen bu lekeler, boyun çevresine de yerleşebilir. Kan damarlarından kaynaklı olduğu bilinen bu lekeler, kabarıktır ve kılcal damarların genişlemesiyle belirti verir. En geç iki sene içerisinde geçmeye başladığı görülür. Geçmediği durumlarda bir dermatologdan destek alınabilir.
Şarap lekeleri
Kılcal damar olgunlaşmasıyla ortaya çıkan şarap lekeleri, sıklıkla yüz çevresinde görülür. Ancak, vücudun diğer bölgelerine de yerleşebilir. Pembe tonlarında lekelerle varlığını hissettiren bu rahatsızlık, yüzde olması halinde beyin hastalıklarıyla bir alakası olduğundan, tedavi için bir uzmana başvurmak gerekir.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
