Günümüzde dünyanın en büyük problemlerinden birisi olarak sigara gösteriliyor. 31 Mayıs Dünya Sigara Bırakma Günü dolayısıyla, bu konudaki durumu masaya yatıralım istedik.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre dünyadaki 1 milyar 100 milyon sigara kullanıcısından yaklaşık yüzde 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Ve sigara, pasif içiciler dahil her yıl 7 milyon insanın ölümüne neden oluyor.
Dünya Tütünsüz Günü olarak da adlandırılan bugünde, tüm dünya ve Türkiye'de tütün kullanımına ilişkin verileri inceledik. Dünyada kadınların erkeklere oranla daha çok sigara içtiği tek ülke Danimarka. Afrikalı kadınlar arasında sigara içmek ayıp sayılırken, kadının sigara içmesi ekonomik bağımsızlığının düşük olmasıyla da açıklanıyor. Türkiye'de her yıl 83 bin 100 kişi sigara kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirirken 252 bin çocuk ve 14,5 milyon yetişkin tütün ürünü kullanıyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, çeşitli ülkelerde sigara kullanımını kısıtlama politikaları sonuç veriyor. Bir yılda bir milyon kişinin sigarayı bıraktığı Fransa, bu ülkelerin başında geliyor. Öte yandan sigara yasaklarına rağmen dünyada sigara içenlerin toplam sayısı ise arttı.
Peki en çok ve en az sigara içilen ülkeler hangileri? İşte ilk 5'teki ülkeler.
KİRİBATİ
Büyük Okyanus'taki Kiribati ada ülkesi, en yüksek sigara tüketimi oranına sahip. Ülkede her 3 erkekten ikisi ve en az 3 kadından biri sigara içiyor. 103 bin nüfuslu ülkede tütün kontrolü yasaları çok zayıf, vergiler de çok düşük. Sigaraya erişim de çok daha kolay ve ucuz.
KARADAĞ
Dünya sıralamasında ikinci gelen Karadağ, yüzde 46 ile Avrupa'da en çok sigara içen ülke. 633 bin nüfuslu Doğu Avrupa ülkesinde geçen yıl her yetişkin en az 4 bin sigara içti. Ülkede kamusal alanlarda sigara içmek yasak. Ofis, restoran, bar, hatta ulaşım araçlarında ise serbest.
YUNANİSTAN
Dünyada en çok sigara içilen 3. ülke, Yunanistan. Ülkede erkek nüfusun yarısından fazlası, kadın nüfusun da yüzde 35'i düzenli olarak sigara yakıyor. 2008'den beri halka açık yerlerde sigara içmek yasak ama, bu Yunan halkına engel olmuyor.
Tütünde vergi kaçakçılığı da Yunanistan'da büyük bir sorun. Euromonitor International şirketine göre, Atina'nın bu yılki kaybı yaklaşık 1 milyar euro olacak.
DOĞU TİMOR
Dünyada en çok sigara içilen ülkelerden Doğu Timor'da erkeklerin yaklaşık yüzde 80'i sigara bağımlısı. Kadınlarda bu oran sadece yüzde 6. Güneydoğu Asya'nın bu yoksul ülkesinde bir sigara paketinin fiyatı 1 dolardan az. Her paketin üzerinde sağlık uyarıları var ama yetişkin nüfusun yarısı okuma yazma bilmediği üzere, pek de anlamı olmuyor.
RUSYA
15 yaş üstü erkek nüfusun yüzde 60'ı sigara içen Rusya, dünya sıralamasında beşinci. Kadınlarda ise tütün kullananların oranı yüzde 23. Rusya'da yasalar iş yerleri ve ulaşım araçlarında sigarayı yasaklıyor ama tütün şirketleri reklam ve tanıtımlara büyük paralar ayırdığı için, tüketimin önüne geçilemiyor.
Bazı dükkanlarda 1 dolardan az vererek bir sigara paketi alabiliyorsunuz. Rusya'nın sigara pazarı 22 milyar dolar değerinde.
En az sigara içilen ülkeler sıralamasındaki ilk 5 ülke ise şöyle...
GANA
ETİYOPYA
Yüksek gelirli Batı ülkelerinde sigara içenlerin sayısı vergi uygulamaları ve yasaklarla gerilerken, bunun bazı yan etkileri de oldu. Tütün endüstrisi şimdi gözünü gelişmekte olan ülkelere dikti. Pazarlama politikaların hedefinde de gençler var.
Afrikalı kadınlar arasında sigara içmek ayıp sayılırken, kadının sigara içmesi ekonomik bağımsızlığının düşük olmasıyla da bağdaştırılıyor.
Dünya Tütünsüz Günü olarak da adlandırılan bugünde, Türkiye'de tütün kullanımına ilişkin veriler dikkat çekiyor. Dünyanın çoğu ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de erkeklerin tütün tüketimi kadınlardan daha fazla. Dünyada bunun tersinin olduğu yalnızca 24 ülke bulunurken 2 ülkede de cinsiyetler arası oranlar eşit durumda.
Türkiye'de her yıl 83 bin 100 kişi sigara kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirirken 252 bin çocuk ve 14,5 milyon yetişkin tütün ürünü kullanıyor.
TÜİK'in 2016 verilerine göre Türkiye'de 15 yaş üzeri nüfusun yüzde 26,5'i her gün tütün ürünü kullanıyor. Bu oran 2014'te 27,3, 2010'da 25,4'tü. Erkeklerin tütün ürünü kullanımı 2014-16 arasında azalırken kadınlarda bu oran arttı. 35-44 yaş arası erkekler yüzde 50,6 ile en fazla tütün ürünü içen yaş grubunu oluşturuyorlar. Kadınlarda da yüzde 19,6 ile en fazla 35-44 yaş aralığı tütün içiyor.
