657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 43 üncü maddesinde, "Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin veya 104 üncü maddenin (F) fıkrası uyarınca kullanılan iznin, eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, ayrıca süt izni verilmeksizin haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler. Bu kapsamda yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla başvuru tarihini izleyen ay başından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilir. Bu fıkra hükmünden yararlanan memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen ay başından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılır. Bunların fiili çalışmaya bağlı ödemeleri hakkında ise ilgili mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım olarak dikkate alınır. Bu kapsamdaki memurun çalışma saatleri ilgili kurum tarafından belirlenir. Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşleri de istekleri üzerine çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca sekiz haftalık izin verilmesi ya da aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması hâlinde bu izinlerin bitiminden itibaren bu fıkra hükümlerinden yararlanır. Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları; hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 18.7.2025 tarihli ve 32959 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Devlet Memurlarının Yarım Zamanlı Çalışma Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmeliğin "Yarım zamanlı çalışma dönemi başlıklı" 5 inci maddesinde; " Doğum yapan kadın memurun yarım zamanlı çalışma dönemi, doğum sonrası analık izninin veya 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin (F) fıkrası gereğince kullanılan iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemdir.
(2) Eşi doğum yapan memurun yarım zamanlı çalışma dönemi, babalık izninin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemdir.
(3) Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memurun yarım zamanlı çalışma dönemi, evlat edinilen çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin (A) fıkrası gereğince verilen sekiz haftalık iznin ya da aynı maddenin (F) fıkrası gereğince kullanılan iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemdir." Hükmü ,6 ncı maddesinde "Doğum hâlinde memurun, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanabilmesi için;
a) Kendisinin veya eşinin doğum yapmış olması,
b) Çocuğunun sağ olması,
c) 16 ncı madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aynı çocuk için daha önce bu haktan yararlanmamış olması,
ç) Kadro ünvanının, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak kadro ünvanları arasında yer almıyor olması,
d) Talepte bulunması şarttır.
(2) Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memur ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memurun yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanabilmesi için;
a) 16 ncı madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aynı çocuk için daha önce bu haktan yararlanmamış olması,
b) Kadro ünvanının, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak kadro ünvanları arasında yer almıyor olması,
c) Talepte bulunması şarttır.
"Müracaat" başlıklı 7 inci maddesinde ; "Memur, yarım zamanlı çalışma dönemi içindeki herhangi bir zamanda, yarım zamanlı çalışmayı kurumundan talep edebilir.
Memur talebinde, 9 uncu maddede belirtilen hususlara uygun olacak şekilde haftalık yarım zamanlı çalışacağı günlere ve çalışma saatlerine ilişkin tercihini de belirtir.8 inci maddesinde ise "Müracaatlar, yalnızca 6 ncı maddede belirtilen yararlanma şartlarına uygunluk yönünden değerlendirilir ve müracaat tarihinden itibaren en geç bir ay içinde sonuçlandırılır. ) Değerlendirme neticesinde, hizmet ihtiyacı ve memurun talebi de dikkate alınarak, memurun haftalık yarım zamanlı çalışacağı günler ve çalışma saatleri, 9 uncu maddede belirtilen hususlara uygun olarak yetkili amir tarafından belirlenir." Hükmü yer almaktadır.
Öte yandan mezkur yönetmeliğin ; 9 uncu maddesinde " Yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanan memurun haftalık çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenir.
Yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanan memurun, haftalık çalışma gün ve saatlerinin belirlenmesinde aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur:
a) Haftalık çalışma günü 3 günden az olamaz.
b) Günlük 3 saatten az veya 8 saatten fazla çalışılamaz.
Yarım zamanlı çalışan memurun günlük çalışma saatleri günlere göre farklı olarak belirlenebileceği gibi günlük çalışma süresi eşit olarak da belirlenebilir.
Yarım zamanlı çalışma döneminde;
a) Memur, ilgili mevzuat gereğince tespit edilen günlük normal çalışmanın başlama ve bitiş saatleri dışında ve öğle dinlenme süresinde çalışamaz.
b) Memur, süt izni hariç olmak üzere mazeret izinleri ile yıllık izinlerini, 657 sayılı Kanunda belirtilen süreler kadar kullanır.
c) Kadın memura ayrıca süt izni verilmez.
Yetkili amir, hizmet ihtiyacına veya memurun talebine göre memurun haftalık yarım zamanlı çalışma gün ve saatlerinde, Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki defa değişiklik yapabilir.
Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımında kadın veya erkek memur ayrımı yapılmaz. Eşlerin her ikisinin de memur olması hâlinde, yarım zamanlı çalışma hakkından talepleri üzerine her iki eş de faydalanır.
Memur, aylıksız izin hariç olmak üzere, yarım zamanlı çalışma dönemi içinde kalan yıllık izin, hastalık izni, mazeret izni ve diğer izinlerde geçen süreler ile yarım zamanlı çalışma dönemi içinde kalan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yarım zamanlı çalışmış sayılır.
Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanım süresi her bir çocuk için ayrı ayrı hesaplanır" hükmü 10 uncu maddesinde ;" Kamu kurum ve kuruluşlarında, şube müdürü ile dengi ve üstü yönetici ünvanlı kadrolarda görev yapan memurlar ile yurt dışı teşkilatında görev yapan memurlar yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamaz.
Birinci fıkra kapsamında bulunmayan ve yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak memurlar, kamu hizmet sunumunu zafiyete uğratmayacak ve aksatmayacak şekilde, hizmet gerekleri ve kamu yararı açısından kurum, teşkilat, hizmet sınıfı ve kadro ünvanı bazında kurumlarınca değerlendirilerek;
a) Cumhurbaşkanlığında ve Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşrında üst yöneticinin,
b) Bakanlıklar ve bakanlıklara bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarında ilgili Bakanın,
c) Yükseköğretim kurum ve kurullarında Yükseköğretim Kurulu Başkanının,
ç) İl özel idarelerinde İçişleri Bakanının,
d) Diğer mahalli idarelerde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanının,
teklifi üzerine Cumhurbaşkanlığının onayı ile belirlenir."hükmü, 15 inci maddesinde;
"Yarım zamanlı çalışma hakkı, memurun;
a) Bu haktan yararlanamayacak kadro ünvanlarına yer değiştirme suretiyle veya naklen atanması,
b) Kadro ünvanının bu haktan yararlanamayacak kadro ünvanlarına eklenmesi,
c) Bu haktan yararlanamayacak kadro ünvanlarına vekâleten atanması veya görevlendirilmesi,
ç) Çocuğunun hayatını kaybetmesi,
d) Evlatlık ilişkisinin kaldırılması,
e) Normal zamanlı çalışmaya dönme talebi,
f) Çocuğunun ilkokula başlaması,
g) Çocuğunun ilkokula başlamaması hâlinde, ilgili mevzuata göre ilkokula başlaması gereken dönemin sona ermesi,
hâlinde sona erer.
(2) Memur, yarım zamanlı çalışma hakkının birinci fıkranın;
a) (a) bendine göre sona ermesi hâlinde atamanın tebliğ edildiği tarihi,
b) (b) bendine göre sona ermesi hâlinde bu değişikliğin tebliğ edildiği veya yürürlüğe girdiği tarihi,
c) (c) bendine göre sona ermesi hâlinde atama veya görevlendirmenin tebliğ edildiği tarihi,
ç) (ç) bendine göre sona ermesi hâlinde çocuğun hayatını kaybettiği tarihi,
d) (d) bendine göre sona ermesi hâlinde evlatlık ilişkisinin kaldırıldığı tarihi,
e) (e) bendine göre sona ermesi hâlinde talep tarihini,
f) (f) bendine göre sona ermesi hâlinde çocuğun ilkokula başlama tarihini,
g) (g) bendine göre sona ermesi hâlinde çocuğun ilkokula başlaması gereken dönemin sona erme tarihini,
İzleyen ay başından itibaren normal zamanlı çalışmaya döner" hükmü 16 ıncı maddesinde ise ".Yarım zamanlı çalışma hakkını kullanmakta iken aylıksız izne veya refakat iznine ayrılan memur, bu izinlerin bitiminde yarım zamanlı çalışma hakkını kullanmaya devam eder.
Yarım zamanlı çalışma hakkını kullanmakta iken bu haktan yararlanamayacak kadro ünvanlarına vekâleten atanma veya görevlendirilme sebebiyle bu haktan yararlanması sona erdirilen memur, bu görevlerinin bitiminde yarım zamanlı çalışmaya devam eder.
Memur, yarım zamanlı çalışma hakkının 15 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine göre sona ermesinden sonra kadro ünvanının bu haktan yararlanamayacak kadro ünvanları arasından çıkarılması veya bu haktan yararlanabilecek bir kadro ünvanına atanması hâlinde isteği üzerine bu haktan tekrar yararlanır." hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla ; yarım zamanlı çalışma talebinde bulunan memurlar yukarıdaki usul ve esaslar dahilinde kullanmaları mümkün bulunmaktadır.
