Dünya genelinde yaşanan Covid-19 pandemisi nedeniyle Türkiye'de de pek çok ülkede olduğu gibi karantina koşulları devam ediyor. Liv Hospital Ulus Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Deniz Duman, Covid-19 ve karaciğer yağlanması arasında ilişkiyi anlattı…
ABD ve bazı Batı ülkelerinde 20 yaş üzeri nüfusun dörtte üçüne yakını fazla kilolu veya obez kategorisine giriyordu. Türkiye'de ise ileri yaş kadınlarda daha sık olmak üzere, obezite oranları toplumun yarısını aşmış durumda.
Pandemi döneminde fiziksel aktivitenin azalması, sıkılma, aşırı heyecan, depresyon, sağlıksız gıda, atıştırmalık ve şekerlemelerin daha bol tüketilmesi gibi sebeplerle kiloda artış yaşandı.
1.5-2 KİLO ALINDI
İtalya'da yapılan bir anket çalışmasına katılanlar ortalama 1.5 kilo aldıklarını ifade etmiştir. Bu kilo artışının eğitim düzeyi yükseldikçe azalırken, aşırı heyecan ve depresyon tarifleyen bireylerde 2.07 kiloya kadar çıktığı görülmüştür.
Obezite sebepli artmış yağ dokusu, vücutta yangısal hasarlanma oluşturarak bağışıklık sisteminin olumsuz çalışmasına zemin hazırlar. Buna ek olarak SARS-CoV-2 virüsünün akciğere girişini sağladığı düşünülen ACE2 reseptörlerinin yağ dokusunda akciğerdekinden çok daha fazla oranda bulunduğu, bu nedenle obezlerdeki artmış yağ dokusunun, virüsün vücuda yerleşmesi için daha kolay bir ortam sağladığı düşünülüyor.
Tüm bunların üzerine B ve T hücresi isimli savunma hücrelerinin obezlerde hem sayı, hem de işlevsellik olarak daha düşük kapasitede olması da Covid 19'da işi daha da zorlaştırıyor. Obezlerde diğer pek çok enfeksiyonda olduğu gibi Covid-19 enfeksiyonu için de yatkınlık ve kolay iyileşememe sorunu doğuyor. Sonuç olarak obezite, Covid-19 için bağımsız bir risk faktörü oluşturuyor.
Bu konuda yeni çalışmalar yapılırken pandemide alınan fazla kiloların karaciğer yağlanmasını artıracağı da doğal bir sonuç gibi duruyor. Ayrıca obez hastaların Covid-19'a yakalandıklarında anlamlı derecede artmış ağır hastalık geçirme riski, hastaneye yatış, hastaneye yattıklarında kısa sürede taburcu olamama ve hatta artmış ölüm oranları ile ilişki bulunmuştur.
KİLO VERMEK ŞART
OBEZİTE ile karaciğer yağlanması doğrudan ilişkilidir. Hatta karaciğer yağlanmasının şu anda etkinliği kanıtlanmış tedavisi, kilo vermektir. Covid-19 testi pozitif olup akciğer tomografisi çektiren hastalar ile Covid-19 enfeksiyonu olmayıp başka sebeple akciğer tomografisi çektiren hastaların aynı film içine giren karaciğer kesitleri incelendiğinde; Covid-19 pozitif olanlarda karaciğer yağlanmasının 4.7 kat daha fazla olduğu gösterilmiştir. Buradan, karaciğer yağlanması olanlar daha sık Covid-19 enfeksiyonuna yakalanıyor sonucu çıksa da, daha ileri çalışmalara gereksinim olduğu da aşikardır. Pandemide kilo alımı devam ederse karaciğer yağlanmasındaki artış, karaciğer işlevlerinde bozulma, Covid-19'un daha kolay vücuda girip hastalık yapması ve hastalığın hastanede yatış gerektirecek kadar daha ağır seyretmesi sonuçlarından kaçış mümkün olmayabilir.
