Pülümür ilçesinde kuzey-güney doğrultusunda uzanan yerden yaklaşık 150- 200 metre yükseklikteki sarp bir kayalık tepe üzerine inşa edilmiş olan Gelin Odaları, dört ayrı kaya mezarı, kaya fasadları, nişler, kaya platformları, kayaya oyulmuş merdivenler ve basamaklı tüneller, bu kompleksin temel unsurlarını oluşturuyor.
Yöre insanları tarafından "Kral Mezarı" olarak adlandırılan kaya mezarı yapısı, nişler ve bazı kaya fasadları, Gelin Odaları'nın Orta Demir Çağı'nda yapıldığına işaret ediyor. Az sayıdaki seramik söz konusu aynı dönem ile çağdaş olduğunu gösteriyor. Arkeolojik sit alanının inşa edildikten sonra Helenistik Döneme değin kullanıldığı düşünülüyor.
Gelin Odaları, çevresindeki yükseltiler ve bulunduğu konum nedeniyle dışarıdan izlenemeyen bir konuma sahip ve sadece tapınım amaçlı gelenlere yönelik yapılmış kült işlevli yapılardan oluşuyor. Pülümür Çayı'na doğru açılan basamaklı tüneller ve yer yer seçilebilen kaya merdivenleriyle yapı gruplarının bulunduğu kaya platformlarına erişim sağlanıyor olması Gelin Odaları'nın gizemli görünümünü destekler nitelikte.
Kaya mezarlarını içeren bir nekropol olması nedeniyle "atalar kültü" ve "ölümden sonra yaşam" gibi çeşitli dinsel inanışlara ev sahipliği yaptığına inanılan Gelin Odaları, gizemli ritüellerin gerçekleştirildiği büyük bir açık hava tapınım alanı olduğundan bilim insanları şüphe etmiyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Erdoğan, yaptıkları arkeolojik araştırmalarla Gelin Odaları'nın büyük bir yapı kompleksinden oluştuğunu ortaya koyduklarını söyledi.
BENZERİ YAPI, BÖLGEDE BULUNMUYOR
Gelin Odaları'nın temel unsurlarından bahseden Dr. Erdoğan, "Bu yapının temel unsurlarını dört ayrı kaya mezarı, kaya fasadları, nişler, kaya platformları, kayaya oyulmuş merdivenler ve basamaklı tüneller oluşturuyor. Gelin Odaları'nın genel olarak görünümünü tasvir etmek gerekirse iki ana kaya platformu üzerinde kurulduğu söylenebilir. Geniş bir alana yayılan ve içerisinde değişik tipte yapıları barındıran Gelin Odaları'nın Doğu Anadolu arkeolojisi için ayrıksı bir yere sahip olduğunu söylemek mümkün. Herhangi bir yerleşimden bağımsız bir nekropol, bu nekropol alanıyla ilişkili açık hava tapınım alanları içeren böyle bir yapı kompleksinin bir benzeri bölgede bulunmuyor" dedi.
Gelin Odaları'nın kaya mezarları olması nedeniyle "atalar kültür" ve ölümden sonra yaşam gibi çeşitli dinsel inanışlarına ev sahipliği yaptığını inandıklarının kaydeden Erdoğan, "Dolasıyla Gelin Odaları'nın çeşitli ritüellerin gerçekleştirildiği bir açık hava tapınım yapı kompleksini olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
