Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını gerçekleştirdi. Artık tüm gözler önümüzdeki hafta yapılacak 2. toplantıya Çarşamba gününe çevrildi. Asgari zammı ile belirlenecek tutar sadece ücretle çalışanları değil, çok geniş bir kesimi etkileyecek.
Türk-İş asgari ücrette kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 lira olduğunu, bunun üstünde teklif beklediklerini söylemişti. Bu da maaşlara en az yüzde 41.54 zam yapılması demek.
Peki hem bu tutar hem de tahminler 10 kazanca nasıl yansıyacak? İşte asgari ücretle artacak kazançlar…
ÜCRETLER
Takvim Gazetesi'nden Çığıl Ön Yener'in haberine göre, asgari ücret yüzde 41.54 artarsa neti 7 bin 785, brütü 9 bin 159 lirayı, yüzde 42.63 artarsa neti 7 bin 845, brütü 9 bin 229 lirayı bulacak. Yüzde 50'lik artış asgari ücreti net 8 bin 250, brüt 9 bin 706 liraya, yüzde 65'lik artış ise net 9 bin 75, brüt 10 bin 677 liraya yükseltecek.
Asgari ücretteki artış bunun üzerindeki maaşlara da artış getirecek. Ayrıca yeni asgari ücret, vergi indirimi dolayısıyla asgari ücretin üzerinde çalışanların eline geçen net ücretleri de artıracak. Asgari ücretin artırılmasıyla ücret ve maaş geliri elde eden tüm çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı yükselecek.
İŞSİZLİK MAAŞI
Asgari ücret ile işsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükselecek. Son 4 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği, brüt maaşın yüzde 40'ı oranında oluyor, ancak brüt asgari ücretin 80'ini geçemiyor. Bu ücretten sadece damga vergisi kesiliyor.
İşsizlik maaşı mevcut asgari ücrete göre en az 2 bin 568, en 5 bin 137 lira. Yüzde 41.54'lük orana göre işsizlik maaşı damga vergisi kesilmiş olarak en az 3 bin 635, en çok 7 bin 271 liraya çıkacak. Bu maaş aralığı; artış yüzde 50 olursa 3 bin 853-7 bin 706, yüzde 65 olursa 4 bin 238-8 bin 476 liraya yükselecek.
TAZMİNATLAR
En düşük ihbar ve kıdem tazminatı da asgari ücretle artacak. Halen işten çıkartılan asgari ücretlinin kıdem tazminatı çalıştığı her yıl için 6 bin 471 liradan hesaplanıyor. Yüzde 41.54'lük artış bu tutarı 9 bin 159 liraya yükseltecek. Asgari ücretlinin çalıştığı her yıl için kıdem tazminatı 2 bin 688 lira artacak.
Zam yüzde 50 olursa her yıl için 9 bin 706, yüzde 65 olursa 10 bin 677 lira tazminat alınacak. Bu tutardan sadece damga vergisi kesilecek.
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
Asgari ücretliler doğum izninde 16 bin 105 lira rapor parası yani iş göremezlik ödeneği alıyor. Hastalananların rapor paraları da günlük yatarak tedavide 107,85, ayakta tedavide 143,80 lira. Bu tutarlar da yükselecek. Yüzde 41.54'lük artış, doğum yapan annelerin en düşük iş göremezlik ödeneğini 22 bin 795 liraya çıkarırken, günlük rapor paralarını da yatarak tedavide 152,65, ayakta tedavide 203,53 liraya ulaştıracak.
Annenin en düşük doğum izni parası, artış yüzde 50 artışta 24 bin 158, yüzde 65 artışta 26 bin 574 lirayı bulacak. Günlük ödeme artış yüzde 50 olursa yatarak tedavide 161,78, ayakta tedavide 215,70; yüzde 65 olursa yatarak tedavide 177,95, ayakta tedavide 237,27 liraya çıkacak.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocuk için 60, ikinci çocukta 120 ve üçüncü çocukta 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. Anneler işverenden yarım maaş alırken, İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor.
İŞKUR, birinci doğumda 6 bin 421, ikinci doğumda 12 bin 843, üçüncü doğumda 19 bin 265 lira yarı zamanlı çalışma ödeneği veriyor. İŞKUR'un ödeyeceği tutarlar da değişecek. Yüzde 41.54'lük artışa göre İŞKUR'un ödeyeceği para ilk doğumda 9 bin 89, ikincide 18 bin 179, üçüncüde 27 bin 268 liraya çıkacak. İlk doğumda ödenecek para artış yüzde 50 olursa 9 bin 632, yüzde 65 olursa 10 bin 596 lirayı bulacak.
STAJYER ÜCRETİ
Staj yapan gençlere net asgari ücretin yüzde 30'undan az ücret ödenemiyor. En düşük ücret 20'den az personeli olan yerlerde 825,05, daha çok personeli olan yerlerde bin 650 lira. Bu ücretler de yeni asgari ücretle yükselecek. 7 bin 785 lira asgari ücret formülüyle bin 167-2 bin 335 liraya ulaşacak.
Başkan Tayyip Erdoğan, 2023'te yaz staj ücretini asgari ücret seviyesine çıkaracaklarını müjdelemişti. Bu durumda eğer net asgari ücret yüzde 41.54 artarsa staj yapanlara aylık 7 bin 785 lira ödenecek. Artış yüzde 50 olursa stajyerlere 8 bin 250, yüzde 65 olursa 9 bin 75 lira verilecek.
MUHTAR MAAŞI
Bu yıl yapılan düzenleme kapsamında muhtar maaşları artık asgari ücretten az olamıyor. Halen muhtarlara en az 5 bin 500 lira verilirken, bu tutar yeni yılda asgari ücret yüzde 41.54 artarsa 7 bin 785, yüzde 50 artarsa 8 bin 250, yüzde 65 artarsa 9 bin 75 liraya yükselecek.
İNTÖRNLER
Kısa süre önce yapılan yasal düzenlemeyle tıp fakültelerinin 5. yılını tamamlayıp 6. yılına geçen öğrencileri ile diş hekimliği fakültelerinin 4. yılını tamamlayıp 5. yılına geçen öğrencilerine intörn eğitimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden 12 ayı geçmemek üzere; devlet üniversitelerinde ödemenin yapıldığı tarihteki net asgari ücret tutarında, vakıf üniversitelerinde ise 4 bin 702 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödeniyor.
Devlet üniversitelerindeki öğrenciler, yeni yılda asgari ücret yüzde 41.54 artarsa 7 bin 785, yüzde 50 artarsa 8 bin 250, yüzde 65 artarsa 9 bin 75 lira alabilecek.
BES
Asgari ücretteki artış, BES'e devlet tarafından verilen katkıyı artıracak. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yıllık en çok yıllık brüt asgari ücretin yüzde 30'u kadar devlet katkısı veriliyor.
Eğer asgari ücret net 7 bin 785, brüt 9 bin 159 liraya çıkarsa, BES katılımcısı 109 bin 908 lira birikimi için 32 bin 972 lira devlet katkısı alabilecek.
Devlet katkısı limiti aşılırsa, aşan katkı payları için takip eden yıllarda devlet katkısı ödenecek. Aynı limit Otomatik BES'te de uygulanacak.
İŞ ARAYANLAR
Sosyal yardım programlarından yararlananlardan çalışabilir durumda olanlardan iş görüşmesine yönlendirilenlere 1 yıl içinde azami 3 defa olmak üzere aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar yardım veriliyor. Bu kişilere işe yerleşmesi durumunda, 1 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere brüt asgari ücretin 3'te 1'i kadar ödeme yapılıyor.
Yeni ücret net 7 bin 785 liraya çıkarsa iş arama yardımı 778,5, işe yerleşme desteği 3 bin 53 liraya yükselecek. 2 bin 707 lira yerine 3 bin 831 lira ödenirken, asgari ücret daha yüksek olursa tutar daha da artacak.
